Schildwachtklierprocedure vergroot overlevingskansen huidkankerpatiënten

Het vroegtijdig opsporen en in een aantal gevallen het verwijderen van uitzaaiingen in de lymfeklieren - de schildwachtklierprocedure - verbetert de uiteindelijk de overlevingskansen van patiënten met een agressieve vorm van huidkanker (melanoom). Dit blijkt uit een internationale studie (Amerika, Canada, Australië en Europa) die is uitgevoerd onder meer dan 2000 melanoompatiënten. De resultaten zijn deze week gepubliceerd in The New England Journal of Medicine. Het UMCG is een van de twee deelnemende Nederlandse centra.

Melanoom is een bijzonder agressieve vorm van huidkanker die jaarlijks bij zo'n 6000 mensen in Nederland wordt vastgesteld. De schildwachtklierprocedure is een minimaal belastende chirurgische techniek om de aan- of afwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren (lymfekliermetastasen) vast te stellen.

Schildwachtklierprocedure

Tijdens deze procedure wordt de eerste lymfeklier (de schildwachtklier) opgespoord met een licht radioactieve stof en kleurstof. Deze klier wordt vervolgens verwijderd en onderzocht op tumorcellen. Wanneer uitzaaiing optreedt van een melanoom vindt dit bijna altijd plaats via het lymfestelsel. Vanuit de schildwachtklier kan de ziekte zich verder verspreiden. Als er geen tumorcellen worden gevonden in de schildwachtklier, hoeven de overige lymfeklieren niet verwijderd te worden. Het verwijderen van de schildwachtklier geeft geen blijvende problemen voor de patiënt.

Betere overleving bij schildwachtklierprocedure

Uit de studie blijkt dat de 10-jaars ziektevrije overleving van patiënten met een melanoom met een dikte van 1,2 - 3,5 mm, waarbij volgens de schildwachtklierprocedure geen lymfekliermetastasen aanwezig waren, 85% was. Bij aanwezigheid van lymfekliermetastasen was dit 62%. De 10-jaars ziektevrije overleving van patiënten die geen schildklierprocedure ondergingen en lymfekliermetastasen ontwikkelden, was 41,5%. De schildwachtklierprocedure bij dikkere melanomen geeft wel informatie over de prognose en draagt bij tot een betere tumorcontrole, maar gaat niet gepaard met een betere overleving.

In de Nederlandse richtlijn melanoom wordt tot nu toe geadviseerd de schilwachtklierprocedure te reserveren voor patiënten die zo goed mogelijk geïnformeerd willen worden over hun ziekte en prognose. In Nederland wordt tot nu toe slechts bij minder dan 50% van de daarvoor in aanmerking komende patiënten een schildwachtklierprocedure uitgevoerd.

• Publicatie NEJM
• Editorial NEJM