dr. S. (Sandra) van Voorst

2024-

Het einde van de ideologieën. Transnationaliteit in het Europese literatuurbeleid (circa 1985–1995)

Małgorzata Drwal (Poznań), Laurens Ham (Utrecht), Sandra van Voorst (Groningen), Paweł Zajas (Poznań), Kevin Absillis (Antwerpen) en Gwennie Debergh (Köln)

Dit onderzoeksconsortium werkt aan een nieuw internationaal onderzoek-in-opbouw vanuit vijf universiteiten in Polen, Nederland, België en Duitsland. Centraal staat de vraag hoe het idee van transnationaliteit en de nieuwe Europa-gedachte in het literatuurbeleid van deze landen tijdens de lange jaren 1990 (circa 1985-1995, met uitloop tot minstens 2001) vorm kregen. We richten ons vooral op de instituties die vanuit Polen, Duitsland, Vlaanderen en Nederland een bemiddelende en coördinerende rol speelden (PEN, NLPVF en Vlaamse politieke spelers, internationale boekenbeurzen, Nederlandse Taalunie, Internationale Vereniging voor Neerlandistiek, Poetry International et cetera).

De centrale onderzoeksvragen zijn: Op welke manier hielp internationaal literair contact in de jaren 90 bij het vormgeven van een Europese gedachte? Welke plek had het verenigde Duitsland van na de val van communisme in dit Europese verhaal, welke plek had Polen als voormalig Oostblokland en welke plek hadden Nederland en Vlaanderen/België als pioniers van de Europese samenwerking (Benelux, EEG)? Welke economische ideeën over literatuur ontstonden er in een postcommunistisch Europa? Hoe werd de transnationale dimensie van literatuurtransfer in de onderzochte landen later op theoretisch/methodologisch niveau gerecipieerd (bv. world literature, Weltliteratur)?

In dit project wordt getracht institutioneel onderzoek, archiefwerk en hermeneutische studie te verenigen. In Groningen beginnen we in september 2024 als casus met het ontsluiten van het archief de decennialang bij PEN Nederland betrokken dichter Hans van de Waarsenburg.

2018-2022

Beyond Horizons in Cultural Transfer Studies (Part of ICOG Research Group Arts in Society)

Member of this research group.

Europe forms a mosaic of cultures and is a multicultural society. Simultaneously there is a renationalisation of cultures and there are clearly defined majority and minority cultures. Every state in Europe has minority communities within the national borders. This situation repeatedly results in conflict and polarisation. This project examines which cultural, institutional and political instruments enable successful survival strategies and a dynamic and respectful dialogue, while at the same time doing justice to existing differences between the different groups? The aim is to analyse the function and meaning of cultural transfer against the backdrop of recent political and economic changes such as the formation of the European Union and the phenomenon of globalisation. Special attention will be paid to minorities (indigenous, migrants and nations in Diaspora). The main research question is: How do minorities (of various kinds) maintain or develop identity/identities and cultural identification within and across nation state borders? This question will be considered by focusing on processes of cultural transfer within but also across minority groups. The aim is to establish a deeper understanding of the complexity of minority groups, and their transcultural interaction with dominant groups and other minorities.

2014-2017

Alfa Meerwaarde Gedeelde Literatuur. Cultuuroverdracht in leesgroepen

Met Dr. Jeanette den Toonder en Dr. Petra Broomans wordt samengewerkt met publieke partnerorganisaties:  Stichting Senia, de Bibliotheek Groningen en de Bibliotheek Eemland.

Nederland is rijk aan leesgroepen. Deze gemotiveerde lezers spelen een actieve rol in cultuuroverdracht middels literatuur. Door samen te werken met Senia en de bibliotheken krijgen de onderzoekers de mogelijkheid met dit brede lezerspubliek in contact te komen en onderzoek te verrichten naar lezersbehoeften, verschillende aspecten van cultuuroverdracht en leescultuur in Nederland. Senia zal de inzichten uit dit onderzoek kunnen inzetten bij de optimalisering van de dienstverlening aan (nieuwe) leesgroepen. De bibliotheken gaan de resultaten gebruiken bij nieuwe plannen voor leeskringen en andere activiteiten over literatuur. Dit project biedt ook goede mogelijkheden voor toekomstig internationaal onderzoek naar cultuuroverdracht door leesgroepen.