De kunst van goede feedback

In alle situaties waarin mensen leren, is feedback belangrijk. Wanneer je als docent, collega of medestudent reageert op hoe iemand iets doet, kan dat helpen om zijn/haar prestaties en niveau te verbeteren. Maar het ontvangen en geven van feedback is nog niet zo eenvoudig. Hoe doe je dat nu zo effectief mogelijk?

Op verzoek van RUG-docenten taalvaardigheid Frans deed Jorieke Lindner, masterstudente Communicatie- en Informatiewetenschappen voor de wetenschapswinkel onderzoek naar feedback. Daarvoor combineerde zij literatuuronderzoek met praktijkonderzoek in colleges van het eerste semester van 2017. Tijdens colleges wordt er veel feedback gegeven, door docenten aan studenten, maar ook door studenten aan elkaar. Als dat goed gebeurt, kan er effectief geleerd worden. Jorieke analyseerde zowel de geschreven als gesproken feedback en bleef steeds dicht bij de wensen en behoeften van docenten en studenten. Op deze pagina leest u meer over goede feedback en geeft Jorieke tips, een peerfeedbacktraining en peerfeedbackformulieren die u ook in uw colleges of andere situaties toe kunt passen.

Wat is goede feedback?

Een student kan feedback ontvangen van docenten. Die feedback wordt doorgaans snel geaccepteerd, omdat de student hem of haar ziet als een autoriteit op het gebied waarin hij zelf aan het leren is. Wel moet de student open staan voor het ontvangen van feedback: een goede timing is hierbij belangrijk, maar ook de manier waarop feedback gebracht wordt.

Daarnaast kan de student ook feedback ontvangen van peers (medestudenten van min of meer gelijk niveau). In dat geval moet de student erop leren ‘vertrouwen’ op het feit dat iemand van gelijk of zelfs lager niveau ook waardevolle feedback kan geven (zie Feedbacktraining voor een nadere invulling). Peerfeedback kan zeker bijdragen aan verbetering van vaardigheden, hoewel docenten en soms ook studenten hier vaak sceptisch tegenover staan. Peerfeedback heeft als grote voordeel dat het studenten aanzet om na te denken en te discussiëren over de kwaliteit van hun eigen en andermans werk. Juist met andere studenten komt zo'n discussie sneller op gang en dat maakt de feedback veel effectiever.

Effectieve feedback is meer dan het aangeven van fouten. Het is gericht op het leerproces, dus benoemt ook goed welke doelen (welk niveau) een student zou moeten behalen en zet hem/haar aan het denken over de te volgen route. We hebben het dan niet alleen over feedback, maar ook overfeedup en feedforward. Feedup laat het niveauverschil zien en feedforward legt uit hoe het niveauverschil overbrugd kan worden.

Feedbacktraining

Omdat het voor studenten lastig kan zijn om feedback te geven, en in extreme gevallen zelfs schadelijk kan zijn om feedback te ontvangen, is het van belang dat zij goed weten hoe zij hiermee om moeten gaan. Er is een training opgesteld die docenten aan het begin van hun semester kunnen geven aan studenten om hen voor te bereiden op het geven en ontvangen van feedback. In deze training is ook de belangrijkste informatie uit het literatuuronderzoek vindbaar. De trainingen zijn zowel in het Nederlands als in het Engels beschikbaar.

Peerfeedbackformulieren schrijf- en spreekvaardigheid

Voor het geven van feedback kan het gebruik van formulieren erg handig zijn. Om ervoor te zorgen dat het formulier zelf dwingt tot het geven van de juiste feedback, zijn twee formats ontwikkeld voor formulieren voor schrijf- en spreekvaardigheid. Alle componenten van optimale feedback zijn hierin verwerkt, alleen de doelen van de opdracht en de doelen van de collegereeks moeten per opdracht/per collegereeks aangepast worden: