Geoorloofd geweld?

Bestaat er zoiets als geoorloofd geweld? Dit vraagstuk speelt een grote rol in de debatten rondom het Duitse buitenlandbeleid sinds de Tweede Wereldoorlog. Deze vraag en de debatten daaromtrent vormen een interessant uitgangspunt voor je profielwerkstuk!

Pacifisme in Duitsland

Traditioneel is er een invloedrijke pacifistische stroming binnen de Duitse maatschappij. Mocht je niet precies weten wat het pacifisme inhoudt: een pacifist is iemand die gelooft dat oorlog moreel gezien niet te verantwoorden is. Naar aanleiding van de gruwelijkheden van de Eerste- en Tweede Wereldoorlog ontstond in Duitsland een grote pacifistische stroming.

Deze pacifistische sentimenten speelden ook na de val van de Berlijnse Muur een belangrijke rol. De invloed van deze stroming kwam uitdrukkelijk naar voren in het debat rondom de deelname van de Bundeswehr aan de operaties onder de vlag van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) in het voormalige Joegoslavië. Je zou kunnen zeggen dat de discussie eigenlijk draaide om de vraag in hoeverre het buitenlandbeleid van Duitsland nog steeds vormgegeven zou moeten worden door de gruwelijkheden van de Tweede Wereldoorlog.

Misschien denk je op het moment: allemaal leuk en aardig, maar hoe kan ik dit verwerken in mijn eigen profielwerkstuk? Eén van de opties die je hebt is het vergelijken van verschillende debatten, met als vraag in hoeverre er in de loop der jaren een verschuiving heeft plaatsgevonden in de publieke opinie. Houdt wel in ogenschouw dat je je onderwerp scherp afbakent, denk er bijvoorbeeld goed over na hoe je de publieke opinie gaat peilen. Je zou er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om de redactionele commentaren van invloedrijke Duitse publicaties als Der Spiegel , Die Zeit of Die Welt als uitgangspunt te nemen voor je onderzoek.

Andere invalshoeken

In plaats van de redactionele commentaren van invloedrijke publicaties, zou je ook de interne discussies binnen één partij als uitgangspunt kunnen nemen voor je profielwerkstuk. Binnen de Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD), die vergelijkbaar is met de Nederlandse PvdA, woedde er bijvoorbeeld een serieus debat over de vraag of het verstandig was om deel te nemen aan de NAVO-missies. De sterkste pacifistische stroming binnen een Duitse politieke partij bevindt zich binnen die Grünen, een partij die vergelijkbaar is met GroenLinks, dus het is niet gek dat juist binnen die partij de scherpste discussie plaatsvond. De onenigheden binnen partijen over de juiste koers worden vaak in het publieke domein uitgevochten, daarom kun je veel opinieartikelen van partijprominenten vinden in de bovengenoemde publicaties.

De volgende vraag is dan natuurlijk hoe deze verschuiving, of juist het gebrek daaraan, te verklaren is. Je zou de discussies rondom de deelname aan NAVO-missies in 1994-1995 en 1999 in Joegoslavië met elkaar kunnen vergelijken. In dat geval is het belangrijk om goed na te denken over de hoe je de vergelijking vorm gaat geven. Hoe ga je vaststellen dat het debat veranderd is?

Het is ook een optie om het debat rondom de inzet van de Bundeswehr in Joegoslavië te vergelijken met het debat rondom de inzet van Duitse militairen in andere conflicten. Denk bijvoorbeeld aan het debat omtrent de vraag of Duitse militairen Islamitische Staat moesten bestrijden. Ook hier zou je er weer voor kunnen kiezen om het debat binnen een bepaalde partij te analyseren.

Bronnen

Om je nog wat meer op weg te helpen met je onderzoek vind je hieronder een aantal voorbeelden van bronnen. Deze artikelen kun je gebruiken om je verder te oriënteren op het onderwerp en kunnen de basis voor je verdere onderzoek vormen. Bestudeer bijvoorbeeld een interview met een politica van die Grünen in die Zeit gaat ook in op de rol van het pacifisme binnen de partij. Dit stuk uit de Frankfurter Allgemeine uit 2014 stelt de vraag in hoeverre het pacifisme nog een rol speelt in de Duitse politiek. Een ander artikel uit die Zeit gaat in op de ontwikkelingen van het Duitse buitenlandbeleid. Tenslotte nog een opiniestuk in de New York Times, waarin een redacteur van die Zeit zich duidelijk uitspreekt over het Duitse pacifisme en het daarmee gepaard gaande buitenlandbeleid. De bovengenoemde stukken kun je gebruiken als startpunt van je onderzoek en om je te oriënteren op het onderwerp.

Zoals je merkt zijn de mogelijkheden eindeloos! Daarom is het extra belangrijk dat je goed nadenkt over hoe je het onderzoek afbakent, omdat je anders ook eindeloos bezig blijft met je onderzoek. Op onze website vind je meer tips die betrekking hebben op het inrichten van je profielwerkstuk. Mocht je nog meer vragen hebben over dit onderwerp, stuur dan gerust een e-mail naar alfasteunpunt rug.nl!