De Franse stakingscultuur

Onderwijzers, boeren en “klimaatjongeren”: grote kans dat er in het afgelopen jaar een moment geweest is dat je letterlijk en figuurlijk niet om ze heen kon. Het aantal stakers en stakingen is in de laatste vijf jaar flink toegenomen en het woord “stakingscultuur” of “stakingsmentaliteit” valt vaker en vaker. Tot een poosje terug werden woorden als deze nooit genoemd in relatie tot Nederland, maar was de link met Frankrijk wél gauw gemaakt. Protesteren zou de Fransen in het bloed zitten, en als je de cijfers erop naslaat is duidelijk te zien dat de Franse aantallen opvallend zijn. Zo had Frankrijk in 2016 123 stakingsdagen per 1000 werknemers, waar er in Nederland per 1000 werknemers slechts 8 stakingsdagen waren. Niet alleen wordt er in Frankrijk relatief vaak en op grote schaal gestaakt, ook zijn er in de Franse geschiedenis meerdere protesten aan te wijzen die grote invloed hebben gehad. Zo is het Frankrijk dat we nu kennen ontstaan naar aanleiding van een opstand: de Franse revolutie van 1789. Een andere bekende en beruchte staking was de studentenopstand van mei 1968. Laatste in het rijtje van bekende en invloedrijke Franse stakingen is tot slot de stakingsbeweging van de afgelopen jaren: de zogenoemde “gele hesjes”.

Dit soort cijfers en gegevens vragen natuurlijk om nader onderzoek - en dat is goed mogelijk binnen een profielwerkstuk voor het vak Frans. Wanneer je je wilt verdiepen in het fenomeen dat staken heet schrijf je niet zozeer over Franse taal, maar wel degelijk over Franse cultuur. Bovendien kun je naast cultuur ook historische, economische, politieke en misschien wel juridische aspecten betrekken bij je onderzoek naar Frankrijk.

Een van de mogelijkheden om een profielwerkstuk over staken in Frankrijk vorm te geven is een literatuurstudie. Je bestudeert dan verschillende teksten van wetenschappers en experts om antwoord te geven op een theoretische onderzoeksvraag. Zo’n onderzoek heeft als doel om, je raadt het al, verschillende theorieën te vergelijken. Waar komen de opvallende stakingscijfers in Frankrijk vandaan? Is de Franse stakingscultuur echt zo uniek? Wat is er in het licht van stakingen te zeggen over Franse arbeidsomstandigheden en vakbonden? Journalisten en opiniemakers maar ook wetenschappers hebben dit soort vragen vanuit verschillende hoeken bekeken en beschreven. In een literatuurstudie kun je hun argumenten vergelijken en beoordelen en zelf tot een antwoord komen!

Als je meer geïnteresseerd bent in nieuws en politiek biedt het onderwerp staken ook kansen. Stakingen hebben namelijk alles te maken met de manier waarop een land “in elkaar zit”: hoe wordt het bestuurd en wat drijft haar inwoners? Om dit te onderzoeken in het geval van Frankrijk zou je een bepaalde periode kunnen kiezen om vervolgens krantenartikelen over stakingen uit die tijd te analyseren. Hoe zijn de “gele hesjes” afgebeeld in de Franse kranten? Kun je een verschil ontdekken tussen de berichtgeving aan de start van deze stakingen, en een jaar later? Om zo’n verschil te verklaren kan een literatuurstudie, zoals hierboven omschreven, van pas komen.

Naast het bestuderen van een hedendaagse bron zou je ook meer historisch onderzoek kunnen doen. De stakingen van mei 1968 zijn goed terug te vinden in historische archieven. Er is veel over geschreven en ook veel beeldmateriaal beschikbaar: zie bijvoorbeeld deze aflevering van Andere Tijden. Wat valt je op als je deze beelden bekijkt? Wat zijn overeenkomsten en verschillen tussen de stakingen van mei 1968 en bijvoorbeeld november 2018?

Deze voorbeelden zijn nog maar een greep uit de verschillende manieren om stakingen te onderzoeken voor jouw profielwerkstuk voor Frans. Wat je ook kiest, je kunt tijdens dit onderzoek in elk geval je kennis van het Frans inzetten en op zoek gaan naar Franstalige bronnen! En… misschien kun je wel een Fransman strikken om jou in een interview mee te nemen in zijn of haar kijk op staken!

Mocht je vragen hebben hoe je dit het best kunt aanpakken, of meer willen weten over jouw profielwerkstuk voor het vak Frans, mail dan naar het Alfasteunpunt van de Rijksuniversiteit Groningen via alfasteunpunt rug.nl!