SlimStampen: efficiënter leren op maat

Hoe kunnen we informatie beter en sneller onthouden? Deze vraag ligt aan de basis van de nieuwe leermethode SlimStampen, die Hedderik van Rijn, hoogleraar aan de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen (GMW) bij de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), samen met zijn onderzoeksgroep ontwikkelde. Op basis van wetenschappelijke geheugentheorieën, zorgt de methode ervoor dat je feitjes zo efficiënt mogelijk leert. De RUG en Noordhoff Uitgevers hebben het samen mogelijk gemaakt dat al zo’n half miljoen middelbare scholieren daardoor beter presteren.

Mensen proberen informatie te onthouden door deze voor zichzelf te herhalen. Daar gaat veel tijd in zitten. Tijd die we kunnen besparen door efficiënter te leren. ‘SlimStampen probeert uit te vinden welke informatie al goed in het hoofd zit en welke nog niet. Vervolgens komt de nadruk te liggen op datgene wat er nog niet goed in zit’, aldus Van Rijn. Sommige informatie zit dus beter in ons hoofd dan andere. Hij vervolgt: ‘Als ik aan een groep mensen vraag: ‘Wat is de hoofdstad van Frankrijk?’, dan roept iedereen meteen: ‘Parijs’. Maar als ik dan vraag naar de hoofdstad van Bulgarije, dan is het even stil en antwoorden mensen twijfelachtig: ‘Sofia?’ SlimStampen maakt gebruik van dit gegeven: wanneer je langer doet over het typen van een antwoord, pikt het systeem dit op als een signaal dat je baat hebt bij meer oefening.’ Bovendien krijg je nooit méér te leren dan dat je op dat moment aankunt. Het begint bijvoorbeeld met drie feitjes en als SlimStampen denkt: die weet je nu goed, dan komt er een vierde bij. En zo leert de gebruiker langzaamaan steeds meer feitjes.

Leerlingen scoren beter
Op dit moment wordt SlimStampen via Noordhoff Uitgevers grootschalig aangeboden op middelbare scholen bij de vakken Engels, Frans en Duits. Uit onderzoek is gebleken dat leerlingen efficiënter leren met SlimStampen dan met andere methoden: zij scoren gemiddeld een hoger cijfer. Van Rijn is blij met die resultaten: ‘Doordat leerlingen efficiënter leren, houden ze meer tijd over voor bijvoorbeeld voetbal of ballet, of voor andere interessante schoolopdrachten.’ Daarnaast is het voor hem waardevol dat hij wetenschappelijke geheugentheorieën kan toetsen in de praktijk via externe partners als Noordhoff Uitgevers. Dit leidt tot een uitwisseling van kennis, toepassing en feedback: ‘Juist door de samenwerking komen er veel meer data beschikbaar; meer dan dat we zelf als universiteit kunnen verzamelen. Zo kunnen we SlimStampen als leermethode steeds weer in de praktijk toetsen en op basis daarvan verbeteren.’

Maatschappelijke bijdrage geeft voldoening
Het geeft Van Rijn en zijn onderzoeksgroep voldoening dat hun onderzoek positief bijdraagt aan de leerprestaties van middelbare scholieren: ‘Het werk dat wij binnen de universiteit doen, vindt z’n weg terug naar de samenleving. Dat maakt ons als onderzoeksgroep heel gelukkig.’ Het liefst zouden ze het systeem van SlimStampen dan ook zo breed mogelijk aanbieden. Onlangs werd het nog gebruikt voor ‘Rugged Learning’, een app die RUG-studenten ondersteunt bij het leren van feitjes. In de toekomst hopen ze de methode echter ook te kunnen gebruiken voor andere maatschappelijke vraagstukken. ‘Neem een burn-out. Mensen die hiermee kampen, kunnen vaak moeilijk informatie onthouden. Via onze methode kun je in kaart brengen hoe snel mensen informatie onthouden, maar dus ook hoe snel ze het een volgende keer weer zijn vergeten. We bekijken nu of we deze ‘vergeetsnelheid’ kunnen koppelen aan stemmingen. Wie weet kan ons systeem meer inzicht geven in het verloop van een burn-out. Bijvoorbeeld of iemand aan de beterende hand is of dat er een terugval op de loer ligt. Die informatie is zeer waardevol.’