Wat verandert er door blockchaintechnologie?

Blockchaintechnologie is populair. De techniek wordt inmiddels op kleine schaal toegepast en het lijkt een kwestie van tijd totdat ook deze internetinnovatie gemeengoed wordt. Maar wat voor kansen biedt blockchaintechnologie onze samenleving in werkelijkheid? En wat zijn de bedreigingen? Professor David Langley, werkzaam aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), onderzoekt de invloed van internetinnovaties op zowel organisaties als op onze samenleving.

E-commerce, sociale media en Internet of Things zijn bekende voorbeelden van innovaties die zijn ontstaan door de komst van het internet. Blockchaintechnologie is ook zo’n internetinnovatie. Blockchain werkt als een transparant digitaal grootboek waarbij nieuwe mutaties kunnen worden toegevoegd maar mutaties uit het verleden niet kunnen worden gewijzigd. Het is met deze techniek bijvoorbeeld niet meer mogelijk om een geldtransactie te vervalsen. Langley onderzoekt wat zo’n internetinnovatie verandert in de relaties tussen een organisatie en zijn stakeholders. Denk hierbij aan klanten, leveranciers en concurrenten. De relatie tussen een notariskantoor en zijn klanten kan bijvoorbeeld veranderen: blockchain maakt een correcte digitale transactie mogelijk zonder toezicht van de notaris. Zijn rol zal verlegd worden naar minder geroutineerde aktes met specifieke wensen. Langley: ‘Je kunt je voorstellen dat een notariskantoor zichzelf opnieuw moet uitvinden met de komst van blockchain.’

Voorspellend onderzoek
De grote invoering van blockchain gaat nog komen. Onderzoek gebaseerd op data uit het verleden is daarom bijna niet mogelijk. Langley gebruikt daarom voorspellende simulatiemodellen die laten zien wat een internetinnovatie mogelijk teweegbrengt. Deze modellen zijn gebaseerd op theorie en op data uit vele onderzoeken. Langley: ‘We werken nu aan zo’n simulatiemodel voor Internet of Things. In dit model voorspellen we welke mogelijke veranderingen Internet of Things teweegbrengt en hoe organisaties zich hierop kunnen voorbereiden. Denk daarbij aan hoe de prestaties van een cv-ketel worden beïnvloed door informatie verkrijgbaar van het apparaat zelf, maar ook door gegevens via het internet zoals het weer of een fluctuerende gasprijs. Kan een organisatie inspelen op zulke invloeden en hier waarde uit creëren?’ 

Efficiëntieslag
‘Blockchain geeft bedrijven soortgelijke uitdagingen als met voorgaande internetinnovaties zoals e-commerce en sociale media. Het is op een nieuwe manier waarde creëren uit het internet’, vertelt Langley. Het biedt bedrijven de mogelijkheid om een efficiëntieslag te maken in hun organisatie. Bedrijven konden opeens hun producten en diensten online met e-commerce aanbieden en door sociale media hebben ze een veel intiemer contact met de consument. Blockchain zorgt voor een verschuiving naar gedecentraliseerd vertrouwen. Transacties tussen personen of organisaties gaan rechtstreeks en het ontwerp van de blockchainoplossing zorgt dat alles correct wordt doorgevoerd. Een onafhankelijke partij die een centrale vertrouwensrol in dit proces vervult, zoals een notaris, wordt daardoor in bepaalde omstandigheden overbodig. Dit scheelt in de kosten voor de betrokken personen of organisaties.

Implicaties
De komst van blockchain heeft naast kansen ook consequenties voor onze samenleving. Bepaalde fundamenten in onze democratie worden bedreigd door de techniek. Zo bieden organisaties in de toekomst mogelijk slimme contracten voor ziektekostenverzekeringen aan. Langley: ’Iedereen betaalt nagenoeg evenveel aan ziektekosten ongeacht de hoeveelheid kosten die gemaakt worden. Stel je voor dat een buitenlandse zorgverzekeraar met zo’n slim contract komt voor alleen gezonde mensen met lage kansen op genetisch bepaalde ziektes. Dat vormt een bedreiging voor ons solidariteitsprincipe in de zorg.’ Een andere bedreiging is dat het voor mensen gemakkelijker wordt om belasting te ontwijken of te ontduiken. Je kunt je euro’s bijvoorbeeld omzetten in een cryptovaluta waar de belastingdienst geen zicht op heeft. ‘Blockchain is enerzijds transparant maar tegelijkertijd kun je het goed gebruiken om zaken geheim te houden. De komst van de technologie biedt onze samenleving naast kansen dus ook genoeg uitdagingen. Wij proberen met ons onderzoek organisaties goed voor te bereiden door inzicht te geven in de mogelijke veranderingen.’