De toekomst van duurzame waterstof

Waterstof is een brandstof voor voertuigen en machines, gewonnen met behulp van aardgas. Efficiënt, maar niet milieuvriendelijk door de schadelijke stoffen die daarbij vrijkomen. Waterstof gewonnen uit groene stroom is een mogelijke oplossing. ‘Is het tijd om daarin te investeren?’, luidde de vraag van gashandelaar GasTerra. Het bedrijf vroeg hoogleraar Machiel Mulder om zijn expertise in te zetten. Mulder werkt aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en is daarnaast directeur van het Centre for Energy Economics Research (CEER).

Maar, wat is groene waterstof precies? Waterstof ontstaat bij het splitsen van watermoleculen. Dit kan met behulp van aardgas of elektriciteit. Bij gebruik van aardgas in dit proces, komen er broeikasgassen vrij met alle negatieve gevolgen van dien. Waterstof kan ook worden gewonnen uit elektriciteit: het water wordt dan met behulp van stroom gesplitst in waterstof en zuurstof. Dat is milieuvriendelijker en wordt, bij het gebruik van groene stroom, groene waterstof genoemd. Voor het opwekken van groene waterstof kan windenergie of zonne-energie gebruikt worden; er komt dan dus geen aardgas meer bij kijken.

De markt van groene waterstof
Mulder deed samen met collega’s José Moraga en Peter Perey onderzoek naar de huidige en toekomstige markt van groene waterstof. ‘Stel, de markt van bijvoorbeeld auto’s die op waterstof rijden explodeert. Wij zoeken uit wat dit zou betekenen voor de vraag naar waterstof’, aldus Mulder. Hij vertelt dat dit onderzoek nodig is omdat de markt van waterstof vrij verborgen is. ‘Het is geen product dat je zomaar even in de winkel koopt, er is hele specifieke vraag naar.’

Analyseren en schatten
Mulder, Moraga en Perey begonnen het onderzoek met een literatuurstudie. ‘We hebben de huidige en toekomstige markt van waterstof vergeleken met de historische ontwikkelingen in de gas- en elektriciteitsmarkt’, aldus Mulder. Op basis van dit literatuuronderzoek maakten de onderzoekers schattingen over kosten, opbrengsten en potentiële tegenslagen. Deze schattingen gebruikten ze vervolgens bij interviews met partijen in de markt. Ze spraken onder meer de overheid, een producent van waterstof en een transportbedrijf. Precieze cijfers konden de partijen niet geven, maar ze konden wel aangeven of de schattingen van het onderzoek in de buurt zaten, vertelt Perey. ‘Door de interviews en het literatuuronderzoek te combineren, hebben we nu goed in kaart gebracht hoe de markt eruit kan komen te zien. Er is heel veel informatie te vinden als je weet waar je moet zoeken.’

Voordelen van samenwerking
GasTerra, groothandelaar in gas, was opdrachtgever van het onderzoek. De RUG kon met haar ervaring en expertise onafhankelijk onderzoek uitvoeren voor het bedrijf. GasTerra heeft hierbij geholpen waar het kon: het bedrijf stelde gegevens over de waterstofmarkt beschikbaar en bracht de onderzoekers in contact met bedrijven die geïnteresseerd zijn in groene waterstof. Hierdoor had de RUG beschikking over veel data. Mulder, Moraga en Perey rondden het onderzoek in februari 2019 af. Het onderzoek dient als basis voor verder onderzoek naar de mogelijkheden van groene waterstof bij de overgang van fossiele brandstoffen (olie, gas) naar duurzame energiebronnen.