Generator voor websites in de
RUG huisstijl

Jan Kraak J.Kraak@rc.rug.nl

Door slechts het invullen van een paar essentiële gegevens in een formulier, kan men een basisversie laten genereren van een website in de RUG-huisstijl voor faculteiten, onderzoekscholen, universitaire diensten en centrale eenheden. Het programma daarvoor staat vrij beschikbaar op een server van het RC. Maar men kan ook de source code ophalen om die (aangepast) op een eigen UNIX/LINUX computer te installeren

Over de nieuwe huisstijl van de RUG website is reeds eerder geschreven in Pictogram. Jan Hemel (EPC) schetste in het mei-nummer ondermeer de voorgeschiedenis, de 'ontelbare' wensen waaraan de ideale website moet voldoen, het ontwerp en de afwegingen die bij de implementatie zijn gemaakt. In het augustus/september-nummer luchtte RUG-woordvoerder Wim Janssen zijn hart over het feit dat faculteiten en universitaire diensten niet zijn te dwingen over te gaan op de RUG-huisstijl, met als gevolg dat voor de websites daarvan geldt: "zoveel hoofden zoveel zinnen". Een ander belangrijk bezwaar is dat veel pagina's van deze sites, met uitzondering van de home-pagina, vaak niet direct zijn te herkennen als zijnde afkomstig van de Rijksuniversiteit Groningen. In het oktober/november-nummer staat een artikel over de nieuwe website van de UB uitgevoerd in eigen stijl.

 

Aanpassing aan de huisstijl

Tot nu toe zijn de faculteiten en de universitaire diensten niet verplicht om de huisstijl te volgen, maar het is vanwege de uniformiteit wel aan te bevelen. Ook is het navigeren binnen een website volgens de RUG-huisstijl gemakkelijker dan bij menige faculteits-website, omdat het linkermenu 'in beeld' blijft.

De aarzeling bij de faculteiten e.d. om hun site aan te passen aan de huisstijl is wel begrijpelijk. Vaak is er nogal wat energie gestoken in het maken van de eigen website en wil men het onderhoud in eigen handen houden, om snel aanpassingen te kunnen maken. Ook is het dikwijls niet eenvoudig om bestaande HTML-code te converteren naar de nieuwe RUG-huisstijl, waarin gebruik gemaakt wordt van nieuwe technieken zoals frames en menu-knoppen die oplichten als men er met de muis over beweegt. Men hoeft weliswaar het gebruik van deze nieuwe technieken niet zelf meer uit te vinden omdat het EPC er allerlei HTML-sjablonen en huisstijlelementen vrij voor beschikbaar stelt, maar zelfs als men daar gebruik van maakt blijft er nog tamelijk veel handwerk over. Omdat de menu-knoppen en de achtergronden bestaan uit pixel-beelden, moet men tevens een beeldbewerkingsprogramma gebruiken, zoals Paintshop Pro (shareware) waarvan de bediening de nodige 'muisvaardigheid' vergt.

 

De nieuwe HPC&V-website

Al een jaar of vijf maak en onderhoud ik de website van het Centrum voor High Performance Computing en Visualisatie (HPC&V). Na een tijd werkzaam geweest te zijn voor de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschapen, ben ik sinds enige tijd weer in dienst van het RC. Uit dien hoofde kreeg ik het verzoek om de bestaande sobere website, die gemaakt is met een minimale set HTML-commando's ("small is beautiful" was mijn devies), aan te passen aan de RUG-huisstijl met zijn nieuwe technieken die meer kennis vragen van HTML. Ik heb me daarom verdiept in de specificaties van de huisstijl en de HTML-sjablonen van het EPC. Al snel besefte ik dat, ondanks de hulpmiddelen, het maken van een website in de huisstijl nogal wat handwerk zou vergen in de vorm van editen van HTML-code en het maken van images. Dat zou voor één keer niet zo erg zijn, maar ik realiseerde me dat ik deze exercitie vaak zou moeten herhalen omdat er op mijn terrein veel veranderingen op til staan, zoals de aanschaf van een CAVE of een vergelijkbaar apparaat voor virtual reality-toepassingen. Ik zou me dus steeds opnieuw moeten verdiepen in allerlei gereedschappen, want niets vergeet je zo snel als de bediening van tools die je maar zo nu en dan nodig hebt. De enige remedie daarvoor is vanzelfsprekend het automatiseren van die handelingen.

Daarom heb ik een generator-programma geschreven dat, uitgaande van een minimaal aantal gegevens die een website in de RUG-huisstijl specificeren (titel, kleur, een e-mail-adres voor reacties alsmede de teksten op menu-knoppen), de HTML-code alsmede alle images genereert voor een sjabloon van een complete website. Hierin moet uiteraard nog de inhoud, in de vorm van teksten en plaatjes, worden ingevuld.

Met behulp van dit programma heb ik de basisversie voor de nieuwe HPC&V website gemaakt. Daarna heb ik de vele bestaande HTML-files voorzien van koppen in de huisstijl, zodat duidelijk is dat ze afkomstig zijn van de RUG. Ook daar heb ik weer een programmaatje voor geschreven.

Omdat mijn generator slechts standaardachtergronden genereert en we het HPC&V een eigen gezicht wilden geven, heeft het EPC een fraai achtergrondbeeld gemaakt voor het linker menu-gedeelte. Daarin is als een soort watermerk afgebeeld de waarschijnlijk oudste grafiek ooit getekend in Nederland, waarover ik in Intercom (mei 1998) een artikel heb geschreven.

 

Website generator op server

Om de website-beheerders van de RUG ten dienste te zijn, stelt het EPC de hiervoor genoemde huisstijl-generator voor iedereen beschikbaar op een server. Tevens is het programma zodanig aangepast dat er niet alleen websites voor faculteiten en onderzoekscholen mee kunnen worden gemaakt die een achtergrondkleur naar keuze hebben, maar ook websites voor centrale onderdelen die vaste kleuren voor achtergronden en knoppen hebben. Om de generator te gebruiken moet men een aantal gegevens in een WWW-formulier invullen en door het indrukken van een knop naar de server sturen, alwaar de HTML-files en de images worden gegenereerd en samengevoegd tot een archiefbestand dat u van de server kunt 'halen'. Met het (vrij verkrijgbare) Windows-programma Winzip, of de UNIX-utilities gunzip en tar, kunt u de files in een eigen directory 'uitpakken' en het resultaat bekijken met een Web-browser. Daarna moet u zelf met een HTML-editor nog inhoud toevoegen.

 

UNIX/LINUX-versie vrij beschikbaar

Het is erg lastig om een programma te maken dat naar ieders wens is, zonder dat de gebruikersinterface onnodig ingewikkeld wordt. Daarom is de programma-source (in Fortran 77 en C) van de generator, als zgn. Open Source Software, vrij voor iedereen beschikbaar voor aanpassingen, zie http://www.rug.nl/rc/organisatie/pictogram/archief/hpc/RugHTML-generator. Omdat de generator allerlei UNIX-utilities gebruikt, kan de software alleen op een UNIX/LINUX-platform worden geïnstalleerd, waarvoor een zgn. makefile beschikbaar is. U moet dan verder het vrij verkrijgbare beeldbewerkingsprogramma ImageMagick installeren.

Behalve dat u aanpassingen kunt doen, biedt de eigen versie van de generator de mogelijkheid om gemakkelijk bestaande HTML-codes in te voegen. Tevens krijgt u een programma waarmee u aan bestaande HTML-files een kop in de RUG-huisstijl kunt toevoegen.

Verder kunt u een versie van de generator installeren die een site bouwt waarbij de menu's worden gewisseld door JavaScript. Hierdoor worden de wisselingen sneller, maar is de site niet toegankelijk voor browsers die geen JavaScript ondersteunen. Om deze reden is in de standaardoplossing voor de RUG-huisstijl JavaScript niet toegepast voor deze vitale navigatiefunctie.

Tot slot wil ik graag vermelden dat diverse personen, elk met hun eigen expertise, een bijdrage hebben geleverd aan de website-generator. Erik Frambach (Economie) kwam met het idee om de beelden met ImageMagick te maken via een server, Michael Wilkinson (Informatica) schreef een C-programma voor het kleuren van achtergrondbeelden, Frans Velthuis (EPC) zorgde voor het server-deel en Arnold Meyster (HPC&V) liet me welwillend werken op zijn eigen pc met LINUX en ImageMagick. Maar verreweg het meeste (voor)werk is gedaan door Jan Hemel, Rieks Oomkes en Gesina Wubs van het EPC die de eerder genoemde HTML-sjablonen en huisstijl-elementen hebben gemaakt, waar ik nuttig op heb kunnen voortbouwen.