Hoog bezoek voor kanoeten

RUG-trekvogelecoloog Theunis Piersma en zijn collega’s van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) kregen tijdens hun veldwerk met kanoetstrandlopers op Banc d’Arguin, Mauritanië, hoog bezoek. Niemand minder dan Christine Lagarde, algemeen directeur van het Internationaal Monetair Fonds, kwam langs.

Lagarde heeft niet alleen gekeken, ze liet op het strand een kanoet met een radio-zendertje los. Deze kanoet was onderdeel van een bijzonder experiment op de Banc d’Arguin in Mauritanië, om aan te tonen dat voedselvoorkeur de basis is voor fysieke verschillen tussen soortgenoten. De resultaten van dit onderzoek zijn op 16 juni gepubliceerd in het Journal of Animal Ecology – met cameo van de IMF-baas, die op een foto bij het artikel staat.

'We waren ons net aan het voorbereiden om de vogels vrij te laten, toen we een grote zandwolk zagen opdoemen in de verte’, vertelt NIOZ onderzoeker Thomas Oudman, eerste auteur van het artikel. ‘Het bleek een grote stoet landrovers. In de middelste auto zat Christine Lagarde, die een bezoek kwam brengen aan het veldstation in het Parc National du Banc d’Arguin, waar wij al jaren onderzoek doen aan wadvogels.’

Reislust

Op dat moment hadden Oudman en collega’s net bijna vijftig kanoeten gevangen op het Mauritaanse wad, het winterverblijf van veel kanoeten die rond de noordelijke poolcirkel broeden, en tijdens de trek in onze Waddenzee bijtanken. ‘Het is sinds kort mogelijk gedrag van kanoeten in het wild te volgen, door een radio-zendertje op hun rug te plakken’, legt Oudman uit. Ook al lijken ze van buiten erg op elkaar, onderzoek wijst uit dat kanoeten verschillen in hun voedselvoorkeuren en ook in reislust.

Die verschillen zijn gerelateerd aan de grootte van hun spiermaag. Die is in sommige dieren heel gespierd omdat ze hele harde schelpen eten, die ze in een keer doorslikken en kraken in hun maag. Oudman: ‘Kanoeten die veel bewegen hebben een kleine maag, en we weten nu hoe dat komt. In plaats van hun gedrag aan te passen aan hun maag, hebben we kunnen aantonen dat voedselvoorkeur juist de basis is voor onderlinge verschillen.‘ Net als bij mensen eigenlijk. ‘We vinden het heel gewoon dat mensen verschillen in hun doen en laten, en dat dit gevolgen heeft voor allerlei fysieke kenmerken. Waarom dan niet bij andere dieren?’

Banc d'Arguin

Net als de Nederlandse Waddenzee is de Banc d’Arguin een intergetijdengebied. Het beslaat meer dan de helft van de Mauritaanse kust en is UNESCO-werelderfgoed. Desondanks wordt de ongerepte staat van het gebied bedreigd. Al sinds de jaren tachtig doen ecologen van de Rijksuniversiteit Groningen zoals Theunis Piersma en hun collega’s van het NIOZ onderzoek naar het functioneren van dit relatief ongerepte ecosysteem, dat geldt als een van de belangrijkste overwinteringsgebieden voor trekvogels ter wereld.