Vuvuzelakiller

Voor onderhoudende experimenten heb je niet per se een groot laboratorium nodig. Bouw een vuvuzelakiller met een simpele pc met wat kabeltjes. En een vuvuzelakiller-killer met elektriciteitsbuis.

Laten we wel zijn: iedereen haat de vuvuzela. De BOEM-redactie is niet van nature agressief, maar het gezoem van een vuvuzela is genoeg om een vredelievende geek te veranderen in een soort Nigel de Jong. De BOEM-redactie wil de vuvuzela nooit meer horen.

Gelukkig hoeft dat niet. Met een simpele ingreep (nodig: een computer met eenvoudige audiosoftware en aansluitkabeltjes) leg je de voetbaltoeter het zwijgen op. Daarvoor moet je twee dingen weten. Eén: ieder blaasinstrument heeft een grondtoon, de frequentie van iedere andere klank is een veelvoud daarvan. Twee: de grondtoon van de standaard made-in-China vuvuzela is 233 Hz.

Plug het audiosignaal van je tv (koptelefoonuitgang) door naar je pc en stel de software in. Links naar software en goede uitleg vind je onder meer op Lifehacker.com. Samengevat: filter op 233Hz en ieder veelvoud van die frequentie (466Hz, 932Hz en 1864Hz is in de praktijk voldoende) het geluid weg. Luister vooral naar het voorbeeld op Surfpoeten. Zo makkelijk is het.

Maar ja, dan luister je weer naar Eddie Poelman – en dat doe je liever niet. De oplossing? Maak een schuifvuvuzela (de vuvuzela-killer- killer) waarvan je de lengte van de buis, en dus de grondtoon, en dus alle boventonen, kunt veranderen, waardoor software niet meer werkt. Daarvoor heb je een vuvuzela en twee stukken pvc-buis met verschillende diameter nodig. Zaag de vuvuzela doormidden, lijm de stukken buis in de uiteinden en je bent ready to go.

De BOEM-redactie had geen vuvuzela en deed het daarom met twee stukken pvc-buis, een plastic trechter en een goeie embouchure – zeg maar: blaastechniek. Een elektriciteitsbuis is niets anders dan een langwerpige trompet en je kunt hem (dus) bespelen als een trompet.

Pers je lippen op elkaar, zet het uiteinde van de buis tegen je mond en blaas, zonder de spanning op je lippen los te laten, stevig uit. Voor muziekliefhebbers: een pijp van twee meter is gestemd in Ef.

Begin met één buis. Steek de trechter in het uiteinde (niet strikt nodig, maar het doet wonderen voor de klankkleur, geen grap). Met een beetje oefening kun je verschillende tonen spelen. Met één beperking: je kunt alleen de noten blazen waarvan de frequentie een veelvoud is van de grondtoon. Als voorbeeld: neem een trompet met een grondtoon van 261Hz. De natuurlijke boventonen zijn 261Hz, 522Hz, 783Hz, 1044Hz en 1305 Hertz – enzovoort. De verhouding tussen die frequenties zijn zogeheten harmonische intervallen.

Een geoefende speler kan óók op een vuvuzela een dergelijke reeks boventonen blazen en dan klinkt de voetbaltoeter ineens, uh, anders. De Britse jazztrompetist Byron Wallen bewees zo in het BBC-programma Newsnight dat de vuvuzela heel groovy kan zijn.

Om op je Vuvuzela killer een toonladder te kunnen spelen, moet je de lengte veranderen. Steek de tweede pvc-buis in je eerste en blaas een mooie, langgerekte toon terwijl je langzaam de buizen ineen schuift. Inderdaad: de BOEM-redactie heeft de trombone opnieuw uitgevonden. Dáháág, Eddie Poelman.

Auteur: Ernst Arbouw