Streetfront: een Gronings boek over een bijzondere Canadese School

‘Rennen voor je leven,’ zou de ondertitel kunnen zijn van het boek Streetfront. De echte ondertitel is echter ‘Verhalen over doorzettingsvermogen, veerkracht, en hardlopen in Downtown Eastside.’ Hardlopen vormt een belangrijk deel van het curriculum op Streetfront, en dat verandert levens. De school heeft inmiddels de grootste community High School Marathonlopers in Canada. Het hardlopen is echter geen doel, maar een middel. Het boek Streetfront vertelt het verhaal van deze bijzondere school en haar leerlingen. Die groeien op in een achterstandswijk maar wat ze leren van het hardlopen geeft ze een kans in hun leven.

• Streetfront is een Canadese school voor ‘risicojongeren in Vancouver.
• Streetfront is een boek geschreven door een groep RUG-studenten in samenwerking met redactie van dr. Bettina van Hoven. Dr. Van Hoven is Universitair hoofddocent Culturele Geografie en Onderwijsdirecteur van het University College Groningen. We interviewen Ryan Bolt. Hij is student aan de Faculty of Economics and Business van de Rijksuniversiteit Groningen.
• Het boek Streetfront is mede mogelijk gemaakt door een Small Grant van Sustainable Society van de Rijksuniversiteit Groningen.
• Vormgeving door Anna Lebedieva
• Download het hele book Streetfront hier als .pdf

Ontstaan uit een Summerschool van de RUG

Hoe komt het dat een Groninger student een boek schrijft over een school in Vancouver?

Ryan Bolt: ‘Vorig jaar nam ik deel aan de Summerschool ‘Diversity, Encounter en Inclusion’ die werd gegeven door dr. Bettina van Hoven en dr. Gwenda van der Vaart van de RUG. Tijdens de Summerschool kwam één van de deelnemers met een verhaal dat iedereen sprakeloos achterliet. Het was docent Trevor die vertelde over zijn school voor kinderen uit de sociaal-zwakste milieus. Zijn verhaal greep de hele groep aan, ook mij. Daarom wilden we er graag iets mee doen. Dat is uiteindelijk dit boek geworden.’

Twaalf portretten

Streetfront vertelt het verhaal van een bijzondere school in twaalf portretten van leerlingen. Ze vertellen zelf wat de school bijzonder maakt en wat deze voor hen (heeft) betekent. Twaalf verhalen over opgroeien in de slechtste achterstandswijk van Vancouver in Canada, en hoe de school Streetfront jongeren helpt om zich een weg te banen in een moeilijke wereld.

Hardlopen om doorzettingsvermogen en zelfrespect te krijgen

Hardlopen is essentieel onderdeel van het curriculum op Streetfront. Lichamelijke opvoeding en uitdaging worden er essentieel gevonden. De leerlingen maken bijvoorbeeld soms ook avontuurlijke kampeerreizen. Die confronteren de leerlingen niet alleen om uitdagingen die doorzettingsvermogen aanleren, maar versterken ook de onderlinge band.

Streetfront bestaat sinds 1977. Inmiddels herbergt de school de grootste gemeenschap van marathonlopers in Canada. De werkelijke prestatie die de leerlingen leveren is echter niet het zo snel mogelijk afleggen van 42 kilometer en 195 meter, maar de verandering in hun leven die de school en zijzelf weten te bewerkstelligen.

Inheemse bevolking van Canada

Dr. Bettina van Hoven: ‘Het bijzondere is ook, dat veel van de leerlingen van Streetfront inheemse bewoners zijn. De inheemse bewoners van Canada werden lang achtergesteld, en eigenlijk is dat nog zo. In de gezinnen is daardoor sprake van veel intergenerationeel trauma. Het is nog niet zo lang geleden dat kinderen van de inheemse bevolking bij hun ouders werden weggehaald om in regeringsscholen te worden grootgebracht. Daarbij was veel sprake geweld en misbruik. De huidige generaties zijn daardoor ontwortelt, ze zijn hun cultuur kwijt en hun ouders zijn getraumatiseerd. Voor de inheemse bevolking zijn wij buitenstaanders, we vertegenwoordigen het blanke kolonialisme. Alleen doordat ik er erg vaak kom en er bijvoorbeeld Summerschools geef, heb ik een vertrouwensband kunnen opbouwen. Dat deze jongeren hun verhaal hebben willen vertellen aan Ryan en zijn medestudenten mag je dus uitzonderlijk noemen.’

Ryan: ‘We hebben veel (oud-)leerlingen van de school geïnterviewd. Ze vertellen vaak verhalen over hoe de school hun leven ingrijpend veranderd heeft, ze gered heeft van een toekomst zonder toekomst. Ze lopen in hun leven tegen alle tegenslag aan die je je kunt voorstellen. Gescheiden of verslaafde ouders, drugs en geweld op straat, noem maar op. Er is niemand die ze steunt of in ze gelooft. Dus hebben ze vaak heel weinig zelfrespect. Op school gaan ze minstens drie keer per week hardlopen, vijf tot tien kilometer. Ze zijn arm, dus ze doen dat in hun dagelijkse schoenen en kleding. Veel leerlingen vertellen hoe ze dat in het begin maar niets vonden, maar hoe ze vaak gaandeweg voelden hoe ze er sterker van werden, zelfvertrouwen kregen. Door het hardlopen ontdekten ze dat ze wél doorzettingsvermogen hebben, dat ze wél wat waard zijn en iets kunnen. Veel oud-leerlingen zijn blijven hardlopen, en lopen bij speciale gelegenheden nog met de huidige leerlingen mee. De school is daardoor meer dan een school, het is echt een gemeenschap, een alternatieve familie waar mensen steun vinden aan elkaar.’

Levensverhalen

Als deelnemer aan de Summer Schoolstudent aan het University College van de Rijksuniversiteit Groningen vond het Ryan vindt dat de hele wereld het verhaal van Streetfront moet weten. Dat vroeg ook van hemzelf doorzettingsvermogen: “We hebben een jaar aan het boek gewerkt. Maar we hadden nog nooit eerder een boek geschreven, dus hoe doe je dat? Als bedrijfskundestudent houd ik me veel met getallen en berekeningen bezig, maar nu moest het gaan over personen en veranderende levens. Door de coronamaatregelen moesten we alle interviews online doen. Wegens het tijdsverschil met Canada deden we dat ‘s morgens om zes uur. Vroeg opstaan dus. Wat het moeilijkste was? Dat was hoe je het verhaal van iemand anders zo respectvol en zo positief mogelijk vertelt, op een manier dat de geïnterviewde zich er zelf ook comfortabel bij voelt. Ik deed mijn best, maar soms zeiden leerlingen toch “dit heb ik liever niet in het boek.” En dat kan ik me voorstellen, want het zijn vaak aangrijpende dingen die ze vertellen en hebben meegemaakt.’

Neem bijvoorbeeld het verhaal van Jacob Ainscough. De zeventienjarige stond net op het punt om met een groep leerlingen naar Nieuw-Zeeland af te reizen voor een ‘hike’, toen hij op het vliegveld het bericht kreeg dat zijn vader aan een overdosis was overleden. Wat te doen? Jacob besloot om toch mee te reizen. Hij voelde veel verdriet, maar voelde zich in de groep ook omringt door mensen die vergelijkbare ervaringen hadden doorgemaakt en als familie voor hem waren. De fysiek zware hike kostte hem veel moeite en doorzettingsvermogen, maar hij ervoer die ook als erg helend. “Er is altijd iemand naast je die iets overeenkomstigs heeft meemaakt, met hun eigen verhaal,” vertelt hij.’

Van Hoven: ‘De vormgeving verzorgt door Anna is ook belangrijk voor het boek. We hebben vanaf het begin gezegd dat we willen dat het boek er zo uit ziet, dat het hier bij de grote boekhandels in de stad kan liggen. Inhoudelijk is het ook een erg sterk boek geworden. Het is interessant voor iedereen, maar in het bijzonder voor mensen die zich met onderwijs bezighouden’