Zwaartekracht-onderzoek naar mechanische eigenschappen planten voor betere gewassen

Het Ministerie van OCW heeft een Zwaartekracht-subsidie toegekend aan het onderzoeksprogramma Green Tissue Engineering, waarvan hoogleraar Marleen Kamperman, van het Zernike Institute for Advanced Materials (Faculty of Science and Engineering, RUG), mede-aanvrager is. Ze gaan onderzoek doen naar de mechanische eigenschappen van plantencellen teneinde de afweer van gewassen te kunnen verbeteren. Voor haar materialenonderzoek in dit programma is Kamperman 1,5 miljoen euro toegekend.

In totaal krijgen zeven consortia met topwetenschappers van verschillende Nederlandse universiteiten een Zwaartekracht-subsidie. De Rijksuniversiteit Groningen is partner in twee van deze consortia.

Met meer druk dan in een champagnefles

Zoals alle levende wezens zijn ook planten onderhevig aan de natuurwetten en worden ze blootgesteld aan mechanische krachten, bijvoorbeeld doordat cellen aan elkaar trekken, of omdat een schimmel probeert binnen te dringen. De onderzoekers van het consortium Green Tissue Engineering gaan bestuderen hoe plantencellen – met een inwendige druk groter dan die in een champagnefles – krachten waarnemen, en hoe deze krachten de groei, ontwikkeling en afweer sturen. Met deze kennis zal Green Tissue Engineering nieuwe strategieën ontwikkelen om de vermeerdering en afweer van gewassen te verbeteren.

Naast de RUG zijn partner in Green Tissue Engineering: Wageningen University (hoofdaanvrager), VU Amsterdam, en de universiteiten van Eindhoven, Nijmegen, Utrecht en Leiden.

Nieuw multidisciplinair onderzoeksgebied

De afgelopen tien jaar heeft materiaalonderzoek intensief bijgedragen aan biomedische wetenschappen en regeneratieve geneeskunde. Voorbeelden zijn onder meer implantaatcoatings, en medicijnafgifte-systemen op basis van polymeren. Verrassend genoeg is de samenwerking tussen materiaalonderzoekers en plantenwetenschappers nog beperkt.

Green Tissue Engineering zal een innovatieve aanpak initiëren waarbij materiaalonderzoek en plantenwetenschap samenkomen en materiaalplatforms voor plantaardige weefselmanipulatie kunnen worden ontwikkeld. Dit biedt kansen voor een compleet nieuw multidisciplinair vakgebied dat bijvoorbeeld ook kan gaan kijken naar alternatieven voor kunststoffen in de landbouw die niet afbreekbaar zijn (bijvoorbeeld landbouwplastic, zaadcoatings).

Zwaartekrachtsubsidie

Met Zwaartekracht stimuleert het Ministerie van OCW excellent onderzoek in Nederland. Het is bedoeld voor wetenschappelijke consortia die tot de wereldtop op hun vakgebied behoren. NWO is gevraagd de selectieprocedure voor Zwaartekracht uit te voeren, die daarvoor een onafhankelijke commissie van internationale topwetenschappers heeft ingesteld om de beoordeling te doen. Het ministerie heeft ook een Zwaartekracht-subsidie toegekend aan ANION, waarvan Moniek Tromp, eveneens van het Zernike Institute for Advanced Materials, mede-aanvrager is.