Marleen Kamperman - expert in bio-geïnspireerde functionele polymeren start als nieuwe hoogleraar Polymeerwetenschappen

Een gekko lijkt superlijm op zijn poten te hebben: hij kan zijn poten heel vaak lostrekken en weer vastzetten, zonder dat de lijm zijn werking verliest. Ook mosselen hebben bijzondere lijm: lijm die werkt onder water. Marleen Kamperman is hierdoor gefascineerd. Als hoogleraar Polymer Science probeert zij zulke bijzondere lijm na te maken.

Kamperman werkt nu nog aan de Wageningen Universiteit (WUR), maar zal haar onderzoek vanaf september als hoogleraar aan het Zernike Instituut in Groningen voortzetten. De stoffen die dieren gebruiken als lijm, zijn polymeren, een soort plastics. ‘In Groningen kan ik samenwerken met andere polymeerchemici. Ik vind het interessant dat zij ervaring hebben met bio-based materialen: polymeren geproduceerd uit stoffen uit planten in plaats van op olie.’

Medische lijm

Het namaken van de superlijm van onder andere gekko’s en mosselen is niet alleen leuk, maar ook nuttig. ‘Lijm die het ook op natte ondergrond doet is bijvoorbeeld interessant voor de medische wereld. Het lichaam is immers ook vochtig. Zulke lijmen zouden het vastmaken van materialen binnenin het lichaam veel gemakkelijker maken .’ Kamperman zal dan ook zeker op zoek gaan naar samenwerking met het UMC Groningen. ‘Ik zou het heel mooi vinden als ons onderzoek naar die materialen uiteindelijk echt kan leiden tot praktische toepassingen.’

Lijm op robothanden

De lijm van de gekko zou interessant kunnen zijn voor de robotica, waar in Groningen ook aan gewerkt wordt. ‘Robots kunnen heel veel, maar het is wel moeilijk om ze kwetsbare voorwerpen vast te laten pakken. Als je een tomaat niet stevig genoeg vasthoudt, valt hij, maar als je te hard knijpt, beschadig je hem. Als de robot de capaciteiten had van een gekko, zou hij een tomaat vast kunnen plakken aan zijn handen, maar ook weer eenvoudig los kunnen laten als dat nodig is.’

Multidisciplinair

Kamperman is van oorsprong chemicus, maar vindt dit onderzoek juist leuk omdat er verschillende vakgebieden samenkomen. ‘Ik leer veel van biologen. We werken in het lab zelf niet met dieren, maar gebruiken kennis van biologen om de werking van die lijm te gaan begrijpen.’ Maar ook de natuurkunde speelt een belangrijke rol, bij het begrijpen van de manier waarop stoffen hechten en weer loslaten. ‘Die combinatie trekt mij, zeker gecombineerd met de uiteenlopende toepassingsmogelijkheden.’

CV

Marleen Kamperman (1979) promoveerde in 2008 aan de Cornell University in Ithaca, New York. Daarna werkte ze twee jaar als postdoctoraal onderzoeker aan het Leibniz Insitute for New Materials in Saarland (Duitsland). Sinds 2010 werkt zij aan de Wageningen Universiteit, eerst als Assistant Professor en sinds 2016 als Associate Professor. In september 2018 start zij als hoogleraar Polymer Science bij het Zernike Insititute for Advanced Materials aan de Rijksuniversiteit Groningen.