Promotie C.L.C. (Christina) Seegers

Productie kankermedicijnen uit voetblad en fluitenkruid

De meeste medicijnen zijn gebaseerd op plantenstoffen, waarvan de meeste tegenwoordig synthetisch worden nagemaakt. Maar een groot deel wordt nog steeds direct uit de planten gewonnen. Christina Seegers deed onderzoek naar podofyllotoxine, die gebruikt wordt als basis voor twee heel belangrijke kankermedicijnen. Momenteel wordt podofyllotoxine vooral gewonnen uit de wortels van een plantje dat alleen in de Himalaya groeit (voetblad) en met uitsterven bedreigd is. De in Nederland veel voorkomende plant fluitenkruid bevat een stof, deoxypodofyllotoxine, die hierop lijkt, maar een ‘haakje’ (OH-groep) mist. Seegers heeft een groene extractiemethode ontwikkeld om deze stof uit fluitenkruidwortels te extraheren. Daarnaast heeft ze een methode opgezet op laboratoriumschaal om snel gehaltebepalingen in fluitenkruidwortels te kunnen doen, welke in de toekomst ingezet kan worden voor plantenveredelingsprogramma’s gericht op verhoogde deoxypodofyllotoxineproductie in fluitenkruidwortels. Als alternatief heeft Seegers wortelculturen van fluitenkruid gemaakt die deoxypodofyllotoxine produceren en aangetoond deze te kunnen kweken in het donker in een nieuw type wegwerpbioreactor. Vervolgens heeft ze laten zien deoxypodofyllotoxine te kunnen omzetten in (epi)podofyllotoxine in een bacterieel systeem, gebruik makend van een enzym uit voetblad. Naast fluitenkruid deed ze ook onderzoek naar voetblad. Deze plant blijkt in Nederland in een broeikas gekweekt te kunnen worden. Op verschillende manieren wist Seegers de wortelgroei en/of podofyllotoxineproductie te verhogen, bijvoorbeeld door te variëren in grondsoort, temperatuur en door de behandeling met een natuurlijk plantenhormoon.

Promotores: Prof. dr. W.J. Quax