Promotie B. (Bahez) Gareb

Geneesmiddelafgifte in het ileum en colon bij inflammatoire darmziekten

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn chronische ontstekingsziekten van de darm (inflammatory bowel disease: IBD). Bij IBD zit de ontsteking meestal in het laatste deel van de dunne darm (terminaal ileum) en dikke darm (colon), ofwel het ileo-colonisch gebied. Bij de behandeling van de ontsteking in het ileo-colonisch gebied heeft het de voorkeur om de ontstekingsremmende geneesmiddelen ter plekke van de ontsteking af te geven, zodat de rest van het lichaam niet aan deze middelen wordt blootgesteld.

De ColoPulse-coating is een gepatenteerde coatingtechnologie die kan worden ingezet om orale toedieningsvormen zoals tabletten en capsules te richten op het ileo-colonisch gebied. Gareb gebruikte deze coating in zijn proefschrift om drie nieuwe tabletten te ontwikkelen die plaatselijk (topisch) werkzame geneesmiddelen bevatten. Deze benadering is gekozen met als doel het maximaliseren van de lokale, ontstekingsremmende effecten, terwijl de systemische effecten, die kunnen leiden tot bijwerkingen, worden geminimaliseerd. De tabletten bevatten een combinatie van mesalazine en budesonide (tablet 1), alleen budesonide (tablet 2), of het monoclonaal antilichaam infliximab (tablet 3). Gareb onderzocht de geneesmiddelafgifte-eigenschappen, doelgerichtheid op het ileo-colonisch gebied alsmede de stabiliteit van de formuleringen. De resultaten lieten zien dat de nieuwe tabletten interessante behandelopties zijn voor IBD en potentieel effectiever zijn dan de huidig verkrijgbare mesalazine- en budesonide-tabletten, omdat de afgifteprofielen van de huidig verkrijgbare tabletten niet ideaal zijn voor de behandeling van het ileo-colonisch gebied.

Het richten van infliximab, een antilichaam tegen TNF-α, op het ileo-colonisch gebied is niet eerder klinisch onderzocht. Dierstudies en data van kleine pilotstudies suggereren dat lokale remming van TNF-α in het maagdarmstelsel potentieel effectief is, waarbij de ongewenste bijwerkingen volledig worden geëlimineerd omdat er nauwelijks systemische blootstelling plaatsvindt. In een reviewartikel belicht Gareb alle beschikbare wetenschappelijke data die deze hypothese ondersteunt. Dit moet echter in een klinische studie worden onderzocht; het studieprotocol van een dergelijke studie is te vinden in dit proefschrift.

CV Bahez Gareb Bahez Gareb (1988) studeerde Farmacie aan de Rijksuniversiteit van Groningen (RUG). Daarna was hij werkzaam als ziekenhuisapotheker in opleiding in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Na zijn registratie is hij begonnen als ziekenhuisapotheker geneesmiddelenbereidingen in het Martini Ziekenhuis Groningen. Tijdens de Farmaciemaster is hij gestart met zijn promotieonderzoek. Dit onderzoek heeft hij verricht naast zijn studie, opleiding tot ziekenhuisapotheker en werkzaamheden als geregistreerde ziekenhuisapotheker. Zijn promotieonderzoek vond plaats bij de drie vakgroepen Farmaceutische Technologie en Biofarmacie (RUG), Klinische Farmacie en Farmacologie (UMCG) en Maag-, Darm- en Leverziekten (UMCG). De titel van zijn proefschrift luidt: Targeting the ileo-colonic region in inflammatory bowel disease.

Promotores: Prof.dr. J.G.W. Kosterink, Prof.dr. H.W. Frijlink en Prof.dr. G. Dijkstra