Spirit ontologies in contemporary European Shamanism
Promotie: | S.A. Mekiffer |
Wanneer: | 20 februari 2025 |
Aanvang: | 11:00 |
Promotors: | C.K.M. (Kocku) von Stuckrad, Prof, prof. dr. F.-.P. Burkard |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Religie, Cultuur en Maatschappij |

Spirituele opvattingen stabiel in hedendaags Europees sjamanisme
Het proefschrift van Stefan Mekiffer onderzoekt spirituele opvattingen in hedendaagse sjamanistische praktijken in Europa. Deze praktijk draait om relaties met geesten en andere niet-menselijke wezens. Dit proefschrift verkent hoe beoefenaars deze ervaringen interpreteren.
Het inleidende hoofdstuk definieert sjamanisme door de relatie tussen beoefenaars en geesten. Het boek identificeert belangrijke auteurs, publicaties en tradities in Europa en, sporadisch, in de VS, met de focus op representatieve teksten en hun filosofische en kosmologische perspectieven.
Bijzondere aandacht gaat uit naar Michael Harner, oprichter van de Foundation for Shamanic Studies, en zijn studenten. Latere hoofdstukken onderzoeken de diversificatie van sjamanistische praktijken, waarbij beoefenaars worden besproken die aanspraak maken op inheemse afkomst, prechristelijke Europese religieuze praktijken reconstrueren of sjamanisme combineren met kruidengeneeskunde, milieufilosofie en psychotherapie. Deze hoofdstukken analyseren hoe sjamanistische terminologie wordt aangepast aan verschillende contexten.
Een centrale bevinding is de stabiliteit van spirituele opvattingen. De meeste beoefenaars beschouwen geesten als onafhankelijke wezens, niet als psychologische projecties. Hun aard wordt echter verschillend geïnterpreteerd. Harner beschrijft geesten als immateriële entiteiten in een driedelige geestenwereld, terwijl anderen een universum zien waarin geest en materie onscheidbaar zijn. Meningsverschillen betreffen ook het bestaan van kwaadaardige geesten en de vraag of sjamanistische kracht moet worden begrepen als bewust of inert.
Tot slot benadrukt de studie de flexibiliteit van sjamanisme. Beoefenaars integreren het met neoplatonisme, gnosticisme, kwantumfysica, ecologie en psychologie. Talrijke stromingen binnen de Europese gedachte bieden ruimte voor geesten en niet-menselijke personen, waardoor sjamanisme gemakkelijk wordt opgenomen. Toch blijven, zolang beoefenaars hun praktijk als sjamanisme identificeren, de kernaspecten van hun ontologie vaak intact.