Rationalism and sentimentalism as a topic of empirical research
| Promotie: | Dhr. J. (Joost) Schreuder |
| Wanneer: | 07 oktober 2021 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotor: | prof. dr. J.W. (Jan-Willem) Romeijn |
| Copromotors: | L. (Leah) Henderson, Prof, dr. H.W.A. (Daan) Evers |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Wijsbegeerte |
Het 'moreel oordeel' en het debat tussen rationalisten sentimentalisten
Volgens rationalisten is het vermogen om morele oordelen te vellen afhankelijk van de rede, terwijl het volgens sentimentalisten afhankelijk is van het gevoel. Een recente ontwikkeling in het debat tussen rationalisten en sentimentalisten is het gebruik van empirisch bewijs. Dit roept twee vragen op die centraal staan in het proefschrift van Joost Schreuder.
Ten eerste: is empirisch bewijs relevant voor het debat tussen rationalisten en sentimentalisten? Schreuder beargumenteert dat dit minstens het geval is voor de vraag of het proces dat leidt tot een moreel oordeel afhankelijk is van verstandsvermogens of gevoelsvermogens. Bovendien betoogt hij dat empirisch onderzoek een definitie van 'moreel oordeel' kan gebruiken die waarschijnlijk geaccepteerd zou worden door zowel rationalisten als sentimentalisten. Dergelijk onderzoek kan gebruikt worden om het debat tussen de twee kanten te beslechten.
De tweede hoofdvraag is: hoe kan de empirische ondersteuning van verschillende rationalistische en sentimentalistische standpunten met elkaar vergeleken worden? Schreuder maakt hierbij gebruik van causal graph theory. De empirische ondersteuning kan vergeleken worden door standpunten te vertegenwoordigen als causale modellen en door voorspellingen uit deze modellen af te leiden. Hieruit blijkt dat de empirische data ontbreekt om zelfs relatief eenvoudige posities met elkaar te vergelijken. Bovendien verduidelijkt deze methode welke hindernissen er zijn voordat duidelijke voorspellingen gemaakt kunnen worden. Het onderscheid tussen rationalisme en sentimentalisme kan bijvoorbeeld op twee manieren gemaakt worden; op basis van causale structuur en op basis van causale impact. In zijn conclusie stelt Schreuder een onderzoeksprogramma voor om het verband tussen empirisch bewijs en filosofische discussies verder te analyseren.