Democracy in deeply divided societies

Filosofische verkenning van de liberale waarden in consociationele theorie

In een consociationele democratie wordt macht over groepen verdeeld met als doel (gewelddadig) conflict te stoppen of voorkomen. Consociationele structuren maken samenwerking tussen politieke leiders niet alleen mogelijk, maar ook noodzakelijk. Zo kan democratische stabiliteit gewaarborgd worden, ook als een samenleving verdeeld blijft. Consociationele democratie is niet alleen een veelbesproken onderwerp in de politieke wetenschappen, maar wordt ook in de praktijk veel toegepast. Bijvoorbeeld als onderdeel van vredesovereenkomsten. In Bosnië en Herzegovina maakte consociationele democratie in 1995 onderdeel uit van de vredesovereenkomst die een einde maakte aan de oorlog tussen Bosnische Serviërs, Bosnische Kroaten, en Bosniakken.

Echter, critici van het consociationalisme betogen dat deze vorm van democratie niet in overeenstemming is met de waarden van de liberale democratie. De sterke focus op de representatie van groepen gaat ten koste van de vrijheid en gelijkheid van individuen. Bovendien vergroot deze benadering de verschillen tussen groepen en staat ze daarmee maatschappelijke verandering in de weg. De sterke focus op politieke leiders is niet de rijmen met het liberaal democratische ideeën over participatie en deliberatie.

Sanne Hupkes heeft voor haar promotie onderzocht of consociationele democratie verenigbaar is met liberale waarden. Het onderzoek behelst een filosofische verkenning van de rol die liberale waarden spelen in consociationele theorie. Het debat over consociationele democratie kan echter niet los worden gezien van de praktijk, onder andere omdat theoretische zorgen over consociationele democratie door de veelvuldige toepassing mogelijk ook hun weerslag hebben in de praktijk. De casus van consociationele democratie in Bosnië en Herzegovina vormt een belangrijk onderdeel van deze studie.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/96a32bdb-c453-4429-8529-f2709cc554db