The subjective conditions of human morality

Kants ethiek bevat relevante morele psychologie

Marijana Vujošević probeert in haar proefschrift aan te tonen dat Kants ethiek een waarlijk relevante morele psychologie bevat en dat zijn morele psychologie relevant is voor de hedendaagse morele psychologie.

Op basis van de standaardopvatting van Kants morele theorie vormt het merendeel van onze subjectieve, psychologische condities (zoals instincten, gevoelens en verlangens) een obstakel voor moraliteit en zijn slechts enkele van die condities hulpmiddelen. Maar zelfs die laatste zijn uiteindelijk louter instrumenten in de uitvoering van morele handelingen op grond van bepaalde maximes (onze eigen handelingsprincipes). Deze gangbare interpretatie lijkt dus geen ruimte te bieden voor een daadwerkelijk relevante morele psychologie. Marijana Vujošević probeert in de eerste plaats aan te tonen dat Kants ethiek een waarlijk relevante morele psychologie bevat. In de kern is de relevantie ervan gelegen in het feit dat Kant bepaalde psychologische condities als noodzakelijk beschouwde voor zowel het naleven als het aannemen van morele maximes. Om uit te leggen waarom we deze subjectieve condities moeten ontwikkelen om morele maximes (die ons daadwerkelijk aanzetten tot juist handelen) aan te kunnen nemen, richt Vujošević zich eerst op Kants begrip van morele zelfbeheersing. Vervolgens behandelt ze kracht en zwakte van ons vermogen tot zelfbeheersing. Uiteindelijk interpreteert ze Kants opvatting van het geweten en breidt ze deze interpretatie uit met het ontwikkelen van een theoretisch raamwerk voor het bestuderen van de vraag of morele tekortkomingen die kenmerkend zijn voor psychopaten te herleiden zijn tot beperkingen in hun gewetensfuncties. Door te beargumenteren hoe vruchtbaar Kants theorie van het geweten is voor het verklaren van de morele incompetentie van psychopaten, laat Vujošević zien dat Kants morele psychologie relevant is voor de hedendaagse morele psychologie.

Marijana Vujošević verrichtte haar onderzoek, gefinancierd door NWO, aan de Faculteit Wijsbegeerte.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/9179a686-7cb8-4808-b3b2-d717c05df606