Responsibility for platform problems

Uber en Airbnb zijn gebaat bij regulering én verantwoordelijk voor overlast en onrecht

‘Peer-to-peer’-platformen Uber en Airbnb drukken in toenemende mate hun stempel op onze economie en samenleving. Dat heeft goede én slechte kanten. Eerst het goede nieuws: Uber en Airbnb genereren beide economische welvaart en vergroten de autonomie van een deel van hun gebruikers. De schaduwzijde is dat Airbnb-verhuur beroerd kan uitpakken voor buurtbewoners. Zeker in populaire Airbnb-bestemmingen ervaren zij vaak overlast en gevoelens van onveiligheid en vervreemding. Uber vormt op z’n beurt een bedreiging voor arbeidsrechtvaardigheid. Chauffeurs rijden rond als zelfstandig ondernemers, maar zijn onderhevig aan een flinke mate van controle door het platform. Ze zijn dus blootgesteld aan allerhande risico’s zonder te profiteren van de vrijheden die normaal gesproken gepaard gaan met een zelfstandigenbestaan. 

Platformproblemen

Dit proefschrift is gewijd aan de vraag hoe we deze platformproblemen kunnen en moeten adresseren. Francisca Wals beoordeelt een aantal veelbelovende oplossingsrichtingen op hun effectiviteit, waarbij zij rekening houdt met onbedoelde neveneffecten en praktische obstakels. Ook besteedt ze veel aandacht aan rechtvaardigheid als het gaat om het verdelen van de lasten die met deze interventies gemoeid zijn. Daarvoor is het belangrijk om te weten wie of wat verantwoordelijk is voor het ontstaan of voortduren van platformproblemen. Ze laat zien dat de platformen zelf verantwoordelijkheid dragen, samen met een deel van hun gebruikers. Haar analyse maakt duidelijk dat het vinden van een duurzame oplossing voor platformproblemen een lastige balanceeract is. Waar effectiviteit, vrijheid en (verschillende vormen van) rechtvaardigheid om voorrang strijden is het offeren van bepaalde waarden en belangen ten gunste van andere soms onontkoombaar.

Gedeelde verantwoordelijkheden en regulering

Wals concludeert dat Airbnb verantwoordelijkheid draagt voor de negatieve gevolgen van verhuuractiviteiten voor buurten en steden. Gebruikers kunnnen ook verantwoordelijk gehouden worden voor deze gevolgen. De meest effectieve oplossing voor Airbnb-gerelateerde problemen is het slim en adaptief reguleren van de verhuuractiviteit.Uber draagt volgens Wals verantwoordelijkheid voor chauffeurs, gezien de grote mate van controle die Uber over hen uitoefent. Ook een deel van de Uber-passagiers draagt verantwoordelijkheid voor de benarde situatie van Uber-chauffeurs. De meest effectieve manier om arbeidsrechtvaardigheid voor Uber-chauffeurs te herstellen is door een hybride arbeidscategorie (tussen werknemer en zelfstandige in) in te voeren en Uber-chauffeurs als zodanig te kwalificeren. Regulering is doorgaans effectiever dan oplossingen die afhangen van de vrijwillige deelname van betrokkenen.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/133b3428-5dd2-4c79-adcc-e41ad06cf37e