ESRIG onderzoekers Michael Dee en Margot Kuitems ontwikkelen methode voor koolstofdatering en halen de Nature’s ‘Technologies to Watch’-lijst

De zeer nauwkeurige methode voor radiokoolstofdatering die de Groningse onderzoeker Michael Dee ontwikkeld heeft, is volgens wetenschappelijk tijdschrift Nature een van de ‘Seven Technologies to Watch in 2023’. Anderhalf jaar geleden lukte het hem dankzij die methode om het exacte jaar aan te wijzen dat de Vikingen naar Amerika kwamen.

Dee’s methode is gebaseerd op de pieken van koolstof-14 in de atmosfeer die door hevige zonnestormen veroorzaakt worden. Zo’n storm deed zich voor in het jaar 992 en de verhoogde hoeveelheid koolstof-14 die hierdoor in de lucht kwam kan nog altijd teruggevonden worden in boomringen. Als je die piek eenmaal geïdentificeerd hebt in archeologische vondsten van hout, weet je in welk jaar die ring gevormd is. Om het object dan te dateren hoef je alleen nog maar te tellen hoeveel ringen nadien nog gevormd zijn.

Hij en zijn collega-onderzoeker Margot Kuitems deden dat met de houten artefacten die gevonden zijn in de Viking-nederzetting L’Anse aux Meadows in Newfoundland, waardoor ze konden bewijzen dat de Vikingen daar waren in het jaar 1021 – het vroegst bekende moment dat de Atlantische Oceaan is overgestoken.

Dee is enorm blij. ‘Ik stond compleet versteld. We worden in een adem genoemd met de James Webb-ruimtetelescoop en de CRISPR-Cas methode om DNA aan te passen. Het is echt een nieuw hoogtepunt om op deze manier genoemd te worden.’

Hij is van plan om voort te bouwen op zijn resultaten met een nieuw project waar hij een ERC Consolidator Grant voor heeft gekregen. ‘Het doel is om te kijken naar de contacten tussen Europa en Noord-Amerika voordat Columbus kwam. We willen precies aantonen hoe vaak mensen tussen Europa en Noord-Amerika reisden, want die contacten waren misschien uitgebreider dan we nu weten.’

Tekst: Christien Boomsma