RUG en NIOZ slaan handen ineen

De onderzoeksinstituten GELIFES en ESRIG van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) gaan nauwer samenwerken. De instellingen slaan de handen ineen om te helpen bij het oplossen van belangrijke maatschappelijke duurzaamheidsvraagstukken, een basis te leggen voor een wetenschappelijke alliantie van wereldformaat op het gebied van onderwijs en onderzoek naar oceanen en kustsystemen, meer kans te maken op externe financiering, en een sterke verbinding met Noord-Nederland te creëren.

Het onderzoeksinstituut GELIFES houdt zich binnen de Faculty of Science and Engineering (FSE) bezig met natuurinclusieve landbouw en de effecten van klimaatverandering op populaties en ecosystemen. ESRIG richt zich op energie en duurzaamheid, factoren die ook een belangrijke rol spelen in het nieuwe strategisch plan van de RUG. Het NIOZ staat wereldwijd bekend om zijn onderzoek op het gebied van mariene ecologie en biologische en chemische oceanografie. Op basis van deze disciplines zal de samenwerking zich met name richten op twee gebieden, namelijk ‘land- en mariene ecosystemen onder druk’ en ‘de organische en anorganische koolstofcyclus in open oceanen’.

Land- en mariene ecosystemen onder druk

De Noord-Nederlandse land- en mariene ecosystemen bieden voedsel, leefruimte en veiligheid voor zowel mensen als vele andere diersoorten. Om deze unieke, gunstige situatie in stand te houden, is inzicht nodig in hoe fysieke, scheikundige en eco-evolutionaire processen samen invloed uitoefenen op de veerkracht, duurzaamheid en het aanpassingsvermogen van deze onderling verbonden land- en marine-ecosystemen. Een van de centrale doelen is het plannen van maatregelen om deze ecosystemen in stand te houden als centra van biodiversiteit en in staat te stellen te blijven doen wat ze moeten doen, zoals bescherming bieden aan de mens. Een van de accenten in het gezamenlijke onderzoek van GELIFES-NIOZ ligt dan ook op de processen waardoor duurzame wadden-, kust- en landbouwecosystemen worden opgebouwd, van individueel micro- of macro-organisme tot het niveau van het landschap.

De organische en anorganische koolstofcyclus in open oceanen

Oceanen spelen een cruciale rol in de wereldwijde koolstofcyclus. Zij vormen veruit het grootste reservoir van actieve koolstof, veel groter dan de twee andere belangrijkste compartimenten: de atmosfeer en de terrestrische biosfeer (inclusief bodems). Deze drie reservoirs staan in nauw contact met elkaar en leiden grote stromen van koolstof heen en weer. Het resultaat is een dynamisch evenwicht, dat op dit moment echter wordt verstoord door antropogene koolstofuitstoot. Van deze antropogene uitstoot van CO2 in de atmosfeer wordt ongeveer 30% opgenomen door de oceanen, die daarmee de effecten van het menselijke gebruik van fossiele brandstoffen op het klimaat flink beperken. Het onderzoek van ESRIG-NIOZ zal zich met name richten op de opname van anorganische koolstof door oceanen in verleden, heden en toekomst, de opname van organische koolstof, en het ontwerpen van een model voor de interactie tussen het klimaat en de mariene koolstofcyclus.

Universiteit van het Noorden

De nauwere samenwerking tussen de RUG en het NIOZ past binnen de ambitie van de Rijksuniversiteit Groningen om samen met een aantal andere partijen de ‘Universiteit van het Noorden’ te vormen. Daarnaast past dit partnerschap ook goed in het onlangs geformuleerde speerpunt van ‘natuurinclusieve landbouw/duurzame landschappen’, waarin de grenzen tussen faculteiten worden overschreden en de universiteit samenkomt met andere partijen en met maatschappelijke vraagstukken.