Promotie: De power van lokale energiecollectieven | Esther van der Waal

LIVE STREAM

Burgers nemen steeds meer de regie over hun eigen energievoorziening en vormen energiecollectieven, zoals Grunneger Power of BrummenEnergie. Niet zelden verlaten zij daarvoor de gebaande juridische, sociale en technische paden en vinden zo innovatieve oplossingen. Esther van der Waal onderzocht de waarde van deze innovaties voor de Nederlandse energietransitie en doet het aanbevelingen om de innoverende burgercollectieven het beste tot hun recht te laten komen.

Centraal bij de onderzochte collectieve innovatieprocessen staan zowel het sociale als het materiële aspect ervan, omdat het om de interactie tussen de collectieven en het energiesysteem gaat. Een derde aspect dat centraal staat in het onderzoek van Van der Waal is regelgeving, omdat die de institutionele ruimte voor innovatie afbakent en daarmee grotendeels het speelveld bepaalt waarbinnen innovaties ontwikkeld worden en moeten functioneren. Zij keek bovendien naar de onderlinge dynamiek van deze drie aspecten binnen de huidige coöperatieve beweging maar ook naar die ten tijde van de elektrificatie. Ook toen al kende Nederland namelijk energiecoöperaties.

De belangrijkste conclusie uit dit onderzoek is dat die energiecollectieven drie rollen kunnen spelen bij de ontwikkeling en inbedding van energie-innovaties: 1) breder toegankelijk maken van nieuwe technologieën, 2) creëren van lokaal en supra-lokaal inzetbare leerervaringen, en 3) fungeren als een lokale antenne die context-gebonden kansen en waarden oppikt. Het meest haal en geslaagd bleken de innovatieprocessen waarbij voldoende ondersteunend beleid aanwezig was, samengewerkt werd met actoren met vergelijkbare of complementaire belangen, en goed ingeschat werd wat zelf gedaan kon worden en wat beter uitbesteed.

Het promotieonderzoek van Esther van der Waal vond plaats bij de afdeling Integrated Research on Energy and Environmental Sciences, IREES (voorheen Energie en Milieukunde) van het Energy and Sustainability Research Institute Groningen (ESRIG) met financiering van NWO. Zij werkt nu als postdoc aan de RUG bij onderzoeksgroep IREES.