Ledentallen van politieke partijen

Vrijwel alle politieke partijen hebben leden, die voor hen van groot belang zijn. Via hun leden staan partijen in contact met de samenleving, wat helpt bij de opstelling van verkiezingsprogramma’s. In hun ledenbestand kunnen partijen kandidaten vinden voor de volksvertegenwoordigende organen. En met hun contributies dragen leden bij aan de inkomsten van de partij. Sinds 1970 krijgen partijen ook subsidie van de overheid. De hoogte is gebaseerd op het aantal Kamerzetels, maar sinds 2005 ook ten dele op grond van het aantal leden (waarbij dan aan bepaalde voorwaarden moet worden voldaan).

Waarom hebben politieke partijen leden?

Persbericht ledentallen

Jaarlijks maakt het DNPP de ledentallen van de politieke partijen per 1 januari bekend.

Persbericht ledentallen per 1-1-2025

Zie voor de persberichten van februari 2024 en eerder: persberichten ledentallen

ledentallen per jaar

Vanaf 1984 zijn de ledentallen opgesteld per 1 januari van dat jaar.

2025
2024
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1982 (september)
1980 (eind van het jaar)
1978 (najaar)

ledentallen per partij

Ledentallen van opgeheven partijen

gezamenlijk ledental van de partijen

10 maart 2025

subsidiabele leden van de partijen

Het tweede kabinet-Balkenende besloot in 2005 bij de aanpassing van de Wet subsidiëring politieke partijen het ledental van de partijen naast hun aantal Kamerzetels als grondslag voor de bepaling van de hoogte van de overheidssubsidie op te nemen. Een belangrijk argument daarvoor was dat politieke partijen over een breed maatschappelijk draagvlak zouden moeten beschikken. In de subsidie zou daarom ‘de waardering tot uitdrukking moeten komen, voor de mate waarin een politieke partij er in slaagt om mensen aan zich te binden en bij de activiteiten van de partij te betrekken’, zo schreef eerder de Commissie subsidiëring politieke partijen in haar in 1991 verschenen rapport Waarborg van kwaliteit (p. 24).

Zo werd de maatschappelijke verankering van de partijen een doel van de subsidiëring. Er werd in 2005 een bedrag van ruim 1,85 miljoen euro ter beschikking gesteld dat moest worden gedeeld door het aantal leden van alle subsidie-ontvangende politieke partijen. Deze ‘subsidiabele’ leden dienen jaarlijks minstens twaalf euro aan contributie te betalen en te beschikken over vergader- en stemrecht in de partij. In 2020 ging het om een bedrag van € 3.289.718.

Klik hier voor een vergelijking tussen het totaal aantal aan het DNPP opgegeven leden en het totaal aantal aan het ministerie van BZK opgegeven subsidiabele leden.

Tabel 1. Subsidiabele ledentallen van de in de Eerste- en Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen per 1 januari, 2009-2023

Partij	2023^d)	2022	2021	2020	2019	2018	2017^a)	2016^a)	2015	2014	2013	2012	2011	2010	2009
50PLUS	1.478	1.728	2.676	3.574	4.430	5.249	5.735	5.125	5.345	6.071	3.199	1.289	-	-	-
BBB	10.895	2.917	^b)
BIJ1	4.500	-	^b)	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
CDA	27.378	27.378	30.458	31.405	32.993	34.786	37.199	37.348	40.456	42.808	44.771	47.608	51.297	53.061	54.548
CU	24.780	25.435	24.965	24.914	24.751	24.665	23.454	22.958	23.048	22.994	23.590	24.008	24.691	24.979	25.378
D66	24.615	28.152	27.121	22.665	23.273	25.239	23.738	23.557	23.674	22.309	20.958	20.984	20.873	17.735	11.604
DENK	3.233	3.503	3.352	3.137	3.329	3.409	3.093	1.055	-	-	-	-	-	-	-
FVD	61.284	58.890	46.039	43.716	19.426	20.005	-	-	-	-	-	-	-	-	-
GL	30.321	30.321	28.678	27.537	25.961	24.927	19.611	18.586	18.104	17.867	18.393	17.554	18.965	16.311	16.847
JA21	5.728	4.843	3.748^c)	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
NSC ^e)	8.209
OPNL^f)	2.927	1.008	1.009	1.047	1.078	1.121	1.121	1.117	1.117	1.123	1.123	1.150	1.152	1.151	1.144
PvdA	36.825	39.275	40.953	40.070	40.592	42.958	44.014	43.680	46.224	49.530	52.571	52.166	53.510	53.093	55.471
PvdD	25.776	24.798	19.830	19.318	17.510	16.566	12.901	11.976	11.313	11.225	11.478	11.273	11.036	9.903	7.649
SGP	28.360	28.162	28.400	28.286	29.339	29.672	30.245	29.503	29.810	29.834	29.493	27.902	27.598	27.902	26.874
SP	27.641	27.026	26.663	27.378	29.003	31.170	33.461	35.174	35.585	38.330	40.164	39.913	38.469	39.362	43.856
VVD	23.818	26.550	25.041	23.901	25.557	27.692	26.497	28.391	31.379	33.498	35.362	36.934	37.942	35.465	36.678
Volt	12.401	10.949	^b)
Totaal	364.120	340.935	308.933	296.948	277.242	287.459	262.425	259.592	266.055	275.598	281.102	280.781	285.533	278.962	280.049

Bron: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

^{a) Voor Nederland (VNL) ontving subsidie in 2016 (1.122 leden) en 2017 (1.356 leden).
b) Geen opgave.
c) Subsidiabel ledental per 1 april 2021.
d) Belang van Nederland (BVNL) ontving subsidie in 2023 (6.358 leden).
e) Subsidiabel ledental per 1 december 2023.
f) OPNL (Onafhankelijke Politiek Nederland) was tot december 2021 bekend onder de naam OSF (Onafhankelijke Senaatsfractie).}

literatuur

Gerrit Voerman en Wijbrandt van Schuur, ‘De Nederlandse politieke partijen en hun leden (1945-2010)’, in: Rudy Andeweg en Jacques Thomassen (red.), Democratie doorgelicht. Het functioneren van de Nederlandse democratie (Leiden: Leiden University Press, 2011), 203-220.

G. Voerman, ‘De ledentallen van politieke partijen, 1945-1995’, in: G. Voerman (red.), Jaarboek 1995 Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen: DNPP, 1996), 192-206.

R.A. Koole en G. Voerman, ‘Het lidmaatschap van politieke partijen na 1945’, in: R.A. Koole (red.), Jaarboek 1985 Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen: DNPP, 1986), 115-176.

Josje den Ridder, Schakels of obstakels? Nederlandse politieke partijen en de eensgezindheid, verdeeldheid en representativiteit van partijleden (z. pl., 2014).

Figuur 1. Ledentallen per partij per jaar, 2000-2023 — Figuur 1. Ledentallen per partij per jaar, 2000-2025

Laatst gewijzigd:

12 maart 2025 15:15