RPF jaaroverzicht 1991

Uit: P. Lucardie, M. Nie­boer en I. Noomen, 'Kroniek 1991. Overzicht van de partijpolitieke gebeurte­nissen van het jaar 1991' in: G. Voerman (red.), Jaarboek 1991 Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 1991), 14-61, aldaar 50-53.

Reformatorische Politieke Federa­tie (RPF)

Voor de RPF stond 1991 in het teken van een aantal jubile­a. De Tweede Kamerfractie herdacht in juni haar tienjarig bestaan; de Marnix van St. Aldegonde Stichting, het weten­schappelijk studiecentrum, werd vijf jaar geleden in juni opgericht; de RPF-be­stuurdersvereniging vierde haar tien­jarig bestaan in september met een boottocht over het IJsselmeer; de Stich­ting Kader en Vorming tenslotte kon in november terug zien op tien jaar voorlichting.

Onder de bezielende leiding van de in december 1990 aange­stel­de propagandaleider K. Smits maakte de partij een begin met een grondige vernieuwing van presentatie en huisstijl. Het lag in de bedoeling ook op plaatselijk niveau propagandisten te benoemen, die de kiesverenigingen optimaal moesten gaan acti­veren. In januari begon Smits een intensieve ledenwerfcam­pagne, die het ledental op 10.000 moest brengen. Uiteinde­lijk werd het jaar met een bescheiden winst van ruim 100 leden af­geslo­ten.

Verkiezingen

Bij de verkiezingscampagne voor de Provinciale Staten speelde de landelijke politiek voor de RPF een belangrijke rol. Omdat de Statenle­den in mei een nieuwe Eerste Kamer zouden kiezen, ondersteunde een landelijke campagne de provinciale verkie­zingsactiviteiten met als doel de zetel van senator E. Schuur­man veilig te stellen. Men vreesde namelijk dat deze onvol­doende steun zou krijgen van Sta­tenleden in de provincies Noord-Holland en Noord-Brabant waar - door een wisseling van de wacht - niet de RPF maar respectievelijk het GPV en de SGP de lijst­trekkers van de gecombineerde lijsten leverden. Na de Statenverkiezin­gen bleek dat de RPF twee zetels winst had behaald: één in de provincie Overijssel, waar de partij zelf­standig deelnam, en één in de provincie Gelderland met een gecombi­neerde GPV/RPF-lijst. Omdat echter in Noord-Holland en Noord-Brabant aan GPV en SGP een plaats moest worden afge­staan, handhaaf­de de partij haar totale zetelaan­tal op tien. In Drenthe lukte het de RPF niet een zetel te behalen.

Na onderling overleg werd besloten dat een Statenlid van het GPV bij de Eerste Kamerverkiezingen op Schuurman zou stemmen, om­dat het Verbond hier en daar zetelwinst in de Staten aan rest­stemmen van de RPF te danken had gehad. Op deze wijze behield de RPF haar ene zetel in de senaat.

Partijbijeenkomsten

Op 8 juni hield de Federatieraad haar voorjaarsvergadering in Putten. Er was veel ruimte voor politieke toespraken. Naast de voorzitter van de Tweede Kamerfractie, M. Leer­ling, die zich in zijn rede opvallend positief uitliet over het kabinetsbe­leid van CDA en PvdA, voerden ook Schuurman en de SGP-er L. van der Waal het woord. Laatst­genoemde vertegenwoordigde mede de RPF in het Europees Parlement.

De Federatieraad stond in het teken van de in de inleiding al genoem­de jubilea: partijvoorzitter J. Bouwmeester herdacht met name de enorme hoeveelheid werk die Leerling de afgelopen tien jaar in de Tweede Kamer voor de partij had verricht. Tijdens het huishoudelijk gedeelte werd een voorstel met een aantal redactionele wijzigingen van statuten en huis­houdelijk reglement un­aniem aanvaard. De wijzi­gingen waren noodza­kelijk gewor­den door eerder geno­men beslui­ten van de Federatieraad, zoals bijvoorbeeld het af­schaffen van de kascommissie (zie  Jaaroverzicht 1990 onder het kopje "Partijbijeenkomsten").

Op 23 november kwam de Federatieraad nogmaals bijeen. De aanwezi­gen kozen drie nieuwe leden in het Federatiebe­stuur. Bouwmeester, die zich eigenlijk niet beschik­baar had willen stellen voor een nieuwe periode in het bestuur, zegde toe nog een half jaar aan te zullen blijven als voorzitter tot de twee kandidaten die voor de functie hadden bewilligd zich vrij zouden kunnen ma­ken.

Verder boog de Federatieraad zich over de wijze van con­tri­butie-inning. Omdat een aantal kiesverenigingen achter­standen had in het afdragen van contributiegelden, discus­sieerde men over de wenselijkheid van centrale inning. Veel sprekers wezen erop dat centrale inning het eigenlij­ke probleem, de slecht functionerende kiesvereniging, niet oploste. Boven­dien vreesde men dat de autonomie van de kiesvereniging zou worden aange­tast. Het Federatiebestuur zegde toe zich nogmaals op het pro­bleem te zullen beraden, waarna de volgende Federatieraad de uiteinde­lijke beslis­sing zou nemen.

Vervolgens kwam het voorstel aan de orde om de presentatie van de RPF naar binnen en buiten toe te verbe­teren. Met behulp van een professioneel marketing­bureau wilde men hieraan gestalte geven, waarbij ook het RPF-logo en de 'huisstijl' kritisch bekeken zouden worden. Propagan­dalei­der Smits voerde hier­over het woord. De aanwezigen konden zich in de plannen vin­den.

Partijdiscussie reformatorische staatsvisie

In januari verscheen de discussienota Reformatorische staats­visie: de RPF en het ambt van de overheid. Het was een uitga­ve van de Marnix van St. Aldegonde Stichting, die hiermee het startsein gaf voor de in 1990 al aangekondigde discussie. A. Rouvoet, directeur van de Stichting en auteur van de nota, stelde in de inleiding dat na vijftien jaar RPF-politiek de behoefte gevoeld werd de eigen uit­gangs­punten integraal en samen­hangend vast te leggen. Een dergelij­ke expliciete verant­woording moest ook een plaats­bepaling beteke­nen van de positie van de RPF ten opzichte van de andere christe­lijke partijen CDA, GPV en SGP. In de loop van het jaar werd aan de hand van de nota de discus­sie in de kiesverenigin­gen gevoerd.

Op 9 november organiseerde de Marnix van St. Aldegon­de Stich­ting een congres in Amersfoort om de partijdiscussie af te ronden. Ook vertegen­woordigers van de wetenschappe­lijke bu­reaus van CDA, SGP en GPV waren aanwezig. De christelijk-gereformeerde theoloog W.H. Velema en Rouvoet verzorgden de inleidin­gen. Aan de orde kwamen onder andere het rooms-katho­lieke subsidiariteits­beginsel en de (on)moge­lijk­heid om dit beginsel samen te doen gaan met het protes­tants-christe­lijke beginsel van de 'soeve­reini­teit in eigen kring'. De nota pleitte voor vervanging van deze laatste term door 'de idee van de onderscheiden amb­ten'. Onder andere de ambten van kerk en staat zijn hier­bij onderscheiden. Daarbij geldt voor beide dat God de abso­luut Soevereine is. Behalve over dit onderwerp discus­sieerde men ook over de recht­s­staat. Voor november 1992 werd een vervolg­con­gres gepland met als onder­werp de reforma­to­rische cultuurvi­sie.

Verwante organisaties en publikaties

De Stichting Kader en Vorming van de RPF had in 1991 intensie­ve contacten met de Hongaarse partij MDF (Magyar Demo­krata Forum). In september presenteerde de RPF aan de pers het scholingsproject 'Lokale democratie in Hongarij­e', dat gefi­nancierd werd door het ministerie van Binnen­landse Zaken. Tien lokale Hongaarse bestuurders verbleven in het kader van dit project een week in Leerdam om mee te maken hoe de Nederlandse gemeentepolitiek in de praktijk werkte. Bovendien bezocht A.H. de Jong, coördinator van de Stichting Kader en Vorming, een aantal keren Hongaarse gemeenten om nadere contacten op te bouwen met christelij­ke politici uit de MDF.

De Marnix van St. Aldegonde Stichting publiceerde in november het rapport Landbouw van vooruitgangsstreven naar gerechtig­heid, geschreven door C. van Bruchem. De publika­tie was voor­be­reid door een commissie onder voorzitter­schap van Rouvoet. Het rapport bood vanuit de algemene politieke uitgangspunten van de RPF - zoals verwoord in de discussienota Reformatori­sche staatsvi­sie - een uitgewerk­te visie op de landbouwpoli­tiek.

De Vereniging van RPF-bestuurders kwam tweemaal bijeen. De voor­jaarsbijeenkomst had als onderwerp burgerlijke onge­hoor­zaamheid; op de najaarsbijeenkomst in september stond de viering van het tienjarig bestaan van de Vereniging centraal.

In samenwerking met de Marnix van St. Aldegonde Stichting gaf de bestuurdersvereniging in februari het eerste nummer uit van het twee­maandelijkse tijdschrift Afgestemd op... met als doelgroep de raads- en Statenleden van de partij.