GPV jaaroverzicht 1987

Uit: L. Koeneman, P. Lucardie en G. Voerman, 'Kroniek 1987. Overzicht van de partijpolitieke gebeurtenissen van het jaar 1987' in: R.A. Koole (red.), Jaarboek 1987. Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 1988), 16-57, aldaar 30-33.

Inleiding

1987 verliep ook voor het GPV rustig. In de tweede helft van het jaar maakte de partij zich op voor de viering van het veertigjarig bestaan in 1988. Met als doel het GPV met een record-aantal leden het jubileumjaar in te laten gaan, werden gedurende het hele jaar ledenwervingsacties gehouden. Het resultaat viel uiteindelijk tegen; in 1987 nam het ledental nauwelijks toe.

Verkiezingen

Voor het eerst nam het GPV in alle provincies aan de Statenverkiezingen deel. In Limburg, waar de partij tot dan toe nooit had meegedaan, werd een gecombineerde lijst met SGP en RPF ingediend. Een zetel zat er voor deze combinatie echter niet in. In nog twee andere provincies deed het GPV in deze samenstelling mee. Daarnaast werkte het Verbond in vier provincies samen met de RPF en kwam het in vijf provincies met een zelfstandige lijst uit. Over de verkiezingsuitslag heerste tevredenheid. Vergeleken bij zowel de Statenverkiezingen van 1982 als de Kamerverkiezingen van 1986 zou het GPV groeien. "Het GPV zet de positieve trend door", zo meende drs. H. Timmermans, directeur van de Groen van Prinsterer Stichting, het wetenschappelijk bureau van het Verbond. "Doorgeredeneerd zou het GPV nu op twee (Kamer)zetels uitkomen" (Ons Burgerschap, no. 4, p. 61). Ondanks de stemmenwinst verloor het GPV niettemin twee Statenzetels, omdat - anders dan in 1982 - geen restzetels in de wacht werden gesleept. Het Verbond kwam daarmee uit op acht zetels. Een maand later kreeg het er een zetel bij. In Gelderland, waar de RPF en het GPV met een gezamenlijke lijst waren uitgekomen, viel aan het Verbond een zetel toe toen de RPF-vertegenwoordiger Rietkerk uit de Staten vertrok.

Het aantal Statenzetels van het GPV stelde het niet in staat op eigen kracht een zetel in de Eerste Kamer te behalen. Dankzij een lijstverbinding met SGP en RPF werd de GPV-senator J. van der Jagt toch herkozen.

Samenwerking

Naar aanleiding van de Statenverkiezingen vlamde de discussie in het GPV over de politieke samenwerking met SGP en RPF even op. In 1985 waren door het Verbond de criteria vastgesteld waaraan een eventuele 'lijstineenschuiving', de vorming van een gemeenschappelijke lijst met SGP en/of RPF, moest voldoen. Op de evaluatie van deze samenwerking die voor 1988 op de agenda stond, nam partijvoorzitter dr. J. Blokland op de algemene vergadering van het Verbond op 11 april alvast een voorschot. In zijn openingswoord stelde hij de 'voorkeursregel' ter discussie die inhoudt dat nièt tot lijstineenschuiving zal worden besloten wanneer voor een zelfstandig opererend GPV één of meer zetels haalbaar zijn. "Hoe je het ook wendt of keert, zolang de kleine christelijke partijen zo klein blijven, zijn ze aangewezen op vormen van samenwerking" (Ons Burgerschap no. 5, p. 70), aldus Blokland. Deze uitlatingen ontlokten forse kritiek van de voorzitter van het Landelijk Verband van Gereformeerde Politieke Jeugdstudieclubs (GPJC), J. Ophoff. Op de jaarvergadering van het Landelijk Verband hekelde hij het "overboord gooien" van de voorkeursregel door Blokland. Ophoff hield vast aan het standpunt "waar het kan en raadzaam is; zelfstandig uitkomen" (Jeugd & Politiek, no. 8, p. 3). Het dispuut tussen beide voorzitters leidde vervolgens tot een kleine polemiek in de kolommen van het partijorgaan van het GPV, waarbij Blokland wat vinnig wees op "het goede gebruik als GPV en GPJC om zich naar buiten toe niet met elkaars interne bestuursbeleid te bemoeien" (Ons Burgerschap, no. 6, p. 88). Tot overeenstemming ten aanzien van deze kwestie kwam men niet. In december 1988 zal een extra algemene vergadering zich over de criteria bij lijstineenschuiving buigen.

Partijbijeenkomsten

Op 11 april hield het GPV zijn algemene vergadering. Enkele voorstellen die de bestuursstructuur van het GPV opnieuw ter discussie wilden stellen werden door de vergadering verworpen. In de Centrale Verbondsraad werden K. Dikkema en drs. A.J. Verbrugh herkozen, nieuwkomers waren drs. H. Post en drs. B. Siepel. Eén van de sprekers was senator Van der Jagt, die zich gelukkig prees dat het GPV "een hechte confessionele eenheid" vormde. Het openstellen van de partij voor een ieder "die in deze tijd nog wil leven naar een christelijke levensstijl" werd door hem onder verwijzing naar het negatieve voorbeeld van de ARP afgewezen (Ons Burgerschap, no. 6, p. 89). De in 1986 ingestelde Verbondsadviesraad kwam op 9 mei voor het eerst bijeen. Thema van de bijeenkomst was de houding die het GPV tegenover het referendum moest aannemen. Uitkomst van het beraad was dat het Verbond niet bij voorbaat tegen de invoering van het referendum behoefde te zijn. Op 14 november was in Zwolle door de Stichting Mandaat van het GPV en de Beroepskring Agrariërs van het Gereformeerd Maatschappelijk Verbond een Landbouwcongres georganiseerd. Op het congres werd de brochure 'Landbouw in samenhang' van de Groen van Prinsterer Stichting besproken.

Viering veertigjarig bestaan

In 1987 werden de voorbereidingen gestart voor de viering van het veertigjarig bestaan van het GPV in 1988. In de zomer werd door de Centrale Verbondsraad een speciale jubileumcommissie in het leven geroepen. In de tweede helft van het jaar werd hard gewerkt aan de vervaardiging van het 'Gedenkboek GPV 1948 - 1988'. Het bereiken van deze mijlpaal zal worden herdacht op 23 april 1988 in Apeldoorn.

Publikaties

In plaats van de geplande vijf werden door de Groen van Prinsterer Stichting in 1987 drie studies uitgebracht: 'Gezondheid en Gezondheidszorg', 'Landbouw in samenhang' en 'De dienst van de overheid'. In de laatste brochure, werd een uiteenzetting gegeven over aard en grenzen van de taak van de in Gods dienst staande overheid.