EVP jaaroverzicht 1983

Uit: P. Lucardie en I. Noomen, ‘Het partijgebeuren. Kroniek van de partijpolitieke gebeurtenissen van het jaar 1983’ in: R. A. Koole (red.), Jaarboek 1983 Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 1984), XIII-XLII, aldaar XXVII-XXVII.

De Evangelische Volkspartij besteedde in 1983 veel aandacht aan de kernwapens. Ze stelde in het Landelijk Overleg tegen kernwapens voor een volkspetitionnement te organiseren. Ze nam actief deel aan de voorbereiding van de demonstratie op 29 oktober. Daarnaast pleitte de politieke leidster, mevrouw Ubels, ook voor (geweldloze) burgerlijke ongehoorzaamheid omdat men volgens haar God meer gehoorzaam moet zijn dan de mensen. Ze zei dit op het partijcongres te Amersfoort op 19 februari. In haar rede viel ze niet alleen het veiligheidsbeleid maar ook de bezuinigingspolitiek van het kabinet-Lubbers aan.

De EVP streefde naar een breed progressief alternatief, gebaseerd op een programakkoord met PvdA, PPR, PSP, CPN en D66, zo verklaarde partijvoorzitter Herstel op hetzelfde congres. Een speciale commissie zou onderzoeken of een soortgelijk akkoord mogelijk en wenselijk zou zijn voor de Europese Verkiezingen van 1984. Een meerderheid van de commissie beval dit inderdaad aan, een minderheid achtte elke deelname aan Europese Verkiezingen ongewenst. Het Dagelijks Bestuur en het Partijbestuur bleken nogal verdeeld over deze kwestie. Een meerderheid van de bestuursleden voelde het meest voor een "progressief christelijke lijst" van partij-lozen en EVP-ers of voor een akkoord met het nieuwe Groene Platform. Het bestuur zond waarnemers naar het overleg tussen dit Groene Platformen de CPN, PSP en PPR. Dat overleg verliep zeer moeizaam. Toen uiteindelijk een akkoord binnen bereik leek, toonde de vice-voorzitter van de EVP, Feddema, zich bereid dit te tekenen. Andere bestuursleden wezen het echter af en trachtten Feddema wegens eigenmachtig optreden te royeren. De partijraad van 3 december maakte het royement ongedaan en nam zelfs bijna een motie van wantrouwen tegen het bestuur aan (41 voor, 42 tegen). Het congres van 10 december wilde Feddema evenmin royeren. Anderzijds deelde het niet zijn voorkeur en die van mevrouw Ubels - voor samenwerking met CPN, PSP en PPR. Na een heftige discussie besloot het congres alsnog van deelname aan de Europese Verkiezingen af te zien. De EVP moest zich niet bij klein links aansluiten, maar het geweten van het CDA vormen, aldus voorzitter Herstel. Het Dagelijks Bestuur zocht dan ook contact met de inmiddels uit het CDA getreden Kamerleden Scholten en Dijkman en met prof. Goudzwaard. In 1984 zou nader overleg plaatsvinden.

De EVP hield zich in 1983 op verschillende manieren met haar eigen identiteit bezig. In februari begon een programcommissie met een aantal werkgroepen aan de opstelling van een concept-basisprogram te werken. De Commissie Evangelie en Politiek bracht in dezelfde maand een "koers-nota uit, geschreven door de heren Feddema en Riemers, onder de titel "Samen leven en samen overleven". Op 28 mei vond in Amsterdam een "beraadsdag" over deze nota plaats. Sommige leden vonden het stuk te dogmatisch en pleitten voor een meer gematigde koers, gericht op evangelische en oecumenische christenen.