De Groenen jaaroverzicht 2002

Uit: J. Hippe, P. Lucardie en G. Voerman, 'Kroniek 2002. Overzicht van de partijpolitieke gebeurtenissen van het jaar 2002' in: Jaarboek 2002 Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 2004), 18-180, aldaar 81-83.

Inleiding

Het jaar 2002 verliep voor De Groenen moeizaam. De gemeenteraads­ver­­kiezingen brachten verlies; aan de Tweede-Kamerverkiezingen in mei werd niet deelgenomen. Daarnaast werd de partij geplaagd door interne strubbelingen.

Samenwerking met Duurzaam Nederland

Duurzaam Nederland werd in januari 2002 opgericht, voornamelijk naar aanleiding van ont­wikkelingen binnen Leefbaar Nederland – al behoor­den niet alle oprichters tot die partij (zie in deze Kroniek onder Leef­baar Nederland). Een lid van het dagelijks bestuur van De Groenen, H.H. Poort­man, trad toe tot het voorlopige bestuur van Duur­zaam Nederland en kreeg de tweede plaats op de kandidatenlijst voor de Tweede-Kamerverkiezingen. Vanuit De Groenen bestond daar geen bezwaar tegen, aangezien zij in 2001 besloten hadden niet aan deze verkiezingen deel te nemen (zie ook Jaarboek DNPP 2001, blz. 52). Aanvankelijk wilde men ook formeel samen­wer­ken en een kandidaat voor De Groe­nen op de lijst van Duurzaam Nederland laten kie­zen die niet zoals Poortman twee petten op had. Mevr. H. Stafleu, eveneens lid van het dagelijks bestuur van De Groenen, stelde zich kandidaat maar kreeg onvoldoende steun op het congres van Duurzaam Nederland. De nieuwe partij behaalde overigens geen zetels op 15 mei.

Op het congres van De Groenen op 15 juni in Utrecht kreeg Poortman kritiek op zijn dubbele bestuursfunctie. Hij kondigde aan zich daarover te zullen beraden.

Gemeenteraadsverkiezingen

De Groenen namen deel aan de gemeenteraadsverkiezingen in Amster­dam (samen met Amsterdam Anders), Haarlem, Leiden (samen met de stadspartij Leiden Weer Gezellig) en Zwolle (samen met GroenLinks) (zie Jaarboek 2001 DNPP, blz. 51). .

Over het algemeen liepen de verkie­zingen slecht af voor De Groenen. De Amster­damse combinatie verloor twee van de drie zetels, terwijl de enige zetel in Haarlem verloren ging. In Leiden werd verlies geleden maar bleef de zetel behouden. Al­leen in Zwolle boekten De Groenen samen met GroenLinks forse winst: van vier naar zes zetels. Zo traden twee Groenen tot de raad toe, terwijl lijstaanvoerder P.A.G.M. Pot wethouder werd (met in zijn portefeuille onder meer onderwijs en stads­groen).

Congressen en bestuursperikelen

Op het 28-ste partijcongres, gehouden op 15 juni in Utrecht, bleken de verhoudingen binnen het dagelijks bestuur niet meer werkbaar te zijn. Voorzitter O. ter Haar vroeg een mandaat om voor twee jaar herkozen te worden, al was zijn zittingsperiode for­meel nog niet ten einde. Medebe­stuurslid Stafleu tekende daar bezwaar tegen aan. Op het con­gres staakten de stemmen (zes voor, zes tegen, één onthouding). Ter Haar trad daarop af, al bleef hij aan als waarnemend voorzitter.

Het voormalige Haarlemse raadslid B. Kal pleitte op het congres voor op­heffing van de partij, vanwege het gebrek aan actieve leden. Zijn voorstel vond onvoldoende weer­klank. Het congres stelde verder een per­ma­nente programcommissie in, die het partijprogramma elk jaar zou moeten actua­liseren.

Op 14 december stonden in Utrecht huishoudelijke zaken op de agenda van het con­gres: wijziging van statuten en reglementen en verkiezing van het partijbestuur. Ter Haar had voorgesteld het dagelijks bestuur te laten opgaan in het partijbestuur, maar kreeg onvoldoende steun. Hij trad daarop ook als waarnemend voorzitter af. Stafleu had aan het begin van het congres al haar vertrek aangekondigd. Poortman bleef wel lid van het dagelijks bestuur. Het congres koos twee nieuwe leden in het dagelijks bestuur, A. Ligtvoet en J. de Coo. Laatstgenoemde, tevens raadslid in Leiden, zou het voorzitterschap tijdelijk waarnemen.

Tweede-Kamerverkiezingen 2003

Op 16 november was het congres in Leiden bijeengekomen om het ontwerppartij­programma te behandelen en deelname aan de komende Tweede-Kamerverkiezingen te bespre­ken. Een meerderheid in het partijbestuur wilde aan de verkiezingen mee­doen, niet eens zozeer om een zetel te winnen maar vooral om nieuwe leden te werven en het programma bekendheid te geven. Anderen vonden deelname te kostbaar en frus­trerend. Met acht stemmen voor en twaalf stemmen tegen (drie onthoudingen) werd het voorstel door het congres verworpen.

Een extra congres om een kandidatenlijst vast te stellen, reeds voorzien voor 23 no­vember, kwam zodoende te vervallen. Wel werd het pro­gramma met enkele wijzigingen vastgesteld. Milieubeleid, dierenwel­zijn en ecologische landbouw kregen veel aandacht, maar daarnaast bevatte het program voorstellen voor staatkundige hervor­mingen (refe­rendum, benoeming van de burge­meester door de gemeenteraad), een basisinkomen losgekoppeld van arbeid, klein­schaliger ziekenhuizen en scholen, soepeler vreemdelingenbeleid, bevolkingspolitiek (beperking van kinderbijslag) en een inkomensafhankelijk boetesysteem.