CD jaaroverzicht 1993
Uit: P. Lucardie, I. Noomen en G. Voerman. 'Kroniek 1993. Overzicht van de partijpolitieke gebeurtenissen van het jaar 1993 in: G.Voerman (red.), Jaarboek 1993 Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen 1994), 14-74, aldaar 21-23.
Inleiding
De aanhang van de CD bleef in 1993 groeien, volgens de opiniepeilingen. Ook de partijorganisatie breidde zich uit; er werd een aantal nieuwe afdelingen opgericht. Interne conflicten en juridische procedures schenen de partij weinig te deren.
Glimmerveen
De voormalige leider van de Nederlandse Volksunie, J. Glimmerveen, bleek in februari lid te zijn geworden van de CD en kandidaat te willen staan voor de gemeenteraad. Zijn extreme opvattingen - hij had bewondering voor Hitler en Mussert getoond en was veroordeeld voor racistische uitlatingen - gaf hij weliswaar niet op, maar zou hij voortaan voor zich houden, zo verklaarde hij aan journalisten (NRC-Handelsblad, 27 februari). Het hoofdbestuur van de CD reageerde op deze verklaring met het royement van Glimmerveen.
Vreeswijk
Tegelijk met Glimmerveen werd het Utrechtse raads- en statenlid W.Th.E. Vreeswijk door het bestuur geroyeerd. Vreeswijk, wel eens als mogelijke opvolger van partijleider J.G.H. Janmaat beschouwd, had zich juist verzet tegen toelating van Glimmerveen, maar ook - in het KRO-televisieprogram 'Reporter' op 26 februari - kritiek geuit op Janmaat. Hij onderhield bovendien nauwe betrekkingen met het Vlaams Blok, een partij die Janmaat met enig wantrouwen bezag (zie Jaarboek 1992 DNPP, blz. 17). Vreeswijk ging in beroep tegen het royement en spande bovendien een kort geding en een bodemprocedure bij de rechtbank aan. Daarbij beschuldigde hij zijn (gewezen) partijgenoten van illegaal wapenbezit, heroïnehandel en brandstichting. Hij verloor het kort geding, maar kreeg bij de bodemprocedure op één punt gelijk: het hoofdbestuur van de partij had hem in april moeten horen. Dat gebeurde alsnog op 21 december. Hoewel er in november sprake leek te zijn van verzoening tussen Janmaat en Vreeswijk, besloot het hoofdbestuur in december het beroep af te wijzen en het royement te handhaven. Vreeswijk zou vervolgens bij de gemeenteraadsverkiezingen in Utrecht de lijst van het Nederlands Blok aanvoeren.
Subsidie
Evenals andere in de Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen ontving de CD subsidie van het ministerie van Binnenlandse Zaken voor wetenschappelijk onderzoek, kadervorming en scholing in Midden- en Oost-Europa. De partijen dienen daar zelf een bepaald bedrag tegenover te stellen dat zij aan hetzelfde doel besteden. In maart besloot het ministerie de subsidie voor de CD te beperken, omdat de partij geld voor kadervorming aan propaganda besteedde. De CD ging tegen deze beslissing in beroep bij de Raad van State. Overigens zou de partij nog steeds een bedrag van ¦65.000 aan het ministerie moeten terugstorten, dat zij in 1986 eveneens voor andere dan de opgegeven doelstellingen gebruikt zou hebben.
Vervolging
In juli stelde de officier van justitie in Den Haag vervolging in van de CD en haar voorzitter, wegens discriminerende uitlatingen en aanzetten tot vreemdelingenhaat in radio- en televisieuitzendingen van de partij tussen 1989 en 1991. De Haagse rechtbank verklaarde de dagvaarding in november echter nietig, omdat de officier niet precies had aangegeven welke passages in de uitzendingen strafbaar zouden zijn. Het Openbaar Ministerie ging tegen de uitspraak in beroep bij het Gerechtshof.
Adviseur dagelijks bestuur
In september werd M. Giesen benoemd tot adviseur van het dagelijks bestuur. Hij volgde R. van de Plas op, die om 'persoonlijke redenen' terugtrad. Van de Plas, raadslid te Purmerend, was diezelfde maand gearresteerd onder verdenking van illegaal wapenbezit en valse aangifte van autodiefstal.
Tweede-Kamerverkiezingen
Op 10 december hield de CD haar jaarlijkse congres in een hotel bij Schiphol. Naast huishoudelijke zaken stelde men het verkiezingsprogram voor de Tweede-Kamerverkiezingen vast. Een commissie onder leiding van W. Elsthout, penningmeester van de partij en raadslid in Haarlem, had een ontwerp aangeboden. Het program bevatte onder meer het voorstel de doodstraf weer in te voeren voor zware criminelen. 'Multiculturele huwelijken' zouden gemakkelijker ontbonden moeten kunnen worden. Voor overheidsbetrekkingen zouden alleen Nederlanders in de derde generatie in aanmerking komen. Het congres koos voorts Janmaat tot lijsttrekker voor de kamerverkiezingen.
Raadsverkiezingen en relatie tot CP'86
In 1992 had de CD op uitnodiging van het Vlaams Blok in Antwerpen met de enigszins verwante Centrumpartij'86 (CP'86) afgesproken, electoraal te zullen samenwerken (zie het Jaarboek 1992 DNPP, blz. 17). Van die samenwerking kwam in 1993 niets terecht. De Centrumdemocraten vonden CP'86 te extreem en daardoor 'juridisch kwetsbaar' geworden; de CP'86 leek evenmin nog erg geïnteresseerd in samenwerking. In negen gemeenten zouden de partijen met elkaar concurreren bij de raadsverkiezingen van 1994; in totaal zou de CD in 45 gemeenten een lijst gaan indienen.
Het kostte de CD soms enige moeite nieuwe kandidaten te vinden. Zittende raadsleden bleken bovendien niet altijd bevredigend te functioneren; zo werd F. Hofman in Amsterdam niet opnieuw kandidaat gesteld.
FNV
In oktober bleek uit een enquête van de Universiteit van Amsterdam dat de sympathie voor de CD ook onder leden van de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) was toegenomen. Bijna drie procent van de FNV-leden zou op de partij van Janmaat willen stemmen. De FNV toonde zich bezorgd, vooral toen men ontdekte dat ook kaderleden actief waren in CD en CP'86. Zo speelde in Vlissingen een kaderlid van de FNV-Vervoersbond, A. Poppe, een belangrijke rol in de CD. Als voorzitter van de kring Zeeland was hij betrokken bij de oprichting van nieuwe afdelingen en de werving van nieuwe leden. Bovendien voerde hij de kandidatenlijst voor de Vlissingse gemeenteraad aan. In december werd hij door de FNV geroyeerd; tegen die beslissing ging hij echter in beroep.
Jongerenorganisatie
In maart had het hoofdbestuur besloten de jongerenorganisatie van de CD nieuw leven in te blazen. M.A. van der Grind werd tot voorzitter van de CD-jongeren benoemd. In juni maakte het Fascisme Onderzoek Kollektief bekend dat hij in 1987 veroordeeld was wegens medeplichtigheid bij het doodsteken van een jongen op het station van Hilversum in 1986 en bovendien uitgever van een neo-nazistisch blaadje (Hou kontakt). Janmaat verklaarde hiernaar een onderzoek in te zullen stellen. Van der Grind trok zich daarop terug als voorzitter. In november werd C.S. Rietveld kandidaat gesteld voor deze functie.
Laatst gewijzigd: | 06 februari 2023 15:28 |