Over het Centrum voor Japankunde

Introductie

De Rijksuniversiteit Groningen heeft in 2000 het Centrum voor Japankunde opgericht, toen in Nederland en Japan ruime aandacht werd besteed aan het 400 jarig bestaan van relaties tussen beide landen. Het Centrum is bestrokken bij onderwijs en onderzoek naar Japan en zijn positie in Oost- Azië in het algemeen en in het bijzonder naar de relatie tussen Japan en de Europese Unie.

Op 6 april 2000 vond de officiële opening plaats met een internationaal symposium in Groningen. Vijf jaar later werd een internationaal symposium georganiseerd over energie in het hoofkantoor van NV Nederlandse Gasunie in Groningen onder de titel “The Energy Impact of Japan and China: Threat or Chance”. In 2009 was het thema of de 21ste eeuw bekend zou komen te staan als de “eeuw van Azië”. In Juni 2015 werd een heel ander thema aangesneden: Racisme en intolerantie in Europa en Azië. Het symposium vond plaats in het kader van de samenwerkingsovereenkomst die bestaat tussen de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek NWO en de Japanse evenknie Japan Society for the Promotion of Science en werd gezamenlijk georganiseerd door staf van de universiteit van Osaka en Groningen.

Doelstelling

De voornaamste doelstelling van het Centrum is het verkrijgen van kennis over het hedendaagse Japan en het bevorderen van kennisoverdracht. Er wordt aandacht besteed aan de historische ontwikkeling en hedendaagse politieke, economische en sociale relaties van Japan in Oost-Azië en daarbuiten (met name Europa en de Verenigde Staten). Japan wordt bestudeerd in de regionale en mondiale context; speciale aandacht is er voor de relaties met Nederland en andere Europese landen.

Onderzoek- en onderwijsfaciliteiten

De onderzoek- en onderwijsfaciliteiten van het Centrum voor Japankunde zijn niet alleen toegankelijk voor de Rijksuniversiteit Groningen, maar ook voor de burger- en bedrijfsgemeenschap in de stad en provincie Groningen en omliggende regio's.

Binnen de Faculteit der Letteren is het Centrum voor Japankunde betrokken bij de Master Internationale betrekkingen (International Relations-East Asian Studies), die in september 2014 van start ging. Het Engelstalige programma bestudeert de internationale betrekkingen van landen in Oost-Azië, in het bijzonder van China, Japan en Korea. Studenten kunnen ervoor kiezen om zich op een van deze landen te specialiseren via stage, studieverblijf en/of scriptie.

De Graduate School of Letters van de Universiteit van Osaka is een full partner in het consortium van de Erasmus Mundus Master of Excellence Euroculture: Society, Politics and Culture in a Global Context. Elk jaar studeren 5-6 (Europese) Euroculture studenten in het kader van deze samenwerking in Osaka. Op 9 november 2018 vond een onderzoekssymposium is Osaka plaatsvinden om het tienjarige bestaan van deze samenwerking luister bij te zetten.

In 2013 werd gestart met een EU-Japan Multidisciplinary Master double degree project, waaraan 4 Japanse en 5 Europese universiteiten deelnamen. Het was een driejarig programma, gecoördineerd door de universiteiten van Leuven en Kobe, en gesubsidieerd door de Europese Unie. De Rijksuniversiteit Groningen participeerde via de Research Master Modern History en International Relations (MHIR) in dit project, samen met de Osaka School for International Public Policy, (OSIPP). Na afloop van de proefperiode besloten OSIPP en MHIR het double degree programma voort te zetten.

In 2023 werd een overeenkomst voor een Double Degree Programme voor PhD vastgesteld door de Osaka School of International Public Policy (OSIPP) aan de Osaka Universiteit (OU) en de Rijksuniversiteit Groningen (UG). In Groningen betreft dit het PhD-programma van de Graduate School for the Humanities.

Japan en de EU

Het Centrum voor Japanstudies besteedt bijzondere aandacht aan de relatie tussen Japan en de EU. In dit kader bestaat er een sterke band met de Erasmus Mundus Master of Excellence Euroculture: Society, Politics and Culture in a Global Context, die wordt gecoördineerd door Groningen (zie hierboven). Osaka Universiteit is een van de 4 niet-Europese consortiumpartneruniversiteiten.

Op 15 oktober 2014 werd de directeur van het Centrum voor Japanstudies, Dr. Janny de Jong, bijzonder aangesteld als hoogleraar Europa-Oost-Azië Relaties met een focus op Japan via het Groningen University Fund. De leerstoel heeft als doel bij te dragen aan onderwijs en onderzoek op het gebied van de relaties tussen Europa en Oost-Azië, met een bijzondere focus op Japan.

Sinds 2012 wordt er een intensieve cursusmodule genaamd 'Gateway to Europe: Contemporary Dutch Studies' aangeboden aan de Osaka Universiteit. Deze cursusmodule werd gelanceerd in het herfstsemester van het academisch jaar 2012 door de Osaka School of International Public Policy (OSIPP), Osaka Universiteit, en de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen, met steun van het Tekijuku Commemoratiecentrum. De cursus wordt gegeven door docenten van de Faculteit Letteren. Het onderwerp van de cursus verschilt elk jaar.

Relatie van de Rijksuniversiteit Groningen met Japanse instellingen voor hoger onderwijs

De Rijksuniversiteit Groningen heeft internationale samenwerkingsovereenkomsten gesloten met een aantal instellingen voor hoger onderwijs in Japan: Chukyu, Osaka, Tohoku en de universiteit van Tokyo.

Sinds 2002 is Osaka Universiteit een strategische partner van de Rijksuniversiteit Groningen. In 2022 werd het 20-jarig jubileum gevierd in Osaka met de ondertekening van de nieuwe strategische partnerschapsovereenkomst door de universiteiten van Groningen en Osaka. Beide universiteiten hebben hun intentie uitgesproken om hun samenwerking te versterken.

Het Osaka Overseas Office dat Osaka Universiteit in Groningen heeft opgericht (2005) verdient speciale vermelding. Het is een liaisonkantoor waarvandaan Osaka contact onderhoudt met andere Europese partners, maar dit kantoor helpt bijvoorbeeld ook bij het leggen van contacten tussen personeel en (uitwisselings)studenten in Osaka en vice versa.

In 2011 werd een Nederlands Studiecentrum opgericht in Osaka, dat gehuisvest is in het Tekijuku Commemoration Center. Tekijuki is de naam van de school die een belangrijke 19e eeuwse Japanse medicus, Ogata Koan, oprichtte. Hij was een 'rangakusha' een Nederlandkundige of wel, een wetenschapper die via kennis van de Nederlandse taal zich de westerse medische kennis eigen maakte. De School van Ogata Koan kan worden gezien als een voorloper van de Universiteit van Osaka.