Prestigieuze Europese subsidie voor onderzoek naar rechtsbescherming bij huisuitzetting

Als gevolg van de economische crisis hebben sinds 2008 miljoenen mensen wereldwijd hun woning verloren of dreigden zij deze te verliezen. En ook nu, tijdens de COVID-19 crisis, neemt de dreiging van huisuitzetting wereldwijd toe. In hoeverre bieden het (internationale) recht en mensenrechten bescherming tegen een impactvolle maatregel als een huisuitzetting? Om hier onderzoek naar te doen heeft hoogleraar openbare-orderecht Michel Vols van de Rijksuniversiteit Groningen een ERC Starting Grant toegekend gekregen. Deze subsidie van 1,5 miljoen wordt toegekend aan excellente onderzoekers om baanbrekend onderzoek in Europa te stimuleren.

Nationale versus internationale bescherming

Vols: ‘De mate waarin bescherming wordt geboden tegen een huisuitzetting verschilt per land. Zo kun je in Nederland niet zomaar je huis uit worden gezet. Die beslissing wordt genomen door de rechter en soms door de burgemeester. In Groot-Brittannië is het zo dat een verhuurder deze beslissing veel makkelijker kan maken, daar komt geen inhoudelijke rechterlijke toets aan te pas. En dit terwijl het internationale mensenrecht op huisvesting steeds méér bescherming eist. Zo wordt in de internationale rechtspraak bijvoorbeeld geëist dat nationale rechtbanken controleren of aan kwetsbare personen alternatieve woonruimte wordt geboden. De precieze betekenis en gevolgen van het internationale mensenrecht op huisvesting in de nationale rechtspraktijk zijn echter onduidelijk. Het betekent in ieder geval niet dat je naar de gemeente kunt stappen om een woning te eisen, maar wat betekent het dan wel? Op welke vorm van bescherming hebben we dan wél recht? Met dit project wil ik hier meer duidelijkheid over krijgen’.

Unieke datagedreven aanpak

Vols: ‘De grote hoeveelheid huisuitzettingen heeft ertoe geleid dat ik in mijn onderzoek een datagedreven aanpak kan hanteren die uniek is in de juridische wereld. Alleen al in Nederland zijn er per jaar meer dan 10.000 zaken over huisuitzettingen in de huursector. Dit betekent dat er heel veel rechterlijke uitspraken zijn. Juristen hebben tot nu toe altijd geprobeerd om die uitspraken een-op-een te bestuderen. In dit project ga ik uitspraken, als big data, met behulp van computers onderzoeken: wat maakt nou dat een rechter iemand uit zijn huis zet. Met behulp van een computeralgoritme willen we proberen te voorspellen wanneer een rechter besluit om een huisuitzetting toe te staan of niet. Ik denk dat dit kan, omdat het ons eerder ook goed lukte om uitspraken van het Europees Hof van de Rechten van de Mens te voorspellen’.

‘Als het ons ook in dit onderzoek lukt om goed te voorspellen, is het natuurlijk interessant om te kijken wat de voorspellers dan zijn. Slaan die, door de computer gevonden, voorspellers ook ergens op en zijn die bijvoorbeeld te linken aan het mensenrecht op huisvesting? Mede op basis van de patronen die we ontdekken in de uitspraken wil ik de conclusie kunnen trekken of het recht succesvol is in de bescherming van mensen, en vervolgens verklaren waarom dat wel of niet het geval is’.

Er is dus naast veel juridische kennis ook veel kennis van data en machine learning nodig om dit onderzoek uit te kunnen voeren. Het onderzoeksteam zal dan ook bestaan uit juristen en data scientists. Daarnaast werkt Vols nauw samen met de afdeling Computationele linguïstiek van de Faculteit der Letteren van de RUG.

European Research Council

De European Research Council is de belangrijkste Europese financieringsorganisatie voor excellent grensverleggend onderzoek. Elk jaar selecteert en financiert het de allerbeste creatieve onderzoekers van allerlei nationaliteiten en leeftijden om projecten in Europa te leiden. De ERC biedt vier kernsubsidieregelingen: Starting, Consolidator, Advanced en Synergy Grants, plus de aanvullende Proof of Concept-subsidieregeling.

Meer informatie

Prof. Michel Vols

EVICT project website: www.eviction.eu

---

Dit bericht is geplaatst door de Faculteit Rechtsgeleerdheid.

• Lees meer nieuws van de Faculteit Rechtsgeleerdheid.