Laura Peters over haar aanzet tot verandering van het strafrechtsysteem

21 februari j.l. organiseerde docent en onderzoeker Laura Peters het congres ‘ Dealen met ondermijningsdelicten ’. Wetenschap, rechterlijke macht, advocatuur en beleidsmakers spraken over de bestuurlijke en strafrechtelijke aanpak van ondermijningsdelicten. Het congres bleef niet onbesproken. Zo gaf minister van Justitie en Veiligheid, Ferdinand Grapperhaus aan het, tijdens het congres besproken, thema ‘vonnisafspraken’ verder te zullen onderzoeken. Wat was de aanleiding voor het congres, wat is er besproken en hoe nu verder?

Aanleiding

‘Tijdens een onderzoek dat ik in opdracht van het Openbaar Ministerie uitvoerde in 2015, kreeg ik scherp in beeld hoe ondermijnende criminaliteit – drugscriminaliteit, economische en financiële strafzaken, witwassen – momenteel onze strafrechtsketen doet vastlopen’, vertelt Peters. ‘De overbelasting van onze strafrechtspleging leidde tot de gedachte om deze binnenlandse problematiek te koppelen aan mijn kennis over het maken van afspraken in strafzaken. Kennis die ik heb opgedaan door jarenlang onderzoek naar efficiënte procedures in strafzaken, waarbij ik de wetgeving in buitenlandse strafsystemen bestudeer’.

Afspraken in strafzaken

Peters: ‘Bij het fenomeen ‘afspraken in strafzaken’ vinden onderhandelingen plaats tussen openbaar ministerie en verdediging in strafprocedures. De rechter heeft hierbij een toetsende rol. Dat kennen we in Nederland niet als zelfstandige strafprocedure’.

Boek Dealen met ondermijningsdelicten

In de zomer van 2018 besloot Peters al haar onderzoeksgegevens te bundelen in een toegankelijk geschreven boek en daarbij de basis-ingrediënten voor een goede afsprakenregeling voor Nederland te presenteren. In het boek bepleit Peters het debat over vonnisafspraken in Nederland te openen en haar ontwerpregeling mee te nemen in de plannen voor de modernisering van het Wetboek van Strafvordering.

‘Om mijn standpunt meer kracht bij te zetten en mijn wetenschappelijke kennis over dit thema onder professionals, beleidsmakers en de samenleving te verspreiden, besloot ik aansluitend aan de publicatie het congres ‘Dealen met ondermijningsdelicten’ te organiseren’, vertelt Peters.

Interesse

Peters: ‘Wat dit onderwerp voor mij interessant maakt, is dat ik sterk het gevoel heb bij te kunnen dragen aan het vinden van een werkbare oplossing. Politici, bestuurders en professionals hoorde ik vooral praten over de problemen met ondermijnende criminaliteit en de overbelaste strafrechtsketen, maar niemand komt met een oplossing, of een bijdrage daaraan. Ik zie het als mijn maatschappelijke plicht als wetenschapper om na te denken over passende oplossingen, zeker nu ik onderzoeksmateriaal heb liggen dat daadwerkelijk kan bijdragen aan een verlichting van druk in de strafrechtsketen’.

Van onderzoeksconclusie naar debat

De belangrijkste conclusie voor Peters is dat haar jarenlange onderzoek naar het controversiële thema ‘onderhandelingsjustitie’ niet voor niets is geweest. Veel professionals en bestuurders zijn enthousiast over het idee van afspraken in strafzaken. Peters: ‘Ik realiseer mij door het congres bovendien dat je als wetenschapper een belangrijke bijdrage kunt leveren aan de maatschappij en op hoog niveau een discussie in gang kan zetten’.

De discussie over de invoering van een wettelijke regeling van vonnisafspraken is geopend en op de kaart gezet. De minister van Justitie en Veiligheid heeft aangegeven dit thema nader te gaan onderzoeken. De vraag is nu eerst of de minister na lezing van het onderzoek van Peters en de diverse standpunten daadwerkelijk wil komen tot ontwerpwetgeving. Zo ja, dan zal haar onderzoek verder in het wetgevingsdebat worden meegenomen.

Hoe nu verder?

Peters: ‘Ik verwacht dat het thema de komende maanden verder verkend wordt en dat de belangrijkste ketenpartners (Ministerie van Justitie, Openbaar Ministerie, zittende magistratuur en advocatuur) met elkaar om tafel gaan om over vonnisafspraken te praten. Ik vind het noodzakelijk dat er wetgeving, voorzien van de juiste waarborgen, komt om afspraken in strafzaken te reguleren’.

---

Dit bericht is geplaatst door de Faculteit Rechtsgeleerdheid.

• Lees meer nieuws van de Faculteit Rechtsgeleerdheid.