Oratie professor Lautaro Roig Lanzillotta in het kader van leerstoel Nieuwe Testament en Vroeg Christendom

Op dinsdag 9 april houdt Lautaro Roig Lanzillotta zijn inaugurale rede over het begrip 'mythe' als hoogleraar Nieuwe Testament en Vroeg Christendom aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen. De titel van zijn oratie is The Ideal of the Real: Plato’s Myths, Gnosticism, and the Historical Jesus.

Nieuwe leerstoel

Lanzillotta is per 1 september 2018 benoemd tot hoogleraar Nieuwe Testament en Vroeg Christendom (New Testament and Early Christianity) aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen. De nieuwe leerstoel omvat de studie van het Nieuwe Testament en het vroege christendom, inclusief de wereldberoemde gnostische Nag Hammadi teksten en de fascinerende apocrief-christelijke literatuur – met andere woorden, de boeken die de Bijbel niet hebben gehaald. De leerstoel richt zich tevens op de studie van alternatievere vormen van christendom in de eerste eeuwen.

Inaugurale rede over het begrip ‘mythe’

De focus van Lautaro Roig Lanzillotta’s onderzoek is altijd religie en cultuur geweest: hoe is religie ingebed in de culturele context; wat zijn de contacten, interacties, wederzijdse invloeden; en waarom is het van belang om deze interactie te begrijpen? In deze zin bevindt zijn expertise zich op het snijvlak van de Grieks-Romeinse en christelijke werelden. Hij is geïnteresseerd in de rol van Griekse filosofie bij de formatie van het christendom en, specifieker, hoe diverse Griekse filosofische stromingen ons kunnen helpen de religieuze diversiteit in het vroege christendom te duiden.

In zijn inaugurale rede zal Lanzillotta focussen op het begrip ‘mythe’, waarbij hij de Franse antropoloog Claude Lévi-Strauss, die stelde dat mythe een vorm van communicatie is, als vertrekpunt neemt. Feitelijk betekent het Griekse woord mythos oorspronkelijk ‘spraak’ of ‘woord’. Voor Lévi-Strauss zijn mensen taal: ‘Wie Mens zegt, zegt Taal, en wie Taal zegt, zegt Samenleving.’ Net als alle dieren maken mensen deel uit van de natuur. Ze verschillen echter ook van de rest van de natuur omdat ze door middel van taal de ideale wereld waarin ze leven creëren. De botsing tussen cultuur en natuur staat centraal in het werk van Lévi-Strauss en specifiek in zijn uitleg van mythe. In zijn optiek is het deze botsing tussen het ideaal en de realiteit, de tegenstelling tussen de werkelijkheid en hoe we deze begrijpen, die mythe produceert. In traditionele samenlevingen dienen mythen om het gat tussen de de ideële en reële wereld te dichten. Door op speelse wijze de elementen van beide werelden te combineren, nemen mythen de tegenspraken niet weg, maar maken ze die draaglijk.

Dienen ‘artificiële mythen’ om het gat tussen de ideale en echte wereld te dichten?

Lanzillotta licht het onderwerp van zijn oratie The Ideal of the Real: Plato’s Myths, Gnosticism, and the Historical Jesus toe en legt ons uit waarom hij juist dit onderwerp koos: ‘Al sinds mijn eerste kennismaking met de structurele benadering van mythe was ik geïntrigeerd door de vraag of deze door Lévi-Strauss ontwikkelde visie voor de interpretatie van traditionele mythen, ook toegepast kon worden op artificiële mythen. Artificiële mythen zijn narratieven die gecreëerd zijn om in de behoeften van filosofische en religieuze teksten te voorzien om onze wereld te duiden en zekerheid te brengen rond kwesties die niet logisch te analyseren zijn. Ik refereer hiermee aan Plato’s mythologische creaties, Plutarchus van Chaeronea’s mythen over het hiernamaals, gnostische mythen over de oorsprong van de wereld en de mens, of de narratieven die gecreëerd werden door de eerste christengemeenschappen om de dramatische gebeurtenissen rond de kruisiging en dood van Jezus te duiden. Waar traditionele mythen door de tijden heen zijn gecreëerd door ontelbare generaties, zijn artificiële mythen individuele creaties, bedoeld om specifieke problemen op te lossen en specifieke situaties te adresseren.

Hebben deze persoonlijke creaties hetzelfde doel als traditionele mythen, namelijk om het gat tussen het ideële en reële te overbruggen? Zijn ze bedoeld om de tekortkomingen van de werkelijkheid te rechtvaardigen, op dezelfde manier als traditionele mythen doen – als we Lévi-Strauss moeten geloven? En, belangrijker: kunnen we deze mythen op dezelfde manier behandelen als traditionele mythen?’

Curriculum vitae

Prof. dr. dr. Lautaro Roig Lanzillotta begon met Klassieke Studies aan de Universidad Complutense in Madrid, waar hij tevens in 1997 zijn eerste PhD behaalde in klassieke Griekse Filosofie, met het proefschrift Envy in Ancient Greek Thought. From the Archaic Period to the Hellenism. In 1998 kreeg hij een beurs van het Rudolf Agricola Instituut om naar Groningen te komen in verband met de studie van een vroegchristelijke tekst, De Apocriefe Handelingen van Andreas. Hij wist toen nog niet dat dit de ruggengraat zou vormen voor zijn tweede PhD, deze keer in Theologie, aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap. In 2004 verdedigde hij zijn proefschrift The Apocryphal Acts of Andrew. A New Approach to the Character, Thought and Meaning of the Primitive Text. In 2003 werd Lanzillotta aangesteld als universitair docent aan de Faculteit der Letteren van de Universiteit van Córdoba, waar hij van 2004 tot 2007 doceerde. In 2006 werd hij aangenomen als universitair docent Nieuwe Testament in Groningen. In het cursusjaar 2007-2008 begon hij aan de Faculteit GGW. In 2016 werd hij hier universitair hoofddocent en per 1 september 2018 is hij benoemd tot hoogleraar Nieuwe Testament en Vroeg Christendom.

Oratie

Op dinsdag 9 april zal Lautaro Roig Lanzillotta dit ambt officieel aanvaarden middels zijn inaugurele rede, getiteld The Ideal of the Real: Plato’s Myths, Gnosticism, and the Historical Jesus.’

• Wanneer: dinsdag 9 april 2019
• Aanvang:  16:15
• Waar:       Aula Academiegebouw