Religieus erfgoed in een geseculariseerde tijd

Op 25 oktober aanstaande vindt de opening van het nieuwe Centre for Religion and Heritage van de Rijksuniversiteit Groningen plaats tijdens de in dit kader georganiseerde studiemiddag ‘Religieus erfgoed in een geseculariseerde tijd’. Het centrum is de opvolger van het Instituut voor Christelijk Cultureel Erfgoed.

Het Centre for Religion and Heritage (CRH), oftewel Centrum voor Religie en Erfgoed, zal op een meer inclusieve manier dan zijn voorganger bestuderen hoe veelvormige religieuze verledens een rol spelen in hedendaagse culturen, zowel in Nederland als in het buitenland. Tijdens het symposium op woensdag 25 oktober zullen naast dr. Todd Weir, directeur van het CRH, onder anderen de kerkhistoricus prof. dr. Hugh McLeod (University of Birmingham), religiewetenschapper dr. Ernst van den Hemel (Universiteit Utrecht) en drie studenten lezingen verzorgen. Hierna zal de officiële opening verricht worden door mr. F.J. Paas, Commissaris van de Koning in Groningen.

Ook het nieuwe instituut zal vanzelfsprekend deel uitmaken van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap. De drie stafleden vertellen graag meer over hun rol en over de doelstellingen die zij met het nieuwe Centrum hebben:

De focus verbreden

Dr. Todd Weir, directeur: ”We verbreden onze focus naar meer dan alleen christelijk erfgoed: ook de antieke, islamitische, joodse en boeddhistische religieuze geschiedenis alsook het secularisme en het post-seculiere gaan binnen onze scope vallen. Het doel van het CRH is het stimuleren van uitwisseling tussen wetenschappers, het trainen van toekomstige professionals en het bereiken van het publiek met ons werk.”

De lege kerken vragen om vulling met nieuwe betekenis

Hij vervolgt: “Erfgoed heeft vaak een conservatieve en op het verleden gerichte connotatie. Echter, ik vind het juist een krachtig analytisch concept dat ons de toekomst in trekt. Specifiek in de Nederlandse context vragen de lege kerken erom gevuld te worden met nieuwe betekenis. Dit is een geweldige uitdaging voor zowel de kerken als de seculiere samenleving. Mijn hoop voor het Centrum is dat het een beslissende bijdrage kan gaan leveren aan het begrijpen en aangaan van deze uitdaging door de maatschappij. Met mijn expertise en interesse in de historische evolutie van de relaties tussen het seculiere en het religieuze, en tussen seculiere bewegingen en religieuze instituties, hoop ik bij te dragen aan deze taak.”

Actueel Erfgoed

Dr. Mathilde van Dijk, specialist in de geschiedenis van laatmiddeleeuwse hervormingsbewegingen coördineert het cluster ‘Toe-eigening: processen, strategieën en tactieken’. Van Dijk: ‘Erfgoed is altijd actueel en heeft te maken met de hedendaagse samenleving. Een voorbeeld is hoe motieven uit verschillende religies in populaire cultuur worden verwerkt. Een filmserie als Star Wars bijvoorbeeld gebruikt elementen uit het christendom en het taoisme, terwijl de cultus rond bepaalde celebrities elementen leent uit middeleeuwse heiligenverering. Een ander punt is de rol die religieus erfgoed speelt in politieke discussies, bijvoorbeeld als Nederland wordt omschreven als deel hebbend aan de zogenoemde joods-christelijke cultuur. Afgezien van dat dit concept een recente uitvinding is, dient het maar al te vaak om mensen uit te sluiten.

Constructief gesprek

Dr. Andrew Irving, specialist op het gebied van middeleeuwse manuscripten en middeleeuwse westerse liturgie, zal de onderzoeksclusters ‘Religie en materiële cultuur’ en ‘Ritueel: bronnen, historie en praktijken’ voor het Centrum gaan coördineren. Wat is zijn hoop voor het CRH? Irving: “Ik zie het Centrum als een soort forum voor de uitwisseling van ideeën en vragen omtrent erfgoed en religie. Mensen van alle faculteiten, erfgoedinstellingen, religieuze gemeenschapen, lokale en internationale organen en stichtingen kunnen hier met elkaar in discussie over de vraag: wat betekent het dat religie meer is dan een abstract geloof en dat geschiedenis meer is dan een onderwerp in een leerboek? Het Centrum is in de unieke positie dat het uiteenlopende partijen die zich bezighouden met onze religieuze verledens met elkaar in een constructief gesprek kan brengen; iets wat in de wereld van vandaag hard nodig is. De naamsverandering van het Centrum laat zien dat de onderzoeksfocus breder wordt en alle religies gaat omvatten, en dat erfgoed benaderd wordt als een religieus studieobject.”

Meer informatie Studiemiddag

• Programma studiemiddag
• aanmelden via receptie.ggw@rug.nl.
• Wanneer: wo 25-10-2017
• Aanvang: 13:00
• Eindtijd: 18:00
• Waar: Zittingszaal, Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap, Oude Boteringestraat 38