Representing Fundamentalism. Academic Discourses on Islam and Violence: the Impact of 9/11

De afgelopen jaren hebben de aanslagen van islamistische bewegingen in de Westerse wereld een enorme invloed gehad op de publieke beeldvorming, debatten en vertogen over de islam. In zijn scriptie toont Pieter Nanninga aan dat ook de wetenschappelijke literatuur over moslimfundamentalisme ingrijpend veranderde onder invloed van deze gebeurtenissen. Niet alleen nam het aantal publicaties over de islam, moslimfundamentalisme en moslimterrorisme sterk toe, ook de benaderingen, inhoud en toon van de literatuur veranderden. Zo beschrijft Nanninga hoe auteurs het concept ‘moslimfundamentalisme’ in toenemende mate vervingen door ‘moslimterrorisme’. Hij analyseert hoe prominente wetenschappers ‘moslimterroristen’ tot een te bestuderen en te beschrijven categorie construeren en hoe die categorie dient als een ‘Ander’ waaraan de moderne Westerling wordt gespiegeld. Maar ook laat de scriptie zien dat de bestudering van dit fenomeen in de afgelopen jaren steeds meer verbonden is geraakt aan maatschappelijke debatten en politieke besluitvorming en dat de relatie tussen wetenschappelijke representaties, zelfbeelden, macht en daadwerkelijk beleid is versterkt. Dat deze ontwikkelingen in bepaalde opzichten problematisch zijn, betoogt Nanninga door te stellen dat het concept ‘moslimterrorisme’ is gebaseerd op westerse beeldvorming en vooroordelen. Zonder deze ontwikkelingen terug te willen draaien, meent Nanninga dat de gehanteerde concepten, benaderingen en perspectieven geproblematiseerd moeten worden, meer dan doorgaans wordt gedaan.

Pieter G.T. Nanninga is sinds 1 november van dit jaar als promovendus verbonden aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap. Zijn promotieonderzoek, ‘Behind the Scenes. Farewell Videos of Islamist Suicide Bombers’, richt zich op videotestamenten van zelfmoordactivisten in verschillende regio’s in het Midden-Oosten en de Westerse wereld.

Naast zijn studie godsdienstwetenschap rondde hij in 2007 ook zijn studie geschiedenis cum laude af, richting cultuurgeschiedenis met specialisatie Midden-Oosten. Hij schreef daarbij een scriptie over Palestijnse zelfmoordaanslagen en de wijze waarop Hamas en Fatah geweld gebruiken om hun organisatie te profileren (‘Geweld als Theater. Palestijnse Zelfmoordaanslagen en de Profilering van Hamas en Fatah’).

Meer informatie: p.g.t.nanninga rug.nl

telefoon: 050 363 5554, b.g.g. 050 363 8017