Skip to ContentSkip to Navigation
Header image Antropologie in Groningen?!

Antropologie in Groningen?!

Wil je in Groningen studeren en met een antropologische blik ontdekken wat de mens doet met religie en religie met een mens? Kom dan Religiewetenschappen studeren aan de Faculteit Religie, Cultuur en Maatschappij van de Rijksuniversiteit Groningen, en onderzoek de vele lagen van menselijke cultuur en maatschappij; er gaat een wereld voor je open! Zien we je op onze Open Dag?

En smaakt dit naar meer?

Na de bachelor Religiewetenschappen kun jij je ook nog verder specialiseren op het gebied van antropologie in onze eenjarige master Antropologie van Religie en Cultuur.

Wat heeft antropologie te maken met religiewetenschappen?

Religiewetenschappen is een diverse sociaal-wetenschappelijke studie met een sterk antropologisch karakter. Je bestudeert de complexe samenhang van menselijk gedrag, geloof en rituelen. In deze zeer actuele maatschappelijke studie kijk je niet naar in hoeverre religies 'waar' zijn, maar juist hoe religies het leven van mensen beïnvloeden en wat mensen er mee doen. Door middel van verplichte vakken en keuzevakken kun je de opleiding voor 50% uit antropologische vakken laten bestaan. Vooral in het derde jaar valt er veel te kiezen!

Antropologische vakken binnen de bachelor Religiewetenschappen

Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3

Totaal 15 van 60 ECTS

Totaal 15 van 60 ECTS

Totaal 60 van 60 ECTS uit een aanbod van 97,5 ECTS aan keuzevakken

*De facultaire minor is de richting waar je in afstudeert. In deze specifieke minor focus je op een antropologisch, sociologisch en/of psychologisch onderwerp op het gebied van religie. Je kunt ook voor de minor Culturele Impact van Religie kiezen.

Je kunt dus in totaal 90 van 180 ECTS aan antropologische vakken volgen.

Antropologische benadering in overige vakken

In onze niet specifiek-antropologische vakken, zoals Religie, Media en Populaire Cultuur, of Het Heilige Beeld, kun je er toch voor kiezen om een opdracht binnen het vak op een antropologische wijze te benaderen. Zoals een paper schrijven over hoe een bepaald volk of een bepaalde bevolkingsgroep voor hen heilige beelden gebruiken en waarom. Ook binnen de verplichte vakken over een specifieke religie, zoals Jodendom, Christendom en Islam, kun je voor een antropologische aanpak kiezen. Zo kun je onderzoeken welke rol voedsel speelt in religieuze rituelen in de verschillende religies.

Antropologen aan het woord

Benieuwd hoe antropologisch onderzoek er in de praktijk uitziet? Hieronder vertellen enkele van onze studenten en docenten over hun onderzoek.

Lena Höllisch - Working together on nature conservation

Lena Höllisch

Lena Höllisch (Germany) has studied BA Religious Studies in Groningen. Currently, she is doing a Master’s programme in Anthropology and Development Studies elsewhere.

"I chose to study in the Netherlands because I wanted to explore different cultures, places, and languages. After quite a long search I decided to study Religious Studies in Groningen since the programme seemed to be a collection of all the studies that I was interested in and could not choose from. Fields like philosophy, psychology, politics, sociology, art studies, media science, history, human geography, and last but not least: anthropology. This numerous and wide assemblage of different approaches and perspectives convinced me that this was the right study for me.

Throughout my years of studying, I encountered topics that made me question what drives us as human beings. Why do we do what we do? What makes us happy? How can we move towards greater peace and connection as people? …And indeed the international, interdisciplinary place of research and education, the engagement with other students and teachers, brought me closer to understanding those questions and pondering about possible answers and approaches to answers.

Anthropology was at the heart of many, if not most articles we read and in the discussions that we had. For example, when talking about the practices of religions (how people act out their beliefs in day-to-day lives), texts about anthropological research and fieldwork were ever-present. Anthropological topics and research sparked my interest the most. I love getting out there, talking to people, deeply listening, observing, and participating in new environments. Many times, I started out conducting fieldwork with a certain view, which after a day got crashed in the most beautiful way possible, in awe of how different things turn out to be if we look closer and deeper.

My favorite course was the course “Religion, Diversity and Identity”. In the first half of the course, we read and discussed literature about ‘super-diverse’ cities. But my absolute highlight was that at the end of the course, we spent a week doing ethnographic fieldwork in the “Oude Westen”, a neighborhood in Rotterdam.

After graduation, I want to use my anthropological skills in my future job. At this moment, I am in the process of applying for the waterboard (Waterschap) for my internship. If I get to work there, I would like to research (using an anthropological approach) how the waterboard and the inhabitants/ owners of a specific area can effectively work together on nature conservation."

Dr. Peter Berger - Inheemse gemeenschappen en lokale wereldbeelden in India

Peter Berger

Dr. Peter Berger is cultureel antropoloog en gespecialiseerd in Indiase culturen en religies. Berger doet al vele jaren etnografisch onderzoek in de deelstaat Odisha in Oost-India, naar de samenlevingen van ‘adivasi’s’. Hij heeft twee jaar bij hen gewoond en ze van nabij bestudeerd. Hij doet daar nu onderzoek naar het gebruik van het gewas gierst.

“Ze zijn een gemarginaliseerde bevolkingsminderheid in India, van zo’n 8%. Het woord ‘minderheid’ doet een kleine groep mensen vermoeden, maar in het subcontinent met meer dan een miljard inwoners is alles relatief. Het gaat om een uiterst diverse groep van circa 100 miljoen mensen, verspreid over het land en met eigen talen, culturen en godsdiensten. Terwijl ik daar woonde, de taal leerde, en het dagelijkse leven ervaarde, merkte ik dat voedsel – hoewel hun culinaire gewoonten erg simpel waren – vanuit een religieus perspectief enorm belangrijk was. Het maakt zelfs deel uit van elke belangrijke levensfase. Wanneer bijvoorbeeld een baby wordt geboren, beschouwen ze die niet eens als een persoon tot na een ritueel waarbij hij symbolisch een beetje rijst gevoerd krijgt en daardoor uitgroeit tot een persoon.”

Dr. Berger geeft de vakken Antropologie van Religie, Religie in Zuid-Azië, Rituelen in Theorie en Praktijk, en vakken in de minor Antropologie.

Lees meer over zijn leven als antropoloog in Odisha

Dr. Brenda Mathijssen - Confrontatie met de dood

Brenda Mathijssen

Dr. Brenda Mathijssen doet etnografisch onderzoek naar de dood. Ze is benieuwd naar wat begraafplaatsen zeggen over de individuele en collectieve wereldbeelden van de mensen die hen bezoeken. 

“Ik bestudeer de menselijke omgang met sterven, dood en rouw in hedendaags Europa. Elk mens moet de confrontatie met de dood aan. Rituelen – al dan niet religieus – kunnen daarbij helpen. De dood is universeel, maar de manier waarop mensen met de dood omgaan is bijzonder divers. Hoe zien hedendaagse praktijken en rituelen rond sterven, dood en rouw er vandaag de dag in Europa uit? Samen met collega’s werk ik aan een boek dat dit in kaart brengt. Duurzame uitvaartpraktijken, zoals natuurbegraven, zijn in opkomst. Waarom kiezen mensen voor deze nieuwe vormen van afscheid nemen? Wat maakt een uitvaart duurzaam? Wat is duurzaamheid eigenlijk? En hoe beïnvloedt het onze omgang met de dood en het leven? Daar doe ik ook onderzoek naar.”

Dr. Mathijssen geeft het vak Rituelen in Theorie en Praktijk.

Dr. Jelle Wiering - De zingeving van poepscheppen

Jelle Wiering

Dr. Jelle Wiering is cultureel antropoloog en gespecialiseerd in de onderwerpen zingeving, werk, religie, seksualiteit en seculariteit. Hij deed onder andere onderzoek naar pelgrims die naar Santiago de Compostella trokken, boeddhisten die mediteren in Utrecht, en seksuele gezondheid organisaties. Momenteel doet hij onderzoek naar zingeving op het werk. Onder andere door poep te scheppen op een ezelopvang.

“Ik denk dat veel banen met zingeving te maken hebben. Ik wilde dit onderzoeken op een plek waar mensen minder in hun hoofd en meer fysiek bezig zijn. Eigenlijk wilde ik onderzoeken wat het tegenovergestelde is van een bullshitbaan. Die term komt van de antropoloog David Graeber die in zijn onderzoek ontdekte dat steeds meer mensen hun werk als nutteloos ervaren. Bestaat de ultieme baan waar mensen betekenis vinden? Daarvoor wilde ik naar een plek waar mensen niet komen voor het geld – want dan kon ik kennis opdoen die voor andere banen nuttig kan zijn. Zo kwam ik op een ezelopvang terecht. Misschien gaat zingeving in je werk er ook om of je misbaar bent. Ik ben op mijn onderzoekslocatie wel heel misbaar, omdat ik niet de handigste ben. Daarom bied ik aan om de rotklusjes te doen. Dat zullen andere mensen waarderen, want niemand vindt het leuk om poep in de poepcontainer aan te stampen. Dat is echt ranzig werk.”

Dr. Wiering geeft het vak Religie, Diversiteit en Identiteit.

Dr. Brenda Bartelink - Onderzoek naar seksueel welzijn

Brenda Bartelink

Dr. Bartelink is antropoloog en onderzoekt religieuze en culturele diversiteit in de zorg en opvoeding (jeugdzorg, pleegzorg, publieke gezondheidszorg, religieuze organisaties). Ze heeft onder andere onderzoek gedaan in verschillende landen in Afrika: Oeganda, Tanzania, Kenia, Ghana, Malawi, Zimbabwe en Zuid-Afrika. Ze is specialist op het gebied van religie en seksualiteit. Op basis van haar onderzoek schreef ze beleidsadviezen om het seksuele welzijn van Afrikaanse migranten te verbeteren.

“Ik heb etnografisch onderzoek gedaan naar seksueel welzijn, religie en culturele diversiteit vanuit drie perspectieven: vanuit het perspectief van de individuele ervaringen van mensen met een Afrikaanse achtergrond in Nederland rondom gezondheid en seksueel welzijn, vanuit het perspectief van Afrikaanse kerken en religieuze leiders in Nederland, en ten derde vanuit het perspectief van gezondheidsorganisaties in Nederland. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de benadering van gezondheidsorganisaties in Nederland niet voldoende aansluit bij hoe mensen van Afrikaanse afkomst in Nederland hun seksueel welzijn realiseren. Een voorbeeld: deelnemers aan ons onderzoek gaven vaak aan weinig vertrouwen te hebben in de gezondheidszorg en vaker naar religieuze leiders te gaan als ze vragen en problemen hebben met betrekking tot seksueel welzijn. Religieuze leiders zijn weliswaar geen gezondheidsdeskundigen, maar ze kunnen met de ondersteuning mensen wel voorzien van de juiste informatie en hen verwijzen naar professionele hulp. Samenwerking met religieuze leiders is daarom van belang.”

Dr. Bartelink geeft het vak Religie, Diversiteit en Identiteit.