RUG-gebouwen: het voormalig Sterrenkundig Laboratorium

De Rijksuniversiteit Groningen is meer dan alleen het Academiegebouw zoals we dat nu kennen. In deze serie, gebaseerd op de podwalk en het boekje In het spoor van de Academie , zetten we verschillende gebouwen (en een kunstwerk) van de RUG en hun geschiedenis in het zonnetje. In deze aflevering: het Voormalig Sterrenkundig Laboratorium.

Op het plein aan de linkerzijde van het Academiegebouw staat een pand dat met een luchtbrug verbonden is met het hart van de universiteit. Er zijn nu kantoren gevestigd van medewerkers van University Services, maar in het verleden stond hier een laboratorium waarin wetenschappelijk onderzoek werd verricht.

In 1866 verrees op deze plek het Fysiologisch Laboratorium, dat in zijn tijd ‘state-of-the-art’ was. Dertig jaar later was dat al niet meer zo en verhuisde deze voorziening naar de oostkant van de stad, waar de medische faculteit werd geplaatst en waar zich tegenwoordig het UMCG bevindt. In 1896 kon de internationaal vermaarde astronoom Jacobus Kapteyn zijn Sterrenkundig Laboratorium vestigen in het leeggekomen gebouw. De afdeling astronomie van de RUG, naar hem het Kapteyn Instituut genoemd, verhuisde in 1970 van de binnenstad naar de Zernike Campus.

Na het vertrek van de astronomen kreeg het pand andere bestemmingen. Het regionaal Studiecentrum van de Open Universiteit werd er gehuisvest en de afdeling Personeelszaken van de RUG. In 1988 bracht een brand onherstelbare schade toe aan het gebouw, dat meer dan 120 jaar oud was. Daarna werd hier het huidige pand met de luchtbrug gebouwd en werd de parkeerplaats aangelegd.

Een leuk detail is te zien in de Guichardsgang, het steegje naast dit pand. Ter hoogte van zo’n vijf meter is een kanonskogel ingemetseld in de muur. Volgens de overlevering zou deze tijdens het beleg van Groningen door Bommen Berend in 1672 op deze plek terecht zijn neergekomen. Het projectiel sloeg een gat in het dak van het toenmalige universiteitsgebouw, zonder veel schade aan te richten. Op de gevelsteen staat nu de tekst ‘Bij vroeger krijgsgedruis kwam ik op deze plaats terecht in ’t vorig huis’.

Meer weten?

Bekijk ook de eerdere edities over

• Het Academiegebouw
• Het Ubbo Emmius-monument
• De Universiteitsbibliotheek
• Het Rölinggebouw
• Het voormalig Laboratorium voor Hygiëne

Ben je geïnteresseerd in de gebouwen en geschiedenis van de RUG? Je kunt de podwalk ‘In het spoor van de Academie’ gratis downloaden. Ga naar de App Store (Apple) of Google Play (Android) en zoek ‘Op stap met Aletta’. En bij de I-shop (universiteitswinkel) is het wandelboekje ‘In het spoor van de Academie’ verkrijgbaar: www.rug.nl/winkel.