Studenten helpen mee in de strijd tegen voedselverspilling

Elke burger kan bijdragen aan een duurzamere toekomst door minder voedsel te verspillen. Maar hoe kun je er als gemeente voor zorgen dat burgers hun gedrag veranderen? Vijf studenten van de RUG-minor Future Planet Innovation deden hier onderzoek naar en kwamen met een aantal waardevolle aanbevelingen.

^{Tekst: Luisa Velásquez, Corporate Communication}

De studenten voerden in opdracht van de Gemeente Groningen een onderzoek uit ter ondersteuning van de voorbereidingen voor de ambitieuze voedselverspillingscampagne van de stad. Hun onderzoek naar hoe op dit moment lokaal en internationaal voedselverspilling wordt tegengegaan, laat zien hoe burgers pro-actief een verschil kunnen maken. Gebaseerd op hun verhelderende aanbevelingen kan het duurzame traject van de stad worden vormgegeven, waarmee een nieuwe stap wordt gezet richting het behalen van de zero waste-ambities van de gemeente. Maar hoe hebben de studenten precies bijgedragen aan dit nieuwe project?

Groningen afvalvrij in 2030

De Gemeente Groningen heeft zich gecommitteerd aan duurzame ontwikkeling en heeft in dat kader het zero-waste-project opgestart. De gemeente streeft ernaar om in 2030 volledig afvalvrij te zijn, inclusief plastic-, textiel- en GFT-afval. Dit initiatief is ambitieuzer dan de landelijke doelstelling om afvalvrij te zijn in 2050.

Een urgente uitdaging waar Groningen en de rest van het land voor staan is voedselverspilling. Gemiddeld gooien Nederlandse burgers 33 kg voedsel per persoon per jaar weg en wat het meeste wordt weggegooid is brood, groente en fruit. Deze cijfers zijn gebaseerd op eetbaar voedsel en laat resten, zoals aardappelschillen, achterwege. Koffie en thee worden het vaakst weggegooid in huishoudens. Ondanks dit innovatieve voorstel, moest de Gemeente Groningen nog wel een strategische manier ontwikkelen om deze kwestie aan te kaarten.

Innovatief leren

Franka Bergmann, Rick Dijkstra, Paula Seiffert, Iris Massop en Lana Vasyanina van de Faculteiten Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, Ruimtelijke wetenschappen en Economie en Bedrijfskunde besloten mee te doen aan dit project als onderdeel van hun minor Future Planet Innovation. ‘Ik wilde graag wat praktijkervaring opdoen voordat ik mijn scriptie ging schrijven. We werken meestal aan zelfverzonnen projecten die alleen onze docenten te zien krijgen’, zegt Seiffert, reflecterend op haar motivatie.

De minor bevat ook innovatieve aspecten. In het eerste blok bereiden de studenten zich voor op het onderzoeksproject, onder andere door middel van workshops over het bouwen van websites, presentaties en het maken van een analyse van belanghebbenden. Daarnaast worden de studenten ingedeeld in groepen op basis van hun doelen en werkmentaliteit. ‘Ze vroegen ons bijvoorbeeld of we ochtendmensen waren en hoe gemotiveerd we waren, zodat ze ons konden koppelen aan gelijkgestemden. Dat heeft heel goed uitgepakt’, zegt Dijkstra. Het feit dat iedereen dezelfde doelen voor ogen had, maakte het werk makkelijker. De algehele ervaring werd nog beter dankzij hun motivatie om te werken aan een echt project dat zichtbaar is voor het publiek en praktische toepassingen heeft.

Wat heeft Groningen nodig?

In samenwerking met de gemeente en belanghebbenden begonnen de studenten aan hun onderzoek. Ze deden grondig onderzoek naar actuele nationale en internationale projecten die voedselverspilling aanpakken. ‘Om te begrijpen waar we mee bezig gingen, moesten we onszelf afvragen: Wat doen zij? Wat werkt? Wat heeft Groningen nodig?’, legt Dijkstra uit. Ze stelden toen vast wat de meest efficiënte initiatieven waren voor het reduceren van huishoudelijk afval op lokaal niveau. De initiatieven werden beoordeeld op vermindering van voedselverspilling, gebruiksvriendelijkheid voor burgers, de kosten voor zowel de burger als de gemeente en de blijvende impact van het initiatief.

Het echte werkende leven

Gedurende deze periode kregen de studenten ook de mogelijkheid om afvalverwerkingsbedrijf Omrin te bezoeken in de hoop meer inzichten te verkrijgen. Dankzij de organisatie van de opleiding liepen ze tegen weinig moeilijkheden aan en hadden ze het gereedschap en de steun van hun mentoren tot hun beschikking. Het meest uitdagende aspect van dit project was om de omvang aan te passen aan de hoeveelheid tijd die ze ervoor hadden. ‘We hadden doorlopend bijeenkomsten met onze begeleider om onze voortgang en doelen te bespreken, maar het werk was zelfstandiger van aard dan het werk dat we normaal gesproken voor onze vakken moeten doen.’ Het gaf ons een voorproefje van het echte werkende leven en hoe werken met klanten eruit ziet’, merkt Bergmann op.

Te veel gekookt

Uit hun uitgebreide onderzoek bleek dat te veel koken de voornaamste oorzaak is van huishoudelijk afval. Gebaseerd op deze bevindingen en de huidige projecten in de wereld, komen ze met drie aanbevelingen: een beslisboom, het gebruik van een maatbeker (bijvoorbeeld die van Het Voedingscentrum) en een allesomvattende bewustzijnscampagne. Hun analyse en aanbevelingen kun je nalezen op de Reduce Food Waste [Verminder Voedselverspilling] website.

Ter afsluiting presenteerden de studenten hun resultaten op een congres dat werd georganiseerd voor hun minor in het House of Connections begin februari. Gemeenteambtenaren en experts uit de industrie kwamen daar luisteren naar hun bijdragen. Een paar weken geleden presenteerden de studenten hun resultaten opnieuw, maar nu voor de afdeling afvalpreventie van de Gemeente Groningen. Hun aanbevelingen worden in de komende maanden geïmplementeerd en beoordeeld. ‘De minor was voor mij een brug naar mijn master in Environmental Psychology. We hebben academisch gezien een hoop geleerd, maar het heeft ook mijn kijk op voedselverspilling en mijn eigen gewoontes veranderd’, concludeert Seiffert.

Meer informatie

• Future Planet Innovation (FPI) projecten
• Het tegengaan van voedselverspilling onder de inwoners van de Gemeente Groningen