Samenwerking met de fossiele industrie: verslag van een dialoog

Hoe kan de RUG bijdragen aan het versnellen van de energietransitie? Vraagt dit om beleidsveranderingen? En welke rol speelt de samenwerking met de fossiele industrie daarin? Op 23 mei gingen verschillende leden van onze RUG-gemeenschap in het House of Connections hierover met elkaar in gesprek. Collegevoorzitter Jouke de Vries en rector magnificus Cisca Wijmenga waren naar de Grote Markt gekomen om te luisteren naar de standpunten van onderzoekers en beleidsadviseurs.

Stevig bijdragen

Jouke de Vries opende het gesprek: ‘Gezien de energie- en klimaatcrisis moeten we het gebruik van fossiele bronnen afbouwen. En als universiteit willen we stevig bijdragen aan de energietransitie. Zo zal de RUG bijvoorbeeld geen onderzoek doen naar nieuwe olie- of gasvelden. Maar, het beleid rondom energietransitie is niet vrij van grijze gebieden.’

Aardbevingen

Moet de RUG fossiele banden verbreken? Die vraag vormde het startpunt van het gesprek. Sommige aanwezigen willen dat de RUG de samenwerking met de fossiele industrie beëindigt. Met een verwijzing naar de aardbevingsproblematiek in het Noorden vroegen zij zich af of ‘we ons huis willen laten bouwen door degene die het heeft afgebroken.’ Is het moreel en ethisch verantwoord om juist in deze regio samen te werken met bedrijven die veel schade hebben aangericht? Daarnaast werden de deelnemers uitgedaagd met de vraag: hoe kunnen we trots zijn op de universiteit en stappen zetten richting een klimaatneutrale, circulaire universiteit?

Vertraging energietransitie

Anderen wezen op de noodzaak van samenwerking op het gebied van energietransitie en adviseerden die samenwerking niet resoluut te beëindigen. Immers, in elk van de toekomstscenario’s van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) is fossiele energie de komende decennia nog een essentieel onderdeel. Een aantal onderzoekers werkt met de kennis en faciliteiten die alleen vanuit de fossiele industrie kunnen komen, zoals grote hoeveelheden data en faciliteiten om resultaten van onderzoek op grote schaal toe te passen. Zonder die kennis loopt de energietransitie enorme vertraging op.

Transparantie

Consensus was er over het feit dat de RUG transparant moet zijn over haar beleidskeuzes en duidelijk moet zijn over de voorwaarden waaronder we samenwerken: als we ons (nog) niet los kunnen maken van de fossiele industrie, moeten we ervoor zorgen dat we onderzoek doen met het doel de energietransitie te versnellen. Ook kwamen voorwaarden voor onderzoeksfinanciering ter sprake. De hoogte van cofinancieringen en bepaalde randvoorwaarden in subsidieprogramma’s vereisen op dit moment samenwerking met de fossiele industrie. Ook dit is een onderwerp voor nadere bespreking.

Duurzame universiteit

Dan is er nog de vraag hoe duurzaam de RUG zelf is in haar bedrijfsvoering. We hebben een Green Office en een Roadmap Duurzaamheid, maar als een promovendus noodgedwongen het vliegtuig pakt omdat een treinkaartje te duur is, voldoet het beleid dan wel? Vragen waar we niet meteen een antwoord op hebben, maar waar we binnen de RUG-gemeenschap wel over na moeten denken, om tot een zo breed mogelijk gedragen beleid te komen.