Geplande stroomkabel Waddenzee gaat dwars door biodiversiteitshotspots

De geplande stroomkabel 'Eemshavenroute West', die een nieuw windpark van 700 MW op de Noordzee gaat verbinden met de elektriciteitscentrale in de Eemshaven, doorkruist de Waddenzee mogelijk precies daar waar de meest biodiverse hotspots zijn gelegen. Dat concludeert Tjisse van der Heide, onderzoeker bij het NIOZ en hoogleraar kustecologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, in een position paper dat hij donderdag 16 september aanbiedt aan de Tweede Kamer.

Gecombineerde kaarten SIBES en Waddenmozaïek

Van der Heide en collega's combineerden recente bemonsteringsgegevens van twee monitoringprogramma's: SIBES voor de droogvallende delen van de Waddenzee en Wadden Mozaïek voor de permanent onder water staande delen. Ook zijn de locaties van huidige mosselbanken en zeegrassen, samengesteld uit cartografische gegevens van Wageningen Marine Research en Rijkswaterstaat, uitgezet op een kaart van de Waddenzee. Van der Heide: "Als we het voorgestelde tracé van de stroomkabel op deze kaart projecteren, dan zien we dat het enkele van de rijkste gebieden qua bodemleven doorkruist, waaronder verschillende mosselbanken. Het lijkt bijna alsof de plannen van de architecten van dit elektriciteitsnetwerk er – onbedoeld - op gericht zijn om zoveel mogelijk hotspots van biodiversiteit met elkaar te verbinden."

Voorkeur van ingenieurs én bodemdieren

Het traject van deze stroomkabel volgt het gebied waar de stromingen rond de Waddeneilanden samenkomen. Dit wantij is dus het gebied met de minste energie in stromingen van water of sedimenten. "Het is logisch dat de ingenieurs dit gebied hebben gekozen om hun kabel in te graven. Het geeft de minste kans dat hij naar de oppervlakte spoelt. Maar dit zijn ook de rijkste gebieden met de grootste biodiversiteit aan bodemdieren: benthisch leven gedijt juist in deze minder dynamische gebieden."

Intergetijdengebied en onder het oppervlak

De gebruikte biodiversiteitsgegevens zijn afkomstig uit de SIBES-dataset van 2019. "In deze Synoptic Intertidal Benthic Survey nemen we letterlijk monsters in alle intergetijdengebieden van de Nederlandse Waddenzee", legt wetenschappelijk coördinator Allert Bijleveld van het NIOZ uit. "De kracht van deze dataset is de schaal in zowel tijd als plaats. Om het belang van een gebied te kunnen beoordelen, moet je het vergelijken met andere gebieden in de Waddenzee. We zijn ook in staat om het te vergelijken met andere jaren, tot 2008 aan toe."

De SIBES-gegevens werden gecombineerd met de gegevens van Wadden Mozaïek van 2019, het eerste jaar dat ook de permanent onder water staande gebieden werden bemonsterd. "We hebben 1400 monsters verzameld uit gebieden die voorheen grotendeels niet scherp in beeld waren in de ecologische informatie over de Waddenzee", legt wetenschappelijk coördinator van dit programma, Oscar Franken van het NIOZ en de Rijksuniversiteit Groningen uit.

Dit position paper was de allereerste keer dat gegevens van SIBES en Wadden Mozaïek werden gecombineerd. "Deze eerste schatting van de biodiversiteit schetst een grimmig beeld voor de ecologische evaluatie van de geprojecteerde stroomkabel", aldus Van der Heide.