Taalachterstanden te lijf, TikTok en regenwormen

Dit jaar heeft de RUG drie onderzoeken ingezonden voor de landelijke Klokhuis Wetenschapsprijs. Deze prijs is bedoeld om een jong en breed publiek bekend te maken met wetenschappelijk onderzoek. Over het winnende onderzoek wordt een Klokhuis Wetenschapsspecial gemaakt. De uitreiking van de prijs is op 10 november 2021 in Nijmegen tijdens het InScience International Science Film Festival.

Ecoloog Jeroen Onrust, onderwijskundige Marijke Mullender-Wijnsma en mediahistoricus Tom Slootweg dingen dit jaar mee naar de Klokhuis Wetenschapsprijs. Hieronder vertellen ze meer over hun onderzoek.

Hoe kunnen regenwormen de boer helpen?

Jeroen Onrust: “Voor duurzame landbouw is een gezonde bodem nodig. Wormen zijn daarvoor heel belangrijk. Vooral de rode wormen. Deze wormen komen ’s nachts uit hun holletje om op zoek te gaan naar eten zoals dode blaadjes en takjes. Doordat rode wormen blaadjes de grond intrekken en vele gangen graven, wordt de bodem vruchtbaarder en beter bewerkbaar. Maar kan de grond na stortbuien ook beter het water vasthouden voor de droogte die er vaak op volgt. In de natuur- en klimaatvriendelijke landbouw waar de wereld om zit te springen is de rode worm daarom eigenlijk het beste hulpje van de boer. Ik onderzoek hoe boeren deze hulpjes beter kunnen inzetten.”

Taalachterstanden te lijf met leesboeken?

Marijke Mullender-Wijnsma: “Taal heb je overal nodig. Het is heel lastig als je niet goed kunt lezen en schrijven. Toch zijn er in Nederland veel kinderen met een taalachterstand. Ik onderzoek hoe alle kinderen goed kunnen leren lezen. In mijn project test ik een taalprogramma uit Amerika dat daar heel goed werkt. Het bijzondere is dat je taal niet meer leert uit leerboeken maar uit echte leesboeken. In de klas ga je de verhalen bespreken en ook zijn er materialen voor thuis. Dat is leuker en werkt hopelijk ook in Nederland veel beter.”

Wat zouden jouw opa en oma op TikTok hebben gezet?

Tom Slootweg: “Kijk jij ook graag filmpjes op YouTube of TikTok? Of maak je ze misschien zelf? In mijn onderzoek keer ik terug naar de tijd dat er nog geen internet en mobiele telefoons waren. Wat voor soort video’s en filmpjes maakten kinderen en jongeren voordat iedereen een mobieltje had? Om dit te onderzoeken kijk ik naar filmpjes uit die tijd. In mijn onderzoek zie ik dat er een lange geschiedenis is van het vastleggen van je eigen leven en om dat ook te delen met anderen: van vrolijke dansjes, gekke huisdieren tot dingen waar je je boos over maakt.”

Procedure

Het Klokhuis nomineert 10 onderzoeken uit de inzendingen vanuit het hele land voor de shortlist. De kijkers van het Klokhuis kunnen vervolgens stemmen op het onderzoek dat volgens hen de Klokhuisprijs 2021 verdient. Op 10 november wordt de winnaar bekend gemaakt tijdens InScience - International Science Film Festival.