Publieksonderzoek ‘Maak dat de kat wijs’ naar uitdrukkingen in het Nederlands van nu

In het kader van Weekend van de Wetenschap introduceerde hiphopband De Likt de nieuwe uitdrukking ‘Dat zou de kapsalon nog niet halen’ in de Nederlandse taal. De zin wordt door de mannen gebruikt om aan te geven wat ze vinden van de kwaliteit van het gespreksonderwerp. De Rotterdammers willen nog dit jaar hun eigen uitdrukking op laten nemen in het officiële Van Dale uitdrukkingenwoordenboek. De Likt roept iedereen op om een bijdrage te leveren aan de wetenschap door deel te nemen aan het landelijke publieksonderzoek ‘Maak dat de kat wijs’ van Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Het onderzoek gaat over de kennis en gebruik van Nederlandse uitdrukkingen en wordt uitgevoerd door wetenschappers Simone Sprenger en Jacolien van Rij-Tange.

De Nederlandse taal zit vol met uitdrukkingen zoals ‘de aap komt uit de mouw’ en ‘uit de kast komen’, maar niet iedereen gebruikt of begrijpt dezelfde uitdrukkingen. Welke uitdrukkingen zijn enorm ouderwets en welke worden onbewust dagelijks gebruikt? En welke uitdrukkingen kennen kinderen? Tijdens Weekend van de Wetenschap, op vrijdag 4 oktober, is het landelijk publieksonderzoek ‘Maak dat de kat wijs’ van dr. Simone Sprenger en dr. Jacolien van Rij-Tange van start gegaan, naar de kennis en het begrip van uitdrukkingen in het Nederlands van nu. Jaarlijks is er een onderzoek verbonden aan het Weekend van de Wetenschap. Nog nooit is er zo grootschalig onderzoek gedaan naar Nederlandse uitdrukkingen. Heel Nederland krijgt de kans om een bijdrage te leveren aan de wetenschap door mee te doen. Het onderzoek brengt onder andere leeftijds- en regionale verschillen in kaart. Ook wordt er onderzocht wat de invloed van sociale media is, denk aan hashtags, en hoe het onderwijs een rol speelt.

‘Dat zou de kapsalon nog niet halen’ in Van Dale woordenboek

Als ambassadeur van Weekend van de Wetenschap heeft De Likt de missie om hun uitdrukking ‘Dat zou de kapsalon nog niet halen’ officiële taal te maken. Jordy Dijkshoorn: “De kapsalon staat meestal niet bekend om ingrediënten met de hoogste kwaliteit. Als de uitdrukking ‘de kapsalon nog niet zou halen’ wordt gebruikt, zegt dat dus niet veel goeds over de kwaliteit van het gespreksonderwerp. Veel officiële uitdrukkingen zijn al eeuwen oud en enorm ouderwets. Het zou te gek zijn als we moderne veelgebruikte uitdrukkingen in kaart kunnen brengen en die van ons over de kapsalon officieel kunnen maken. Daarom vinden we het belangrijk om heel Nederland op te roepen mee te doen aan het publieksonderzoek Maak dat de kat wijs”, vult bandlid Giorgi Kuiper aan.

Kijkje achter de schermen bij meer dan 350 deelnemende organisaties

Tijdens Weekend van de Wetenschap op zaterdag 5 en zondag 6 oktober openen alle deelnemende organisaties de deuren van plekken die normaal niet te zien zijn voor publiek en tonen de nieuwste ontwikkelingen. Tijdens het weekend is de eerste Lightyear auto te zien die zichzelf oplaadt door middel van zonnepanelen. Greenchoice zet letterlijk de deuren open van een windmolen waardoor het publiek van grote hoogte kan ontdekken hoe windenergie wordt opgewekt. Het Radboudumc toont de nieuwste technieken op de operatiekamer. Of bezoek Rijksmuseum Boerhaave, onlangs verkozen tot het Europese museum van 2019, en ontdek hoe in het verleden werd gekeken naar de wetenschap van de toekomst. Ook de Rijksuniversiteit Groningen (Zpannend Zernike), en organisaties als Larsen & Buhl (o.a. raketonderdelen), Dairy Campus (melkveesector), Dow Benelux (chemicaliën), Mijnwater, Waternet, Yalp (sport- & speeltoestellen), Universiteit Utrecht, CAMRAS (radiotelescoop), en Defensie doen mee.

Een overzicht is te vinden op www.weekendvandewetenschap.nl/organisaties/2019/

Weekend van de Wetenschap wordt georganiseerd door NEMO in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en met ondersteuning van Europa om de Hoek.