RUG neemt maatregelen om stress onder promovendi te verlagen

Een aanzienlijk deel van de promovendi aan de Rijksuniversiteit Groningen RUG) ervaart veel ongezonde stress in haar of zijn werk. Dit blijkt uit een welzijnsonderzoek dat in 2018 is uitgevoerd. De resultaten corresponderen met andere onderzoeken over werkdruk onder promovendi. 42% van de Groningse respondenten ervaart minimaal vier van twaalf symptomen die indicatief zijn voor problemen met geestelijke gezondheid^[1]. Dit resultaat is vergelijkbaar met bevindingen uit soortgelijke, maar beperktere studies onder promovendi in Vlaanderen en aan de Universiteit Leiden.

Van de 3.600 aangeschreven promovendi van de RUG heeft 26% de uitgebreide vragenlijst ingevuld. Vanwege de vele aspecten die aan bod kwamen, was het mogelijk om de resultaten goed uit te splitsen. Er blijkt bijvoorbeeld een duidelijke correlatie met de fase van het promotietraject: promovendi ervaren meer stress naarmate het traject vordert, en het stressniveau is het hoogste voor promovendi waarvan het contract in principe al afgelopen is. Veel van de stress lijkt ook voort te komen uit onzekerheid: over de eisen die gesteld worden aan de promovendus, aan het proefschrift en over de loopbaan na haar of zijn promotie.

Rector Magnificus Elmer Sterken van de RUG is bezorgd: “De uitslag van dit onderzoek bevestigt recente geluiden en beelden over de werkdruk van promovendi, of ze nou student, medewerker of buitenpromovendus zijn. We hebben de laatste jaren bij de Graduate Schools en op centraal niveau veel gedaan op het gebied van de begeleiding van promovendi met mentale problemen. Toch blijkt dit niet voldoende. Ik vind het zorgwekkend dat onze promovendi zoveel last hebben van ongezonde stress. Die zorg wordt breed gedragen binnen het College van Bestuur. We nemen de bevindingen uit het onderzoek zeer serieus en pakken meteen door met maatregelen.”

Actieplan

Aansluitend op de resultaten van het onderzoek is een actieplan met maatregelen opgesteld. Deze zijn gericht op zowel preventie (stress voorkomen) als vroegdiagnostiek (stress verlagen) en behandeling. Het CvB heeft bijvoorbeeld besloten dat er aan de RUG een psycholoog komt die zich speciaal op promovendi richt, net als recent aan de universiteiten in Utrecht en Delft. Andere maatregelen betreffen onder andere een goede screening bij de start van een promotietraject, aanstellen van ‘studieadviseurs’ voor promovendi (PhD counselors), een uitgebreid aanbod aan preventieve cursussen, en promovendi vanaf de start goed helpen bij de voorbereiding op een loopbaan na de promotie. Hier wordt binnen de RUG de laatste tijd veel aandacht aan besteed, hetgeen door promovendi gewaardeerd wordt.

Eisen

Uit het onderzoek blijkt ook dat het noodzakelijk is dat duidelijker vastgelegd wordt wat de eisen zijn die aan een proefschrift gesteld worden. Een promotie moet afgerond kunnen worden in de beschikbare tijd (meestal 4 jaar) en daar moeten het onderzoek en de aan het proefschrift gestelde eisen, zoals het aantal hoofdstukken, op afgestemd zijn. Er komen daarom ook trainingen en bijscholingen voor promotores en begeleiders.

Het huidige en nieuw te ontwikkelen aanbod aan ondersteuning is beschikbaar voor alle promovendi: werknemer-promovendi, promotiestudenten, en buitenpromovendi. Ook wordt het de komende tijd verder uitgebreid.

Over het onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd door dr. Els van Rooij, dr. Marjon Fokkens-Bruinsma, dr. Ellen Jansen en Yvonne van der Meer van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen en behandelt de uitkomsten van een survey in opdracht van de Dean of Graduate Schools van de RUG, Lou de Leij.

Het volledige rapport is te downloaden op www.rug.nl/education/phd-programmes/about/phd-survey/

[1] General Health Questionnaire (GHQ)