Venezolaanse crisis veroorzaakt vermijdbare uitbraken mazelen en difterie

De politieke crisis in Venezuela veroorzaakt een opleving van de infectieziekten mazelen en difterie en andere dodelijke, door vaccins te voorkomen ziekten. De groeiende gezondheidscrisis breidt zich uit naar buurlanden, waaronder Colombia en Brazilië. Dat blijkt uit een rapport geschreven door een groep internationale wetenschappers, waaronder UMCG-onderzoeker Adriana Tami, dat vandaag wordt gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Emerging Infectious Diseases.

Sinds het begin van 2000 kampt Venezuela met een ernstige economische crisis veroorzaakt door politieke instabiliteit en afnemende olie-inkomsten. Miljoenen Venezolanen ontvluchtten in het afgelopen jaar hun land, onder meer naar buurlanden en naar de Nederlandse Antillen. De volksgezondheidsvoorzieningen hebben geleden onder een uittocht van geschoolde medische professionals en langdurige tekorten aan medicijnen en medische benodigdheden.

Mazelen

In minder dan 8 jaar tijd is Venezuela is de vaccinatiegraad naar een dieptepunt gedaald. De Venezolaanse nationale dekkingsgraad voor de tweede dosis van het mazelenvaccin (in Nederland krijgen kinderen de eerste prik bij 14 maanden en de tweede als het kind 9 jaar is) wordt op basis van gegevens van het Venezolaanse Ministerie van Volksgezondheid geschat op 52%. Het rapport bevat gegevens over een periode van 16 maanden (juni 2017 - oktober 2018), waarin in totaal 7.524 verdachte gevallen van mazelen zijn gemeld in Venezuela. Hiervan zijn er 6.252 in het laboratorium bevestigd en hadden 75 de dood tot gevolg. De mazelenuitbraak treft ook de inheemse bevolking in de Amazone en de Orinoco-rivierdelta. Daarnaast worden, als gevolg van de recente vluchtelingestroom, ook in Brazilië, Colombia en Ecuador mazelenbesmettingen geconstateerd, met ongeveer 2.800 besmettingen in Brazilië.

Difterie

In dezelfde periode werden er 2170 gevallen van difterie gerapporteerd. En dat terwijl er vóór 2016 geen bevestigde gevallen van difterie in Venezuela waren. In 2016 is daarom voor het eerst in 24 jaar de behandeling van difterie weer gestart. Niet-officiële gegevens wijzen erop dat de vaccinatiegraad tegen difterie in 2018 niet eens 50% is. Net als bij mazelen wordt de inheemse bevolking het zwaarst getroffen. Inmiddels werden er 287 sterfgevallen gemeld (17 in 2016, 103 in 2017 en 167 in 2018). De meeste besmettingen en sterfgevallen zijn onder baby's en kinderen. Venezuela stond in 2017 op de vierde plaats in de wereld voor het totaalaantal difteriebesmettingen, achter landen met een populatie van honderden miljoenen of een miljard (Nigeria, Indonesië, India).

Zesenzestig procent van de Venezolaanse bevolking leeft momenteel in extreme armoede, te midden van escalerend geweld en afbrokkelende gezondheidszorginfrastructuur die kenmerkend zijn voor conflictgebieden of door oorlog verscheurde landen. Meer dan 280.000 kinderen lopen risico dood te gaan door ernstige ondervoeding. De onderzoekers waarschuwen voor een groeiende epidemie van mazelen en difterie in Venezuela.

Aanbevelingen

De onderzoekers, waaronder de uit Venezuela afkomstige Adriana Tami, onderzoeker van de afdeling Medische Microbiologie en Infectiepreventie van het UMCG, doen een aantal aanbevelingen om deze infectiecrisis niet verder te laten escaleren. Tami: "Wereldgezondheidsautoriteiten moeten er bij de Venezolaanse regering op aandringen om ​​humanitaire hulp toe te staan om de extreme tekorten aan voedsel en geneesmiddelen onmiddellijk aan te pakken. Daarnaast moet de noodhulp (zowel voeding als vaccinaties) niet alleen in Venezuela, maar samen met o.a. Colombiaanse en Braziliaanse autoriteiten grensoverschrijdend gegeven worden om zo de gevolgen van de massamigratie te beperken."

Het rapport is getiteld 'Resurgence of Vaccine-Preventable Diseases in Venezuela as a Regional Public Health Threat in the Americas'.