Prof.dr. Erik Knorth Officier in de Orde van Oranje Nassau

Prof.dr. Erik Knorth is vrijdag benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Burgemeester P. Doornenbal - van der Vlist van de gemeente Renswoude decoreerde hem tijdens het symposium 50 jaar Orthopedagogiek in Martiniplaza te Groningen.

Erik Knorth (Renkum, 1951), hoogleraar Orthopedagogiek aan de RUG, zet zich inmiddels al bijna veertig jaar ongelooflijk actief in voor de verbetering van het leven van zeer kwetsbare jongeren die in de knel zijn gekomen en hun opvoeders. Nationaal en internationaal staat hij bekend als een uitmuntende wetenschapper die gerespecteerd wordt als leidende deskundige, een bron van inspiratie voor zijn medewerkers en studenten en een vriend voor velen.

Internationaal gewaardeerde wetenschapper

In zijn lange loopbaan is Knorth al twee keer eerder beloond voor uitmuntend en internationaal gewaardeerd wetenschappelijk onderzoek: in 2010 kreeg hij de Ubbo Emmius Colleghie Award en in 2016 de Eusarf Lifetime Achievement. Deze laatste award werd hem toegekend door de European Scientific Association of Residential & Family Care for Children and Adolescents, een award bestemd voor internationaal vermaarde onderzoekers die zeer belangrijke en invloedrijke bijdragen aan het domein van de jeugdzorg hebben geleverd. Deze eervolle awards laten de enorme maatschappelijke betekenis van zijn werk onderbelicht. Niet alleen hebben zijn grensoverschrijdende ideeën en activiteiten grote invloed gehad op het jeugdzorgbeleid, hij is een geweldige stimulator en voortrekker. Hierover is hij zelf altijd zeer bescheiden: het gaat hem nooit om zijn eigen eer, maar altijd om de maatschappelijke, dan wel wetenschappelijke zaak. Hij vindt het vooral belangrijk om veel te bereiken met zijn visie en inzet. Velen roemen hem als een productieve en onbaatzuchtige wetenschapper, die veel meer werk verzet dan in de normale werktijd past. Hij kan zich net zo gloedvol inzetten voor een individueel kind of gezin in nood als voor het realiseren van een ambitieuze, inspirerende wetenschappelijke droom.

Passie voor jongeren in de knel

Centraal in de lange loopbaan van Knorth staat zijn passie voor het verbeteren van de kwaliteit van de hulpverlening aan jeugdigen met gedrags- en opvoedingsproblemen. Dankzij zijn onvermoeibare inzet is de jeugdzorg beter en betaalbaarder geworden met effectieve hulpverleningsprogramma’s en een grotere kosteneffectiviteit. Dat besluiten en interventies in de jeugdzorg nu een wetenschappelijke fundering hebben is ook op zijn conto te schrijven. Zo is de klinische behandelduur bij een van de jeugdzorginstellingen van gemiddeld tien maanden teruggebracht naar drie weken met betere resultaten. Ook heeft hij een unieke bijdrage geleverd aan de verbetering van de residentiële zorg voor jongeren die niet thuis kunnen opgroeien. Hij staat aan de basis van een indrukwekkend aantal methodieken, behandelingen en producten die in alle grote steden worden gebruikt. Hierdoor is bijvoorbeeld de positie van vaak kansloos geachte jongeren met psychosociale problemen sterk verbeterd.

Visionair en vernieuwend

Het wetenschappelijke werk van Knorth is visionair en vernieuwend, gericht op de praktische toepasbaarheid in het beleid van gemeenten en instellingen. Hij heeft opmerkelijke bijdragen geleverd aan de landelijke transformatie van de jeugdzorg. In deze van oudsher behoudende sector slaagt hij erin bruggen te bouwen tussen de disciplines. Hij maakt het vak begrijpelijk en interessant voor de praktijk en voor een breed publiek door een toegankelijke manier van schrijven en presenteren. Daardoor weet hij niet alleen wetenschappers in binnen- en buitenland te stimuleren, maar lukt het hem buitengewoon goed om de praktijk van de jeugdhulp te enthousiasmeren en te ondersteunen met toepasbare kennis uit de wetenschap. Daardoor putten de Nederlandse overheid en tal van beleidsinstantie bij het vernieuwen van de jeugd- en pleegzorg uit zijn bestaande werk en inzichten. Daarbij bepleit hij altijd een tweesporenbeleid: wetenschappelijke publicaties gebaseerd op empirisch onderzoek en hierop gebaseerde praktijkgerichte publicaties en producten gericht op de vaak weerbarstige werkvloer. Ook heeft hij met zijn onderzoek de basis gelegd voor een bijzondere leerstoel van de jeugdbeschermingsinstantie voor vluchtelingen bij de RUG.

Actieve bestuurder, organisator en spreker

Knorth heeft naast zijn wetenschappelijke werk veel gedaan als bestuurder, spreker en organisator. Hij heeft vele internationale congressen georganiseerd, is nog steeds een gewaardeerde keynotespeaker en is al jarenlang betrokken bij diverse fora en besturen, zoals de EUSARF. Zo is hij medeoprichter van C4Youth, de academische werkplaats Zorg voor Jeugd Noord-Nederland, die meer dan 2000 kinderen en hun ouders drie jaar lang heeft gevolgd in hun pad door de hulpverlening.

Grote internationale invloed

De betekenis van Knorth is nog altijd merkbaar binnen en buiten Europa, waar zijn publicaties grote invloed hebben op de beleidsmatige vernieuwing van het vakgebied. Hij werkt samen met collega’s uit meer dan twaalf landen en zijn publicaties zijn vertaald in het Engels, Spaans en Hebreeuws. Hij werkt mee aan internationale onderzoeksprojecten waarbij hij steeds de verbinding zoekt tussen psychologie, orthopedagogiek, psychiatrie en geneeskunde, zowel in onderzoek als de klinische praktijk. Hij beperkt zich niet tot voor de hand liggende samenwerking binnen de gedrags- en maatschappijwetenschappen, maar werkt ook actief mee aan projecten binnen de kinder- en jeugdpsychiatrie, de sociale geneeskunde en de transmurale gezinspsychiatrische hulpverlening.

Inspirator voor jongere generaties

Voor de vele studenten die zijn colleges hebben gevolgd en de promovendi die Knorth begeleidt is hij een ideale mentor. Onophoudelijk stimuleert hij jonge mensen om hun grenzen te slechten en onder zijn vleugels slagen veel jonge onderzoekers erin uit te groeien tot gewaardeerde professionals en veelbelovende wetenschappers. Generaties studenten in Nederland en Vlaanderen hebben nog altijd baat bij zijn handboek Planmatig handelen in de jeugdhulpverlening. Zijn Handboek Jeugdzorg is ook een voorbeeld van een project waarvan het hele werkveld profiteert.

Academische kwaliteit en medemenselijkheid

Iedereen die Knorth kent, noemt zijn academische verdiensten in een adem met zijn medemenselijkheid en een grote professionele en maatschappelijke betrokkenheid. Hij staat bekend als een warm mens, integer, inspirerend, bescheiden, ongevoelig voor status, vertrouwenwekkend en betrouwbaar. De indringende en persoonlijke manier waarop hij zijn eigen ervaringen als ouder in de jeugdzorg aan de orde stelde tijdens colleges hebben grote indruk achtergelaten bij zijn studenten. Sinds zijn formele emeritaat in 2016 is hij onverminderd doorgegaan met het publiceren van zijn inzichten en de begeleiding van jonge onderzoekers. Het is mede zijn verdienste geweest dat kinderen en jongeren in Nederland nu toegang hebben tot de best denkbare orthopedagogische zorg.