Fotoreportage: De schatten van de UB

Vergrendeld in een kluis op de afdeling Bijzondere collecties van de UB liggen ze, de boeken die het daglicht niet kunnen verdragen. Letterlijk dan. Want de oudste geschriften van de RUG kunnen het doorgaans niet goed vinden met fel licht en vochtige lucht. In een kluis met een constante temperatuur van 18 graden, een luchtvochtigheid van 55% en gereduceerd zuurstofgehalte om eventuele brand te vertragen (18% i.p.v. 21, ’s nachts 15) liggen ze te wachten tot de handen van conservator Alisa van de Haar hen optillen en meenemen naar een speciaal zaaltje, waar vorsende ogen van een onderzoeker hen kunnen bestuderen.

Een bibliofiel zou maar wat graag een maand bivakkeren in deze ruimte waar een serene rust heerst, en alle werken liefkozend strelen. De brieven van Ubbo Emmius, de eerste rector. De atlassen en kaarten, sommige opgerold. De stukken papyrus uit de 2^e eeuw na Christus. De bijbels, woordenboeken, reisverslagen en wetboeken die meer dan 400 jaar geleden de eerste bibliotheekcollectie vormden van de net opgerichte RUG. De collegedictaten van voormalig hoogleraren.
(Tekst gaat verder onder de foto's)

Alles dat verschenen is voor het jaar 1600 krijgt hier een plek, aangevuld met handschriften en andere uitgaven die zeer bijzonder zijn. Soms komen er stukken bij, via schenkingen of een aankoop. Daarna voor eeuwig op de plank in Academia, als een laatste rustplaats. Of opgeborgen in een op maat gemaakte zuurvrije doos.

Het onomstreden topstuk: de ‘Lutherbijbel’. Een bijbel uit 1527 met drie versies van het Nieuwe Testament naast elkaar: de Griekse versie, de Latijnse versie van kerkvader Hiëronymus (de Vulgaat) en de Latijnse versie van Erasmus. Dit exemplaar is in bezit is geweest van kerkhervormer Maarten Luther. Die noteerde zijn opmerkingen in de brede kantlijn. Soms duidelijk geërgerd de afwezige Erasmus ‘toesprekend’ met zijn pen: ‘Du bist nicht from’ of ‘Du bist ein Bübe.’ Na Luther kwam de bijbel in bezit van Praedinius, die ook de nodige aantekeningen in dit exemplaar heeft geplaatst. Eén bijbel, drie internationale grootheden. Een ware schat. Gewoon drie hoog achter, in Groningen.

^{Tekst: Eelco Salverda, afd. Communicatie / Foto's: Hesterliena Wolthuis}