Verklaring Yantai onderzoek

De Democratische Academie Groningen (DAG) heeft op vrijdag 31 augustus een rapport gepubliceerd waarin ze concluderen dat de RUG publiek geld heeft geïnvesteerd in de plannen voor het openen van de branch campus in Yantai, China. In een eerste reactie heeft het College van Bestuur al aangegeven dat de conclusies van DAG niet kloppen. De Inspectie van het Onderwijs gaat naar aanleiding van het rapport onderzoek doen naar de herkomst van de private middelen en de verantwoording van werkzaamheden ten behoeve van het Yantai-initiatief. De RUG is verheugd dat dit onderzoek er nu komt omdat er zo een helder oordeel komt over de financiering van de voorbereidingskosten van de campus in Yantai. De RUG heeft het rapport ook zelf bestudeerd en geeft hieronder een eerste reactie. Lopende het onderzoek van de inspectie zal de RUG verder niet in detail reageren om zo het onderzoek van de inspectie niet te beïnvloeden.

De RUG neemt krachtig afstand van de schijn van onregelmatigheden die het rapport oproept. We zijn er als bestuur van onze universiteit van overtuigd dat we volledig conform de regels en afspraken met het ministerie hebben gehandeld. De verklaringen van onze accountant en de Inspectie van het Onderwijs bevestigen ons standpunt. We vinden het dan ook zeer kwalijk dat de universiteit op deze manier in diskrediet wordt gebracht.

De RUG heeft al decennia private inkomsten, net als andere universiteiten. Voor het project Yantai moesten deze apart inzichtelijk worden gemaakt. De RUG heeft daarom in 2015 vooraf en op eigen initiatief de Inspectie van het Onderwijs gevraagd om advies en richtlijnen bij de vraag op welke wijze de voorbereidingskosten van Yantai zouden kunnen worden verantwoord. Juist om achteraf elke schijn van onregelmatigheden te voorkomen. De RUG heeft dit gedaan omdat de minister zelf in 2015 in reactie op het rapport Private activiteiten van bekostigde onderwijsinstellingen van de Inspectie van het Onderwijs, heeft gezegd dat verduidelijking van regelgeving noodzakelijk is.

De inspectie heeft in 2017 aangegeven te toetsen of de daarvoor in beeld gebrachte private middelen ook daadwerkelijk een private oorsprong hebben. Naar aanleiding van de jaarrekening 2015 heeft de Inspectie in uitvoerig overleg met de RUG de private oorsprong van de private middelen getoetst en akkoord bevonden. Dit oordeel is ook gerapporteerd aan de minister in een ambtsbericht d.d. 9 augustus 2017.

De private middelen die door de RUG zijn ingezet voor de financiering van de voorbereiding voor de branch campus in Yantai komen voort uit het geheel van de positieve resultaten van de aan de RUG verbonden partijen:

1.   UOCG Market BV (leverancier van Progress, een studentvolgsystemen voor het HO);
2.   RUG Houdstermaatschappij BV (houder van belangen in diverse ondernemingen op het gebied van onderzoek, advies en (financiering van) ontwikkeling en exploitatie van technieken en instrumenten);
3.   Stichting Academische Opleidingen Groningen (contractonderwijs).

De RUG heeft UOCG Market BV verkocht aan de RUG Houdstermaatschappij om de relatie met UOCG Market BV verder te verzakelijken. De RUG blijft via de RHM voor 100% eigenaar van UOCG Market BV. De verkoopprijs van 1 miljoen euro is mede op basis van een extern advies tot stand gekomen. De RUG inclusief verbonden partijen beschikte over voldoende privaat eigen vermogen om deze verkoopprijs te betalen.

Het is overigens ook niet toevallig dat de minister van OCW in de Tweede Kamer in antwoord op vragen over de financiering van het project Yantai voorbeelden van private middelen heeft gegeven die betrekking hebben op een aantal van de door de RUG gebruikte bronnen van private middelen. De minister noemde in de Kamer: inkomsten uit ICT-dienstverlening aan derden en postacademisch onderwijs als voorbeelden van bronnen van private middelen. De RUG inclusief verbonden partijen beschikt daarnaast ook zonder de bovengenoemde private middelen over voldoende privaat eigen vermogen om de voorbereidingskosten te kunnen dekken. Zelfs indien de inspectie achteraf zou concluderen dat een deel van bovenstaande inkomsten niet als privaat aangemerkt kunnen worden, dan nog is er voldoende privaat vermogen (Jaarrekening 2017: ruim 4,3 miljoen euro) ter dekking van de kosten die ten behoeve van Yantai werden gemaakt.

Om de personele kosten voor het project Yantai te kunnen verantwoorden en de urenbesteding te kunnen bepalen, heeft de RUG gekozen voor de methodiek die door Nederlandse universiteiten ook gebruikt wordt bij de urenverantwoording voor projecten uit de 2e en 3e geldstroom (NWO, EU, etc.). Hierbij worden aanstellingen direct op het project geboekt. Over de inzet van overige medewerkers worden vooraf afspraken gemaakt en ook die uren worden op het project verantwoord.

De personele inzet op het project is in de tijd steeds toegenomen, maar in toenemende mate door medewerkers die direct op het project zijn aangesteld en daarom geen uren verantwoorden, omdat hun kosten direct volledig op het project zijn geboekt. De wijze waarop de uren verantwoord zijn is ook eerder met accountant en inspectie besproken.

De signalen uit de eigen universitaire gemeenschap over de verantwoording van de uren nemen wij serieus. Wij laten daarom een nader onderzoek uitvoeren naar de signalen dat er onverhoopt uren aan de voorbereiding van Yantai zijn besteed die eigenlijk ook in de urenverantwoording hadden moeten worden meegenomen. De Raad van Toezicht zal opdrachtgever voor dit onderzoek zijn, omdat ook leden van het College van Bestuur uren op het project hebben verantwoord. Mocht uit dit onderzoek blijken dat alsnog uren ten laste van de voorbereidingskosten moeten worden gebracht, dan zullen wij deze uiteraard alsnog dekken uit de private middelen.

De Rijksuniversiteit Groningen heeft kortom geen trucs uitgehaald, maar heeft juist vooraf met de betrokken toezichthouders afspraken gemaakt over een ordentelijke verantwoording van de middelen die ze heeft ingezet voor het project Yantai. Het College van Bestuur ziet het onderzoek van de inspectie dan ook met vertrouwen tegemoet.