Comparing notes: een antropologische benadering van hedendaagse Islam

De behoefte aan kennis over de Islam is in de westerse wereld sterk toegenomen. In de samenleving heerst onbehagen over de groeiende aanwezigheid van moslims in Europa. Bij beleidsmakers heeft dit geleid tot een sterke focus op veiligheidszaken en de integratie van moslims. Het is nu aan wetenschappers op het gebied van Islam studies om te onderzoeken hoe het beste aan die toegenomen vraag aan informatie kan worden voldaan. Wat is de meest vruchtbare manier om bij te dragen aan het publieke debat over hedendaagse Islam? En hoe verhoudt het maatschappelijke belang zich tot wetenschappelijke belangen? Deze vragen staan centraal in de oratie die professor Marjo Buitelaar zal geven op 16 januari 2018 ter ere van haar benoeming tot hoogleraar Hedendaagse Islam.

Leerstoel Hedendaagse Islam

De Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap heeft de nieuwe leerstoel Hedendaagse Islam ingesteld op 1 september 2016 om onderwijs en onderzoek uit te voeren en faciliteren rond het thema ‘geleefde islam’, met betrekking tot uitingen en betekenis van religie in het dagelijks leven van moslims. Vanuit verschillende invalshoeken, met een nadruk op etnografisch veldwerk, zal worden gekeken naar de manier waarop in de huidige geglobaliseerde wereld de uiteenlopende culturele contexten en machtsverhoudingen waarvan specifieke groepen moslims deel uitmaken tot uitdrukking komen in hun religieuze opvattingen en praktijken. Marjo Buitelaar deed in de afgelopen jaren als universitair hoofddocent aan de faculteit op uiteenlopende manieren onderzoek naar de islam in het dagelijks leven en de identiteitsontwikkeling van moslims. In haar functie als hoogleraar heeft zij de onderzoekslijn van ‘geleefde religie’ verder vormgegeven.

Bruggen bouwen

In haar oratie zal zij betogen dat, om volledig de rijke en gevarieerde betekenis te kunnen begrijpen van wat mensen als ‘religieus’ ervaren in hun eigen leven, we ook de omstandigheden moeten onderzoeken waarin religie slechts op de achtergrond speelt. Alleen kijken naar situaties waarbij religie duidelijk op de voorgrond treedt, zoals in de politieke islam en in conflictsituaties, is niet voldoende. ‘Het etnografisch in kaart brengen van de contextuele aanwezigheid van de Islam in het dagelijks leven van moslims geeft ons niet alleen kennis over de zeer gevarieerde wijze waarop islamitische geschriften in de praktijk worden gebracht, wat interessant is voor academici’, aldus Buitelaar. ‘Het overbrugt ook de veronderstelde afstand of zelfs tegenstelling tussen moslims en niet-moslims, karakteriserend voor de huidige maatschappelijke angst ten aanzien van de Islam in Europa. En daarmee dient dit soort onderzoek ook een maatschappelijk belang.’

Oratie

De oratie zal plaatsvinden op 16 januari om 16.15 uur in de aula van het academiegebouw. Pers is van harte welkom.

Contactgegevens Professor Buitelaar