Koninklijke onderscheiding voor Henk Broer

Vrijdag 20 november ontving prof. dr. H.W. Broer ter gelegenheid van zijn emeritaat een Koninklijke onderscheiding uit handen van burgemeester P.E.J. den Oudsten van de gemeente Groningen. Broer is hoogleraar en internationaal topwetenschapper op het gebied van dynamische systemen in de wiskunde. Hij is benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Het vakgebied van Henk Broer (Diever, 1950) richt zich op het ontwikkelen van de wiskundige taal voor het beschrijven in de tijd van veranderingen in toestanden en bewegingen van fysische en wiskundige verschijnselen. In het bijzonder ligt de focus van Broers werk op het beschrijven van plotselinge en chaotische overgangen in complexe systemen.

Dynamische Systemen

De impact van Broer op de wiskunde, zowel internationaal als nationaal, is enorm. Hij heeft meer dan 125 wetenschappelijke artikelen in vooraanstaande tijdschriften gepubliceerd en zijn werk wordt bijzonder goed geciteerd. Broer is voorts een zeer breed wiskundige, die met vele experts uit aanpalende toepassingsgebieden succesvol samenwerkt. Vrijwel iedere specialist op het terrein van de Dynamische Systemen kent het werk van Broer, en op het werk van velen heeft hij een belangrijke invloed gehad.

De bijzondere bijdrage van Broer aan zijn vakgebied betreft de ontwikkeling van de parametrische KAM-theorie van de grote wiskundigen Kolmogorov, Arnold en Moser, die veranderingen bestudeert van periodieke bewegingen. Deze bewegingen komen veelvuldig voor in allerlei fundamentele en toegepaste wetenschap zoals mathematische fysica, economische markten, biofysica, hemelmechanica en klimaattheorie. Broer heeft laten zien dat door het goed benutten van de (aanwezige) variabelen in een dynamisch systeem veel periodieke bewegingen persistent zijn, dat wil zeggen niet verloren gaan als het systeem door invloeden van buitenaf verstoord raakt. Deze wiskundige technieken heeft Broer in de afgelopen decennia uitgebouwd naar een omvangrijk wiskundig programma.

Interdisciplinair karakter

Daarnaast heeft Broer vele jonge wiskundigen opgeleid. In het interdisciplinaire karakter van het onderzoek van promovendi komt ook hier zijn breedte als wiskundige tot uiting. Momenteel staat de teller voor het aantal promovendi op 26, een aantal dat door heel weinig wiskundigen geëvenaard wordt. Een actieve wiskundige levert als regel minder dan 10 promovendi af in zijn werkzame leven.

Het wetenschappelijke tijdschrift Indagationes Mathematicae, uitgegeven onder auspiciën van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), was in het begin van deze eeuw op sterven na dood. Als editor-in-chief heeft Broer het weer de status bezorgd van een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift van internationale allure. Alle - ook de kritische internationale - vakgenoten waren verbaasd dat hem dat is gelukt. Op grond van zijn internationale en nationale faam werd Broer in 2008 benoemd tot lid van de KNAW.

Om de positie van de wiskunde in Nederland te verbeteren speelde Broer als voorzitter van het Koninklijk Wiskundig Genootschap (KWG) een centrale rol bij de oprichting van het Platform Wiskunde Nederland, een gezamenlijk platform van het KWG en de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren.

Populariseren van wiskunde

Tijdens zijn loopbaan heeft Broer zich ook voortdurend ingezet voor het populariseren van wiskunde voor een breed publiek. Zo deed hij als lid van de Commissie Toekomst Wiskunde Onderwijs aan deskundigheidsbevordering van wiskundeleraren en was hij medeorganisator en meervoudig spreker tijdens de Nationale Wiskunde Dagen.

Om een breed publiek enthousiast te maken voor het vak is het bijzonder belangrijk dat er goede en betaalbare boeken over wiskunde beschikbaar zijn. Daarom is Broer vele jaren lid geweest van de redactie van de Epsilon-uitgaven voor wiskunde, zowel voor de wetenschappelijke reeks als de reeksen gericht op de hoogste klassen van het vwo en voor het bijspijkeren van de basiskennis wiskunde.

Broers bijzondere verdiensten voor de verspreiding van de wiskunde en natuurwetenschappen onder een breed publiek komen ook tot uiting in zijn vele publiekslezingen en lezingen voor scholieren. In dit kader is ook als bijzondere verdienste te noemen Broers voorzitterschap van de Stichting Bernoulli voor de Wiskunde te Groningen, die o.a. de jaarlijkse (gratis) Bernoulli Lezing organiseert, waarin vooraanstaande internationale gastsprekers voor een breed publiek actuele onderwerpen uit de wiskunde en natuurwetenschappen presenteren.

Vanaf het begin van zijn carrière in Groningen is Broer betrokken geweest bij de organisatie van de ‘Lerarendag’ van de afdeling Wiskunde van de RUG. Deze jaarlijks georganiseerde workshop voor wiskundeleraren en didactici trok doorgaans meer dan 100 bezoekers, die lezingen en workshops volgden over inhoud, didactiek en beleid aangaande het wiskundeonderwijs in Nederland.

Ten slotte heeft Broer ook nog aandacht voor life long learning. Hij coördineert diverse wiskundecursussen in het kader van het Hoger Onderwijs voor Ouderen van de seniorenacademie in Groningen, zoals in 2015 de cursus Nieuwe ontwikkelingen in de Wiskunde.